Γονείς εν δράση
Φεβρουάριος 2011
Της Κας Αλεξάνδρας Καππάτου
Πολλοί άνθρωποι δεν έχουν σαφή αντίληψη του επαγγέλματος του ψυχολόγου και παρερμηνεύουν τις δυνατότητές
του ή και τις προθέσεις του. Αναρωτιούνται μήπως μιλώντας στον ψυχολόγο εκτίθενται οι ίδιοι και τα παιδιά τους,
ενώ –λίγοι πια– ανησυχούν μήπως το γεγονός ότι απευθύνονται σε ειδικό δείχνει αδυναμία από πλευράς τους ή υπο-
δηλώνει κάποια πάθηση και κάποια σοβαρή δυσλειτουργία. Για να βοηθήσειο ψυχολόγος θα πρέπει καταρχήν ο γο-
νιός να αποδεχτεί ότι το παιδί του αντιμετωπίζει προβλήματα και έχει ανάγκη τη βοήθεια ενός «τρίτου» και να δεχτεί
να αφηγηθεί την οικογενειακή του ιστορία σε έναν ειδικό, με όλα όσα «δεν λέγονται» ή κρατώνται μυστικά. Για να
αποδώσει η επίσκεψη στον ψυχολόγο, ο γονιός πρέπει να έχει πεισθεί ότι απευθύνεται σε έναν επαγγελματία που
έχει εκπαιδευτεί στη διερεύνηση του τρόπου με τον οποίο λειτουργεί ο ανθρώπινος ψυχισμός.
Πότε να πάμε σε ειδικό;
Το μικρό παιδί ή ο έφηβος και οι γονείς χρειάζεται να απευθυνθούν σε ειδικό όταν μεταξύ άλλων:
-Οι γονείς έχουν απορίες ή πολύ συχνότερα διαφωνίες μεταξύ τους για τη διαπαιδαγώγησή του.
– Η οικογένεια έχει βιώσει μια δοκιμασία, όπως χωρισμό, ασθένεια, θάνατο κ.λπ. Αυτά τα γεγονότα έχουν επιπτώσεις στη ζωή του παιδιού και πολλές φορές η προληπτική επίσκεψη είναι η πιο σωστή κίνηση για την κατανόηση της ψυχολογίας του παιδιού.
– Παρουσιάζει μαθησιακές δυσκολίες, όπως διάσπαση στην προσοχή, αδυναμία συγκέντρωσης, ενούρηση μετά τα 5 χρόνια κ.ά.
– Παρουσιάζει αλλαγή σε διάφορες σημαντικές συμπεριφορές, όπως απότομη κάμψη στις σχολικές επιδόσεις,
απότομη αλλαγή στις διατροφικές συνήθειες (αρχίζει να τρώει βουλιμικά ή παρουσιάζει ανορεξία), δυσκολίες στον
ύπνο (υπνηλία ή εφιάλτες ή αϋπνία).
-Κλείνεται στον εαυτό του, αποφεύγει κάθε διάλογο ή είναι επιθετικό.
-Το παιδί νιώθει άσχημα με τον εαυτό του, είναι αγχωμένο, πιεσμένο, θλιμμένο, φέρεται δειλά και δεν έχει
αυτοπεποίθηση, γεγονός που το δυσκολεύει στην καθημερινότητά του.
-Παρουσιάζει συμπτώματα κατάθλιψης ή μιλά για θάνατο.
-Λέει ψέματα και γίνεται μυστικοπαθές σε ό,τι το αφορά.
-Εκδηλώνει τάσεις φυγής από το σπίτι, που μπορεί να εκφράζονται όταν λέει ότι θέλει να φύγει.
-Φέρεται με ιδιαίτερα έντονη ανυπακοή στο σπίτι ή στο σχολείο.
Τρέμετε στην ιδέα ότι το παιδί σας μπορεί να χρειάζεται ψυχολόγο; Η αλήθεια είναι πολύ ανακουφιστική!
Η παιδοψυχολόγος Αλεξάνδρα Καππάτου μας απαντά
Η ΓΝΩΜΗ ΤΟΥ ΕΙΔΙΚΟΥ
Τι κάνει ο ψυχολόγος
Ο ψυχολόγος με ειδικές δοκιμασίες αξιολογεί τις ικανότητες και τις τάσεις του ατόμου και διερευνάτα προβλήματά του στο νοητικό και συναισθηματικό τομέα και στη συμπεριφορά. Σε εκείνους που τον επισκέπτονται παρέχει, έπειτα από
αξιολόγηση, συμβουλές, ανάλογα με το πρόβλημα που αντιμετωπίζουν. Τέλος, με διάφορες μεθόδους θεραπείας αντιμετωπίζει τα ψυχολογικά προβλήματα που παρουσιάζουν ενήλικες και παιδιά. Στον ψυχολόγο απευθύνεται όποιος αντιμετωπίζει κάποιο ψυχολογικό πρόβλημα, χωρίς αναγκαστικά το πρόβλημα αυτό να ανάγεται στη σφαίρα της ψυχικής ασθένειας. Για τον ψυχολόγο, κάθε παιδί είναι μια ξεχωριστή οντότητα. Μερικές φορές στις δυσκολίες που αντιμετωπίζει ο ψυχολόγος προστίθεται η άρνηση του ίδιου του
παιδιού να συνεργαστεί, αλλά τις περισσότερες φορές τόσο το μικρό παιδί όσο και ο έφηβος είναι πολύ συνεργάσιμοι. Συνήθως αισθάνονται εμπιστοσύνη και μιλούν ανοιχτά στο ψυχολόγο. Ο ψυχολόγος επιθυμεί γενικά να συναντήσει και τους δυο γονείς και το παιδί. Καθένας εκφράζει τους λόγους που ζητάει βοήθεια, εξηγεί πώς βλέπει από την πλευρά του το πρόβλημα και συνθέτει
την ιστορία του ατόμου και της οικογένειας. Το απλό γεγονός ότι μιλούν σε έναν τρίτο, που είναι «ειδικός», ακόμη και αν δεν ήταν πολύ θετικοί ο ένας απέναντι στον άλλον, τους επιτρέπει όχι μόνο να εκφραστούν αλλά και να διαλύσουν τυ-χόν παρεξηγήσεις που τους χώριζαν. Στη συνέχεια αυτών των πρώτων συναντήσεων (γενικά μιας ή δυο), ο ψυχολόγος προτείνει να συναντήσει το μικρό παιδί ή τον έφηβο μόνο του.
Απενοχοποιήστε τον ψυχολόγο!
Ευτυχώς, υπάρχει μια μεγάλη μερίδα γονιώνπου είναι ευαισθητοποιημένοι σε θέματα ψυχικής υγείας και οι οποίοι επισκέπτονται χωρίς δισταγμούς τον ψυχολόγο όταν αντιμετωπίζουν προ-βλήματα στη συμπεριφορά του παιδιού τους. Αυτόδεν σημαίνει, βέβαια, ότι όλα τα παιδιά πρέπει να περάσουν από τον ψυχολόγο. Σε περίπτωση, όμως, που ένα παιδί παρουσιάζει κάποιο πρόβλημα που δεν υποχωρεί, μια επίσκεψη στον ψυχολόγο μπορεί να είναι ακόμη και σωτήρια.