Όταν το παιδί κατοικεί με τον ένα γονιό, τίθεται το ζήτημα της επικοινωνίας του με τον άλλο γονιό του. Υπάρχουν δύο θέματα που πρέπει να ρυθμιστούν: από τη μια ο χρόνος που θα περνά το παιδί με τον γονιό που λείπει από το σπίτι και από την άλλη οι συνθήκες κάτω από τις οποίες θα τον συναντά.

Σε κάθε σκέψη ή πρόταση ή απόφαση επικοινωνίας χρειάζεται να λαμβάνεται υπόψη το στάδιο της ανάπτυξης του παιδιού. Καθώς η ηλικία του παιδιού καθορίζει και τους ανάλογους ιδιαίτερους χειρισμούς εκ μέρους των γονέων, αναλύω ξεχωριστά τις διάφορες ηλικιακές ομάδες.

Για τα παιδιά προσχολικής ηλικίας

Το παιδί έχει ανάγκη τις συχνές επαφές με τον πατέρα του. Ωστόσο ο σύνδεσμός του με τη μητέρα πρέπει να παραμείνει σταθερός. Προτείνω λοιπόν να υπάρχουν τακτικές συναντήσεις μέσα στην εβδομάδα μεταξύ πατέρα και παιδιού, π.χ. 2-3 φορές την εβδομάδα από 3-4 ώρες κάθε φορά. Μετά τα 2 έτη εξετάζεται το ενδεχόμενο το παιδί να διανυκτερεύει (για ένα, το πολύ δύο βράδια) στο σπίτι του πατέρα, ώστε να τον γνωρίσει καλύτερα και να αποκτήσει ζεστή και ασφαλή σχέση μαζί του και με το πατρικό περιβάλλον.

Για να πραγματοποιηθεί επιτυχώς η διανυκτέρευση του παιδιού μακριά από τη μητέρα του απαιτείται να έχει αναπτύξει ένα βαθμό σημαντικής οικειότητας με τον πατέρα και να ξεκινήσει να γίνεται αυτό σταδιακά. Πάντα θα έχουμε στον νου μας ότι στο παιδί μέχρι τα 3-4 χρόνια του μπορεί να κινητοποιηθεί το άγχος αποχωρισμού από τον γονέα με τον οποίο έχει στενό συναισθηματικό δεσμό. Τα παραπάνω βέβαια, για να εφαρμοστούν με επιτυχία, προϋποθέτουν τη συνεργασία των δύο γονιών. Γι’ αυτό οι σχέσεις μεταξύ τους πρέπει να είναι ομαλές, ώστε οι συναντήσεις να μην αποτελούν αφορμή συγκρούσεων, που προκαλούν αβεβαιότητα στο παιδί.

Κατά το διάστημα των διακοπών, που η απομάκρυνση του παιδιού από τη μητέρα ίσως είναι μεγαλύτερης διάρκειας, το παιδί πρέπει να έχει τη δυνατότητα τακτικής τηλεφωνικής επικοινωνίας μαζί της, προκειμένου να απαλύνει τους φόβους του. Το μοντέλο επικοινωνίας μπορεί να διαφοροποιηθεί ανάλογα με τη συμφωνία των γονέων και τη σχέση τους. Υπάρχουν, π.χ., γονείς που συμφωνούν να μοιράζονται τη φροντίδα του παιδιού, όπως και άλλα σχήματα που ευνοούν την ισότιμη επαφή του παιδιού με τους δύο γονείς του.

Σε κάθε περίπτωση, όμως, δεν πρέπει να αγνοούμε ότι τα μικρά παιδιά έχουν ανάγκη ένα σταθερό χώρο, καθώς οι συνεχείς αλλαγές τούς προκαλούν σύγχυση.