Εκτύπωση άρθρου

Παιδί και νέοι γονείς 
Οκτώβριος 2010 τεύχος 142

Της Φλώρας Κασσαβέτη
Με τη συνεργασία της Αλεξάνδρας Καππάτου ,ψυχολόγου-παιδοψυχολόγου-συγγραφέα.

Και τα παιδιά έχουν στρες

 

Αν και οι  περισσότεροι πιστεύουμε ότι είναι κάτι που αφορά αποκλειστικά τους ενήλικες, πολλά πράγματα μπορεί να προκαλέσουν στρες ακόμα και σε ένα πολύ μικρό παιδάκι.

Τα παιδιά, ανεξαρτήτως ηλικίας είναι δέκτες των μηνυμάτων του περιβάλλοντος , οι αντιδράσεις τους όμως ποικίλουν ανάλογα με την ηλικία τους , το βαθμό ωριμότητάς τους και τις επιμέρους συνθήκες. Στην πραγματικότητα το παιδί έρχεται αντιμέτωπο με το στρες σε όλες τις φάσεις της ζωής του, όπως ακριβώς και οι μεγάλοι.

Πότε όμως ένα παιδί έχει στρες;

Βρεφική ηλικία

Είναι αλήθεια. Ακόμα και τα μωρά αισθάνονται στρες στις παρακάτω περιπτώσεις: 
*Όταν δεν ικανοποιούνται οι βασικές του ανάγκες ( κλαίνε όταν πεινάνε, όταν είναι λερωμένα, όταν είναι άρρωστα ή κάτι τα ενοχλεί).
*όταν δεν καλύπτονται οι συναισθηματικές τους ανάγκες (πχ. στοργή , για αγκαλιά , για τρυφερότητα.) κλπ. 
Έρευνες επιβεβαιώνουν ότι όταν οι γονείς ανταποκρίνονται αμέσως στο κλάμα του μωρού αυτό μαθαίνει να ανακουφίζει με αυτόν τον τρόπο το άγχος του και ως αποτέλεσμα κλαίει λιγότερο. Αντίθετα, αφήνοντας ένα μωρό να κλαίει ή δίνοντας του λιγότερη σημασία απ’ όσο έχει ανάγκη εντείνεται η ανασφάλειά του και μαζί ο εκνευρισμός του.
Έρευνες μάλιστα δείχνουν ότι τους πρώτους μήνες της ζωής αναπτύσσεται ο μηχανισμός ελέγχου του στρες.

Γι’αυτό λοιπόν:
• Φροντίστε τις ανάγκες του μωρού σας, προσφέροντας ένα περιβάλλον με συναισθηματική ζεστασιά, αγάπη, σιγουριά και ασφάλεια. Ανταποκριθείτε άμεσα όταν το μωρό σας κλαίει και σας αναζητά.
• Πειραματιστείτε για να βρείτε τι ακριβώς βοηθάει το δικό σας μωρό. Κάποια ηρεμούν με την αγκαλιά κι άλλα με μια βόλτα με το καροτσάκι. Κανένα μωρό πάντως δεν κακομαθαίνει από την αγάπη και την προσοχή που του δείχνετε.
• Το πρόγραμμα και οι καθημερινές ρουτίνες διασφαλίζουν την ασφάλεια που έχει ανάγκη το μωρό σας για να μη νιώθει άγχος.
•  Ενθαρρύνετε το να έχει νέες εμπειρίες, αρκεί να είστε εκεί ως ήρεμη και υποστηρικτική παρουσία, ώστε να νιώθει ασφάλεια. 
• Προσπαθήστε τον πρώτο χρόνο ζωής να μην απουσιάζετε, αφήνοντας το μωρό σας για πολλές μέρες σε ξένα χέρια αν δεν είναι απαραίτητο.
•  Είναι σημαντικό να φροντίζετε κυρίως εσείς και ο μπαμπάς και να μην εναλλάσσονται διαφορετικά πρόσωπα  για την φροντίδα του (εκτός αν δεν γίνεται διαφορετικά).

Προσχολική ηλικία

Γενικά το στρες στην προσχολική ηλικία μπορεί να προέρχεται από φαινομενικά ασήμαντες ή αθώες πηγές.
.Το παιδί μπορεί να νιώσει στρες κάθε φορά που κλονίζεται η ανάγκη του για σιγουριά και ασφάλεια ή έρχεται αντιμέτωπο με μια αλλαγή που σε εμάς τους μεγάλους μπορεί να φαίνεται ασήμαντη. Κάθε περίοδος μετάβασης και αλλαγές στη ρουτίνα μπορεί να προκαλέσουν στρες σε ένα παιδί, όπως όταν χρειάζεται να πει αντίο στην πιπίλα, να μάθει να χρησιμοποιεί το γιο γιό ή να κοιμάται μόνο του.
.Επίσης στην ηλικία αυτή  εκδηλώνονται οι πρώτες φοβίες π.χ. φόβος για το σκοτάδι οι οποίες  μπορεί να προκαλέσουν στρες στο παιδί.
.Μια βασική πηγή στρες είναι το άγχος αποχωρισμού, η διαδικασία με την οποία το παιδί χρειάζεται να μάθει να αποχωρίζεται το γονιό

Βοηθήστε το να χειριστεί το στρες:

• Μην υποτιμάτε αυτά που νιώθει το παιδί σας. Αγκαλιάστε το και καθησυχάστε το και μείνετε κοντά του όσο χρειάζεται.
• Μία μία οι αλλαγές . Πιθανόν να μην μπορεί να διαχειριστεί δυο ή τρεις προκλήσεις μαζί π.χ.  να μη φοράει πάνα και να μην έχει πιπίλα. Δώστε του το χρόνο που χρειάζεται για να προσαρμοστεί κάθε φορά σε μία μετάβαση πριν προχωρήσετε στην επόμενη.
• Αποφύγετε αλλαγές όπως π.χ. να κόψετε την πιπίλα σε κρίσιμες περιόδους π.χ. όταν πρόκειται να αποκτήσετε νέο μέλος στην οικογένεια. 
• Μην πιέζετε το παιδί να είναι περισσότερο δυνατό από όσο μπορεί. Το σημαντικότερο είναι να του εμπνεύσετε σιγουριά και ασφάλεια, ώστε να αποκτήσει αυτοπεποίθηση. 
• Διδάξτε στο παιδί πώς να φεύγει από κοντά σας, για να παίξει με άλλα παιδάκια ή μέσα από την εναλλαγή ρόλων στο παιχνίδι.
• Για να το βοηθήσετε να νικήσει μια φοβία, διαβάστε σχετικά βιβλία ή παραμύθια ή παίξετε ένα σκετσάκι με σχετικό με το φόβο του παιδιού σενάριο. Με αυτό τον τρόπο δίνετε την ευκαιρία στο παιδί να επεξεργαστεί και να ξεπεράσει το φόβο του από θέση ασφάλειας.
• Δείξτε στο παιδί ότι σέβεστε τις φοβίες του. Καθησυχάστε το, ελέγξτε μαζί αν «υπάρχουν τέρατα» στο δωμάτιο ή δημιουργήστε μια βραδινή ιεροτελεστία πριν την ώρα ύπνου που το βοηθάει να νιώσει μεγαλύτερη ασφάλεια.
Στρες έχει ένα παιδί όταν δε νιώθει σιγουριά και ασφάλεια ή έρχεται αντιμέτωπο με μια νέα γι’ αυτό πρόκληση, την οποία δεν ξέρει πώς να χειριστεί.

Σχολική ηλικία

Στη σχολική ζωή διάφοροι παράγοντες μπορεί να προκαλέσουν στρες στο παιδί. 
*Ο καινούργιος δάσκαλος,  η αλλαγή σχολείου ή ένα απαιτητικό διαγώνισμα. 
*Επιπλέον, στρες μπορεί να προκαλέσουν και οι φιλίες, που συχνά σ’ αυτή την ηλικία δοκιμάζονται, αλλά και οι παιδικοί διαξιφισμοί, ιδιαίτερα σε περιπτώσεις που το παιδί έχει πέσει θύμα εκφοβισμού,  δυσκολεύεται να ενταχθεί στην ομάδα ή να κάνει φίλους. 
*Οι ιδιαίτερα πιεστικοί γονείς, οι οποίοι θέτουν υψηλούς στόχους για τα παιδιά τους και είναι αυστηροί με τα λάθη τους, εντείνουν το στρες.
*Ένα ασφυχτικά γεμάτο πρόγραμμα δεν αφήνει περιθώρια για χαλάρωση και δημιουργικό παιχνίδι μετά το σχολείο, παράγοντες που βοηθούν το παιδί να αποβάλει το στρες.


Βοηθήστε το να χειριστεί το στρες:

*Αναγνωρίστε τις στρεσογόνες εμπειρίες, όταν συμβαίνουν. Μην τις αγνοείτε ούτε όμως και να αντιδράτε με υπερβολή σε αυτές. 
• Μην υποτιμάτε τις ανησυχίες του παιδιού. Μερικές από τις ανησυχίες του παιδιού είναι εντελώς φυσιολογικές και με το να τις αρνείστε είναι σαν να μην αποδέχεστε το ίδιο. 
• Συζητήστε το. Συχνά μια κουβέντα σχετικά μ’ ένα φόβο ή κάτι που προβληματίζει το παιδί  είναι αρκετή για να το συρρικνώσει.
• Καθώς ακούτε τις ανησυχίες του παιδιού σας, κάνετε ερωτήσεις που το ενθαρρύνουν να σκεφτεί την κατάσταση και να βρει μόνο του μια λύση.
• Προετοιμάστε το παιδί για νέες καταστάσεις. Δώστε του τις πληροφορίες που χρειάζεται και διαβεβαιώστε το ότι θα είστε εκεί μαζί του (εφόσον είναι εφικτό). Συζητήστε τα συναισθήματά του και τους τρόπους με τους οποίους μπορεί να νιώσει καλύτερα. 
• Μην προσπαθείτε οπωσδήποτε να λύσετε ένα πρόβλημα. Μερικές φορές και μόνο το να ακούσετε προσεκτικά τους φόβους, τις ανησυχίες και τους προβληματισμούς του παιδιού είναι αρκετό για να ηρεμήσει και να νιώσει καλύτερα. 
• Δεχτείτε το παιδί σας  γι’ αυτό που είναι. Να έχετε ρεαλιστικές προσδοκίες, ενθαρρύνοντας το διακριτικά και βοηθώντας το να νιώσει καλά ακόμα και για τις πιο μικρές επιτυχίες του.
• Σε ό,τι αφορά τις σχολικές επιδόσεις μην δίνετε έμφαση στους βαθμούς ή στα λάθη του παιδιού αλλά στην προσπάθεια που κάνει. 
• Αφήστε πολύ ελεύθερο χρόνο στο παιδί για παιχνίδι. Μη φορτώνετε το πρόγραμμά του ασφυχτικά με υποχρεώσεις και δραστηριότητες, ειδικά αν βλέπετε ότι αυτές δεν το ευχαριστούν.


Στρες μπορεί να νιώθει ένα παιδί όταν δεν αισθάνεται αποδεκτό ή αισθάνεται ότι δεν μπορεί να ανταποκριθεί στις απαιτήσεις ή στα καθήκοντα που πρέπει να επιτελέσει.


Στρες επίσης μπορεί να προκαλέσουν στο παιδί κάθε ηλικίας:

• Προβλήματα στην οικογένεια όπως καβγάδες, έντονες διαφωνίες, διαζύγιο  . 
• Ασθένεια ή θάνατος γονέα ή μέλος της οικογένειας π.χ. παππούς ή γιαγιά.
• Το νέο μέλος στην οικογένεια (αδερφάκι) μπορεί επίσης να αποτελεί πηγή στρες για το παιδί που χρειάζεται να αναπροσδιορίσει τις σχέσεις που έχει αναπτύξει με τους γονείς του αλλά και τη θέση του μέσα στην οικογένεια. 
• Ανεργία των γονιών ή σοβαρά οικονομικά προβλήματα που αλλάζουν τις συνήθειες της ζωής του και επηρεάζουν την καθημερινότητά του

Επίσκεψη στον ειδικό απαιτείται αν…

έχετε διαπιστώσει ότι το στρες του παιδιού:
×Δυσκολεύει  σημαντικά την οικογενειακή ζωή.
× Γίνεται αιτία για να μην πηγαίνει στον παιδικό σταθμό ή το σχολείο.
×Έχει επιπτώσεις στον ύπνο ή την όρεξή του.
×Δεν επιτρέπει στο παιδί να κάνει φίλους.
×Καταλήγει σε ψυχαναγκαστικές συμπεριφορές, όπως επαναλαμβανόμενες κινήσεις.


Μάθετε να αναγνωρίζετε τα σημάδια του παιδικού στρες!

Το πρόβλημα με το στρες στα παιδιά είναι το εξής: Δεν είναι πάντα αναγνωρίσιμο. Ένα παιδί δεν θα σας πει ποτέ: «είμαι αγχωμένο» ή «έχω στρες». Συχνά συμπεριφορές που δεν τους δίνουμε ιδιαίτερη σημασία ή που υποτιμούμε τη σημασία τους μπορεί να αποτελούν σημάδια του στρες στα παιδιά.

Γενικά το παιδικό στρες μπορεί να εκδηλωθεί με :

Αλλαγές  σε συνήθειες του ύπνου  ή του φαγητού  όπως: 
• Αλλαγές στα ωράρια του ύπνου, δυσκολία να καταφέρει να κοιμηθεί ή να κοιμηθεί χωρίς να ξυπνήσει όλο το βράδυ.
• Αλλαγές στην όρεξη, όπως μειωμένη ή αυξημένη όρεξη.
• Νυχτερινή ενούρηση.
• Συχνοί Εφιάλτες ή νυχτερινοί τρόμοι.
• Παλινδρόμηση σε συνήθειες μικρότερης ηλικίας τις οποίες το παιδί είχε ξεπεράσει με επιτυχία.

Ξαφνικές «κακές» συνήθειες, όπως:
• Πιπιλάει το δάχτυλό του. 
• Τραβάει τα μαλλιά του ή τα στριφογυρίζει με το δάχτυλο.
• Δαγκώνει τα νύχια ή τα δάχτυλα.
• Σκαλίζει τη μύτη του.
• Πειράζει το δέρμα του.
• Εκδηλώνει τικ.

Συμπεριφορές και ψυχολογικά χαρακτηριστικά όπως :

• Υπερβολική προσκόλληση στους γονείς.
• Χαμηλή αυτοεκτίμηση 
• Απότομες μεταπτώσεις στη διάθεση  ή αναίτια ξεσπάσματα.
• Ελάχιστο ή καθόλου ενδιαφέρον για δραστηριότητες που κανονικά ευχαριστούν ένα παιδί π.χ. παιχνίδι.
• Απόσυρση από το κοινωνικό περίγυρο, τάση για απομόνωση.


Προβλήματα στο σχολείο όπως:

• Δυσκολίες συγκέντρωσης (που δεν προϋπήρχε).
• Ξαφνική και αναίτια πτώση των σχολικών επιδόσεων. 
• Απειθαρχία, επιθετικότητα, προκλητική συμπεριφορά.
• Γκρίνια και συχνά Παράπονα για τους συμμαθητές πχ. Ότι δεν του δίνουν σημασία ή τον κοροιδεύουν κλπ

Σωματικά συμπτώματα τα οποία όμως δε σχετίζονται με κάποια οργανική ασθένεια (κατά την διαβεβαίωση του παιδιάτρου σας )όπως:
• πονόκοιλος, πονοκέφαλος, εμετός, διάρροια ή δυσκοιλιότητα. 
Συνήθως υποθέτετε ότι η αιτία για τα σωματικά συμπτώματα είναι το στρες, όταν τα συμπτώματα εκδηλώνονται κοντά σε κάποιο σοβαρό γεγονός  που  ίσως έχει επηρεάσει το παιδί.

 
Εκτύπωση άρθρου

Παιδί και νέοι γονείς
Τεύχος 142

Της Φλώρας Κασσαβέτη
Με τη συνεργασία της Αλεξάνδρας Καππάτου ,ψυχολόγου-παιδοψυχολόγου-συγγραφέα.

Αν και οι  περισσότεροι πιστεύουμε ότι είναι κάτι που αφορά αποκλειστικά τους ενήλικες, πολλά πράγματα μπορεί να προκαλέσουν στρες ακόμα και σε ένα πολύ μικρό παιδάκι.

Τα παιδιά, ανεξαρτήτως ηλικίας είναι δέκτες των μηνυμάτων του περιβάλλοντος , οι αντιδράσεις τους όμως ποικίλουν ανάλογα με την ηλικία τους , το βαθμό ωριμότητάς τους και τις επιμέρους συνθήκες. Στην πραγματικότητα το παιδί έρχεται αντιμέτωπο με το στρες σε όλες τις φάσεις της ζωής του, όπως ακριβώς και οι μεγάλοι.

Πότε όμως ένα παιδί έχει στρες;

Βρεφική ηλικία

Είναι αλήθεια. Ακόμα και τα μωρά αισθάνονται στρες στις παρακάτω περιπτώσεις:
*Όταν δεν ικανοποιούνται οι βασικές του ανάγκες ( κλαίνε όταν πεινάνε, όταν είναι λερωμένα, όταν είναι άρρωστα ή κάτι τα ενοχλεί).
*όταν δεν καλύπτονται οι συναισθηματικές τους ανάγκες (πχ. στοργή , για αγκαλιά , για τρυφερότητα.) κλπ.
Έρευνες επιβεβαιώνουν ότι όταν οι γονείς ανταποκρίνονται αμέσως στο κλάμα του μωρού αυτό μαθαίνει να ανακουφίζει με αυτόν τον τρόπο το άγχος του και ως αποτέλεσμα κλαίει λιγότερο. Αντίθετα, αφήνοντας ένα μωρό να κλαίει ή δίνοντας του λιγότερη σημασία απ’ όσο έχει ανάγκη εντείνεται η ανασφάλειά του και μαζί ο εκνευρισμός του.
Έρευνες μάλιστα δείχνουν ότι τους πρώτους μήνες της ζωής αναπτύσσεται ο μηχανισμός ελέγχου του στρες.

Γι’αυτό λοιπόν:
• Φροντίστε τις ανάγκες του μωρού σας, προσφέροντας ένα περιβάλλον με συναισθηματική ζεστασιά, αγάπη, σιγουριά και ασφάλεια. Ανταποκριθείτε άμεσα όταν το μωρό σας κλαίει και σας αναζητά.
• Πειραματιστείτε για να βρείτε τι ακριβώς βοηθάει το δικό σας μωρό. Κάποια ηρεμούν με την αγκαλιά κι άλλα με μια βόλτα με το καροτσάκι. Κανένα μωρό πάντως δεν κακομαθαίνει από την αγάπη και την προσοχή που του δείχνετε.
• Το πρόγραμμα και οι καθημερινές ρουτίνες διασφαλίζουν την ασφάλεια που έχει ανάγκη το μωρό σας για να μη νιώθει άγχος.
•  Ενθαρρύνετε το να έχει νέες εμπειρίες, αρκεί να είστε εκεί ως ήρεμη και υποστηρικτική παρουσία, ώστε να νιώθει ασφάλεια.
• Προσπαθήστε τον πρώτο χρόνο ζωής να μην απουσιάζετε, αφήνοντας το μωρό σας για πολλές μέρες σε ξένα χέρια αν δεν είναι απαραίτητο.
•  Είναι σημαντικό να φροντίζετε κυρίως εσείς και ο μπαμπάς και να μην εναλλάσσονται διαφορετικά πρόσωπα  για την φροντίδα του (εκτός αν δεν γίνεται διαφορετικά).

Προσχολική ηλικία

Γενικά το στρες στην προσχολική ηλικία μπορεί να προέρχεται από φαινομενικά ασήμαντες ή αθώες πηγές.
.Το παιδί μπορεί να νιώσει στρες κάθε φορά που κλονίζεται η ανάγκη του για σιγουριά και ασφάλεια ή έρχεται αντιμέτωπο με μια αλλαγή που σε εμάς τους μεγάλους μπορεί να φαίνεται ασήμαντη. Κάθε περίοδος μετάβασης και αλλαγές στη ρουτίνα μπορεί να προκαλέσουν στρες σε ένα παιδί, όπως όταν χρειάζεται να πει αντίο στην πιπίλα, να μάθει να χρησιμοποιεί το γιο γιό ή να κοιμάται μόνο του.
.Επίσης στην ηλικία αυτή  εκδηλώνονται οι πρώτες φοβίες π.χ. φόβος για το σκοτάδι οι οποίες  μπορεί να προκαλέσουν στρες στο παιδί.
.Μια βασική πηγή στρες είναι το άγχος αποχωρισμού, η διαδικασία με την οποία το παιδί χρειάζεται να μάθει να αποχωρίζεται το γονιό

Βοηθήστε το να χειριστεί το στρες:
• Μην υποτιμάτε αυτά που νιώθει το παιδί σας. Αγκαλιάστε το και καθησυχάστε το και μείνετε κοντά του όσο χρειάζεται.
• Μία μία οι αλλαγές . Πιθανόν να μην μπορεί να διαχειριστεί δυο ή τρεις προκλήσεις μαζί π.χ.  να μη φοράει πάνα και να μην έχει πιπίλα. Δώστε του το χρόνο που χρειάζεται για να προσαρμοστεί κάθε φορά σε μία μετάβαση πριν προχωρήσετε στην επόμενη.
• Αποφύγετε αλλαγές όπως π.χ. να κόψετε την πιπίλα σε κρίσιμες περιόδους π.χ. όταν πρόκειται να αποκτήσετε νέο μέλος στην οικογένεια.
• Μην πιέζετε το παιδί να είναι περισσότερο δυνατό από όσο μπορεί. Το σημαντικότερο είναι να του εμπνεύσετε σιγουριά και ασφάλεια, ώστε να αποκτήσει αυτοπεποίθηση.
• Διδάξτε στο παιδί πώς να φεύγει από κοντά σας, για να παίξει με άλλα παιδάκια ή μέσα από την εναλλαγή ρόλων στο παιχνίδι.
• Για να το βοηθήσετε να νικήσει μια φοβία, διαβάστε σχετικά βιβλία ή παραμύθια ή παίξετε ένα σκετσάκι με σχετικό με το φόβο του παιδιού σενάριο. Με αυτό τον τρόπο δίνετε την ευκαιρία στο παιδί να επεξεργαστεί και να ξεπεράσει το φόβο του από θέση ασφάλειας.
• Δείξτε στο παιδί ότι σέβεστε τις φοβίες του. Καθησυχάστε το, ελέγξτε μαζί αν «υπάρχουν τέρατα» στο δωμάτιο ή δημιουργήστε μια βραδινή ιεροτελεστία πριν την ώρα ύπνου που το βοηθάει να νιώσει μεγαλύτερη ασφάλεια.
Στρες έχει ένα παιδί όταν δε νιώθει σιγουριά και ασφάλεια ή έρχεται αντιμέτωπο με μια νέα γι’ αυτό πρόκληση, την οποία δεν ξέρει πώς να χειριστεί.

Σχολική ηλικία
Στη σχολική ζωή διάφοροι παράγοντες μπορεί να προκαλέσουν στρες στο παιδί.
*Ο καινούργιος δάσκαλος,  η αλλαγή σχολείου ή ένα απαιτητικό διαγώνισμα.
*Επιπλέον, στρες μπορεί να προκαλέσουν και οι φιλίες, που συχνά σ’ αυτή την ηλικία δοκιμάζονται, αλλά και οι παιδικοί διαξιφισμοί, ιδιαίτερα σε περιπτώσεις που το παιδί έχει πέσει θύμα εκφοβισμού,  δυσκολεύεται να ενταχθεί στην ομάδα ή να κάνει φίλους.
*Οι ιδιαίτερα πιεστικοί γονείς, οι οποίοι θέτουν υψηλούς στόχους για τα παιδιά τους και είναι αυστηροί με τα λάθη τους, εντείνουν το στρες.
*Ένα ασφυχτικά γεμάτο πρόγραμμα δεν αφήνει περιθώρια για χαλάρωση και δημιουργικό παιχνίδι μετά το σχολείο, παράγοντες που βοηθούν το παιδί να αποβάλει το στρες.

Βοηθήστε το να χειριστεί το στρες:
•Αναγνωρίστε τις στρεσογόνες εμπειρίες, όταν συμβαίνουν. Μην τις αγνοείτε ούτε όμως και να αντιδράτε με υπερβολή σε αυτές.
• Μην υποτιμάτε τις ανησυχίες του παιδιού. Μερικές από τις ανησυχίες του παιδιού είναι εντελώς φυσιολογικές και με το να τις αρνείστε είναι σαν να μην αποδέχεστε το ίδιο.
• Συζητήστε το. Συχνά μια κουβέντα σχετικά μ’ ένα φόβο ή κάτι που προβληματίζει το παιδί  είναι αρκετή για να το συρρικνώσει.
• Καθώς ακούτε τις ανησυχίες του παιδιού σας, κάνετε ερωτήσεις που το ενθαρρύνουν να σκεφτεί την κατάσταση και να βρει μόνο του μια λύση.
• Προετοιμάστε το παιδί για νέες καταστάσεις. Δώστε του τις πληροφορίες που χρειάζεται και διαβεβαιώστε το ότι θα είστε εκεί μαζί του (εφόσον είναι εφικτό). Συζητήστε τα συναισθήματά του και τους τρόπους με τους οποίους μπορεί να νιώσει καλύτερα.
• Μην προσπαθείτε οπωσδήποτε να λύσετε ένα πρόβλημα. Μερικές φορές και μόνο το να ακούσετε προσεκτικά τους φόβους, τις ανησυχίες και τους προβληματισμούς του παιδιού είναι αρκετό για να ηρεμήσει και να νιώσει καλύτερα.
• Δεχτείτε το παιδί σας  γι’ αυτό που είναι. Να έχετε ρεαλιστικές προσδοκίες, ενθαρρύνοντας το διακριτικά και βοηθώντας το να νιώσει καλά ακόμα και για τις πιο μικρές επιτυχίες του.
• Σε ό,τι αφορά τις σχολικές επιδόσεις μην δίνετε έμφαση στους βαθμούς ή στα λάθη του παιδιού αλλά στην προσπάθεια που κάνει.
• Αφήστε πολύ ελεύθερο χρόνο στο παιδί για παιχνίδι. Μη φορτώνετε το πρόγραμμά του ασφυχτικά με υποχρεώσεις και δραστηριότητες, ειδικά αν βλέπετε ότι αυτές δεν το ευχαριστούν.

Στρες μπορεί να νιώθει ένα παιδί όταν δεν αισθάνεται αποδεκτό ή αισθάνεται ότι δεν μπορεί να ανταποκριθεί στις απαιτήσεις ή στα καθήκοντα που πρέπει να επιτελέσει.

Στρες επίσης μπορεί να προκαλέσουν στο παιδί κάθε ηλικίας:
• Προβλήματα στην οικογένεια όπως καβγάδες, έντονες διαφωνίες, διαζύγιο  .
• Ασθένεια ή θάνατος γονέα ή μέλος της οικογένειας π.χ. παππούς ή γιαγιά.
• Το νέο μέλος στην οικογένεια (αδερφάκι) μπορεί επίσης να αποτελεί πηγή στρες για το παιδί που χρειάζεται να αναπροσδιορίσει τις σχέσεις που έχει αναπτύξει με τους γονείς του αλλά και τη θέση του μέσα στην οικογένεια.
• Ανεργία των γονιών ή σοβαρά οικονομικά προβλήματα που αλλάζουν τις συνήθειες της ζωής του και επηρεάζουν την καθημερινότητά του

Επίσκεψη στον ειδικό απαιτείται αν…

έχετε διαπιστώσει ότι το στρες του παιδιού:
×Δυσκολεύει  σημαντικά την οικογενειακή ζωή.
× Γίνεται αιτία για να μην πηγαίνει στον παιδικό σταθμό ή το σχολείο.
×Έχει επιπτώσεις στον ύπνο ή την όρεξή του.
×Δεν επιτρέπει στο παιδί να κάνει φίλους.
×Καταλήγει σε ψυχαναγκαστικές συμπεριφορές, όπως επαναλαμβανόμενες κινήσεις.

Μάθετε να αναγνωρίζετε τα σημάδια του παιδικού στρες!
Το πρόβλημα με το στρες στα παιδιά είναι το εξής: Δεν είναι πάντα αναγνωρίσιμο. Ένα παιδί δεν θα σας πει ποτέ: «είμαι αγχωμένο» ή «έχω στρες». Συχνά συμπεριφορές που δεν τους δίνουμε ιδιαίτερη σημασία ή που υποτιμούμε τη σημασία τους μπορεί να αποτελούν σημάδια του στρες στα παιδιά.

Γενικά το παιδικό στρες μπορεί να εκδηλωθεί με:

Αλλαγές  σε συνήθειες του ύπνου  ή του φαγητού  όπως:
• Αλλαγές στα ωράρια του ύπνου, δυσκολία να καταφέρει να κοιμηθεί ή να κοιμηθεί χωρίς να ξυπνήσει όλο το βράδυ.
• Αλλαγές στην όρεξη, όπως μειωμένη ή αυξημένη όρεξη.
• Νυχτερινή ενούρηση.
• Συχνοί Εφιάλτες ή νυχτερινοί τρόμοι.
• Παλινδρόμηση σε συνήθειες μικρότερης ηλικίας τις οποίες το παιδί είχε ξεπεράσει με επιτυχία.

Ξαφνικές «κακές» συνήθειες, όπως:
• Πιπιλάει το δάχτυλό του.
• Τραβάει τα μαλλιά του ή τα στριφογυρίζει με το δάχτυλο.
• Δαγκώνει τα νύχια ή τα δάχτυλα.
• Σκαλίζει τη μύτη του.
• Πειράζει το δέρμα του.
• Εκδηλώνει τικ.

Συμπεριφορές και ψυχολογικά χαρακτηριστικά όπως:
• Υπερβολική προσκόλληση στους γονείς.
• Χαμηλή αυτοεκτίμηση
• Απότομες μεταπτώσεις στη διάθεση  ή αναίτια ξεσπάσματα.
• Ελάχιστο ή καθόλου ενδιαφέρον για δραστηριότητες που κανονικά ευχαριστούν ένα παιδί π.χ. παιχνίδι.
• Απόσυρση από το κοινωνικό περίγυρο, τάση για απομόνωση.

Προβλήματα στο σχολείο όπως:
• Δυσκολίες συγκέντρωσης (που δεν προϋπήρχε).
• Ξαφνική και αναίτια πτώση των σχολικών επιδόσεων.
• Απειθαρχία, επιθετικότητα, προκλητική συμπεριφορά.
• Γκρίνια και συχνά Παράπονα για τους συμμαθητές πχ. Ότι δεν του δίνουν σημασία ή τον κοροιδεύουν κλπ

Σωματικά συμπτώματα τα οποία όμως δε σχετίζονται με κάποια οργανική ασθένεια (κατά την διαβεβαίωση του παιδιάτρου σας) όπως:
• πονόκοιλος, πονοκέφαλος, εμετός, διάρροια ή δυσκοιλιότητα.
Συνήθως υποθέτετε ότι η αιτία για τα σωματικά συμπτώματα είναι το στρες, όταν τα συμπτώματα εκδηλώνονται κοντά σε κάποιο σοβαρό γεγονός  που  ίσως έχει επηρεάσει το παιδί.

Copy link
Powered by Social Snap