Marie Claire

Από τη Λουκία Λυκίδη

Με τη συνεργασία  της Αλεξάνδρας Καππάτου Ψυχολόγου – Παιδοψυχολόγου

Επιτέλους η επιστήμη αποφάνθηκε ότι η τεμπελιά και η αδιαφορία είναι η νέα επιτυχημένη συνταγή

Είμαι 36 χρόνων. Έχω ένα 6χρονο γιο και μια 3χρονη κόρη. Ζω καθημερινά ανάμεσα σε συνομηλίκους μου γονείς που έχουν αφιερώσει τη ζωή τους στο να ταίσουν, απασχολήσουν, νουθετήσουν και τελικά κοιμίσουν τα μικροπαίδια τους . Όλοι τους είναι κουρασμένοι, απογοητευμένοι από τις επιδόσεις τους στο γονεικό ρόλο  τους και πεπεισμένοι πως η ζωή είναι γι’ αυτούς που δεν έχουν παιδιά. Με αυτό το δεδομένο δεν είναι να απορεί κανείς που το βιβλίο Go the fuck to sleep έγινε μπεστ-σέλερ. Πρόκειται για ένα εικονογραφημένο βιβλίο για ενήλικες με θέμα το μονόλογο ενός πατέρα που προσπαθεί ανεπιτυχώς να κοιμίσει το παιδί του και το οποίο θα κυκλοφορούσε σε περιορισμένο τιράζ από ένα μικρό εκδοτικό στο Μπρούκλιν. Τελικά το pdf  διέρρευσε στο διαδίκτυο, έγινε ανάρπαστο και κυκλοφόρησε εκτάκτως τρεις μήνες πριν την προγραμματισμένη ημερομηνία.

Η ώρα της αλήθειας

Επιτέλους κάποιος είχε το θάρρος να πει τα πράγματα με το όνομά τους. Αντιγράφω . «Τα παράθυρα είναι σκοτεινά στην πόλη / Οι φάλαινες ξεκουράζονται στο βυθό./Θα σου διαβάσω ένα τελευταίο βιβλίο /αν ορκιστείς ότι θα πας γ.. για ύπνο. /Τα λουλούδια ξεκουράζονται στο λιβάδι /και ψηλά στα απόκρημνα βουνά /Η ζωή μου είναι μια αποτυχία, είμαι ένας γ… γονιός /σταμάτα να με παιδεύεις και κοιμήσου». Χωρίς ενοχές για το θυμό και την απόγνωση που νιώθει ένας γονιός όταν ταλαιπωρείται ακούσια ή εκούσια από το παιδί του, ο συγγραφέας Άνταμ Μανσμπάχ σίγουρα μιλάει εκ μέρους όλων μας όταν λέει «Ε, Go the fuck to sleep επιτέλους!».
Γεμάτοι ενοχές για τις πολλές ώρες στο γραφείο, υπνωτισμένοι από τα tips των περιοδικών και των βιβλίων παιδοψυχολογίας, γεννημένοι σε μια εποχή που έχει ανεβάσει τα παιδιά σε βωμό να τα λατρεύουμε και που περιμένει να διαβάζουν και να μαθαίνουν τα πρώτα τους αγγλικά στα 4, οι γονείς παλεύουν αγόγγυστα για δημιουργικό χρόνο και απασχόληση, εξοντώνουν κυριολεκτικά τον εαυτό τους στην κούραση τρέχοντας να τους δώσουν τα φρούτα και το μπρόκολο, να φτιάξουν μαζί τους παζλ, να διαβάσουν βιβλία, να τα ταίσουν –μπορούν και μόνα τους αλλά δεν θέλουμε να λερώσουν-, να τα κοιμίσουν ανεπιτυχώς ξοδεύοντας σε ατελείωτα πηγαινέλα στο παιδικό δωμάτιο τη μοναδική ώρα ξεκούρασης τους.

Περισσότερη πλάκα, λιγότερη δουλειά

Ευτυχώς ένα βιβλίο έρχεται να μας απαλλάξει απ’ όλη αυτήν την σκληρή δουλειά. Με τίτλο Selfish Reason to Have More Kids, Why Being a Great Parent is Less Work and More Fun Than you Think ο συγγραφέας Μπράιαν Κάπλαν μας μιλάει για μια χαλαρή διαπαιδαγώγηση που αφήνει τα παιδιά ελεύθερα και τους γονείς ξεκούραστους. Πρόσφατες μελέτες που έγιναν σε δίδυμα και σε υιοθετημένα παιδιά έδειξαν ότι είτε οι γονείς χαλαρώσουν  εντελώς είτε διπλασιάσουν την προσπάθεια τους η εξέλιξη του παιδιού θα είναι ακριβώς η ίδια. Τα γονίδια και η προσωπικότητα είναι αυτά που μετράνε. Μελέτη έδειξε πως τα υιοθετημένα παιδιά όταν είναι μικρά μοιάζουν και στους φυσικούς και στους θετούς γονείς στους, καθώς μεγαλώνουν όμως οι ομοιότητες με τους θετούς γονείς φθίνουν και επικρατούν αυτές των βιολογικών . Αυτό έκανε τον Κάπλαν να υποστηρίξει πως  τα παιδιά δεν είναι πηλός  που μπορούμε να πλάσουμε – όπως πιστεύαμε για χρόνια – αλλά ένα ευλύγιστο πλαστικό   που αλλάζει όταν του ασκηθεί πίεση αλλά τελικά επανέρχεται στο αρχικό σχήμα του. 
Αν δεν μπορούμε να επηρεάσουμε την εξέλιξη των παιδιών, γιατί να κουραζόμαστε με  νουθεσίες και τιμωρίες. «Χαλαρώστε και απολαύστε το» είναι το μότο του Κάπλαν ο οποίος ονομάζει το μοντέλο ανατροφής που προτείνει Serenity Parenting. Αφήστε τα παιδιά να δουν τηλεόραση, αγοράστε τους μια ανθυγιεινή λιχουδιά. Τίποτα δεν θα αλλάξει. «Η διαμάχη μεταξύ κληρονομικότητας και περιβάλλοντος είναι πολύ παλιά στην επιστήμη της ψυχολογίας», μας εξηγεί η παιδοψυχολόγος Αλεξάνδρα Καππάτου. «Ύστερα από πολυετή έρευνα όλοι καταλήγουν ότι λειτουργούν συνδυαστικά. Η παρέμβαση των περιβαλλοντικών ερεθισμάτων, κυρίως η στάση των γονιών, θεωρείται εξαιρετικά σημαντική στη διαμόρφωση της προσωπικότητας του παιδιού, ο Κάπλαν όμως έχει δίκιο με την έννοια ότι οι σύγχρονοι γονείς συχνά δυσκολεύονται να προσδιορίσουν το ρόλο τους. Προσφέρουν στα παιδιά πράγματα πριν τους τα ζητήσουν. Διακρίνονται από υπερβάλλοντα ζήλο στο μεγάλωμα του παιδιού τους με ολέθριες συνέπειες στην εξέλιξή του  αλλά και στη ζωή του ζευγαριού».
Δεν είχε σβήσει ακόμα το μελάνι από τις δεκάδες σελίδες που γράφτηκαν για την Κινέζα Άμι Τσούα και το αμφιλεγόμενο βιβλίο της  The Battle Hymn of the Tiger Mother που υποστήριζε μια αυστηρή, απολύτως στρατιωτική πειθαρχία, όταν το ακριβώς αντίθετο μοντέλο διαπαιδαγώγησης ήρθε να μονοπωλήσει το ενδιαφέρον των μίντια. Το βιβλίο Idle Parent, Why Laid Back Parents Raise Happier and Healthier Kids   του Τομ Χόντγκινσον ήταν το πρώτο που μίλησε για χαλαρή γονεική στάση.
«Ο τεμπέλης γονιός είναι χαλαρός και βάζει το παιδί του να δουλεύει γι’ αυτόν», αντιγράφουμε από το βιβλίο. Το κεντρικό επιχείρημά του είναι πως τα παιδιά των τεμπέληδων γονιών μαθαίνουν να είναι αυτόνομα. Τρώνε μόνα τους, παίζουν μόνα τους και κοιμούνται μόνα τους. «Αυτή η στάση μας εξοικονομεί χρόνο για να αφιερώσουμε στη σχέση μας και στην προσωπική μας ζωή, γεγονός που μας κάνει να λειτουργούμε καλύτερα ως γονείς», εξηγεί η κ. Καππάτου.  «Οι ενοχές μας – που δουλεύουμε πολύ, που δεν αντέχουμε να παίξουμε μαζί τους, που δυσφορούμε με τις απαιτήσεις του ρόλου μας – μας οδηγούν σε λάθος επιλογές», συνεχίζει. «Ο σύγχρονος Έλληνας γονιός  έχει μπέρδεμα σχετικά με το γονεικό ρόλο του. Δείχνει υπερβολικός, αγωνιά, επενδύει και έχει προσδοκίες. Ξεχνάμε πως αφού αποκτήσουμε παιδιά συνεχίζουμε να υπάρχουμε κι εμείς. Πρέπει να εξασφαλίζουμε τις συνθήκες, ώστε να  μην καταλήξουμε να νιώθουμε  ότι το παιδί απειλεί την προσωπικότητά μας», καταλήγει.
Την επόμενη φορά που θα σκύψετε να ταίσετε ένα ακόμα κομματάκι αχλάδι, που θα πονέσουν τα χέρια σας κουνώντας ένα μωρό να αποκοιμηθεί ή που θα μπείτε σε διαμάχη για την τηλεόραση, θυμηθείτε τον Άνταμ, τον Μπράιαν και τον Τόμ, πείτε κι ένα «  Go to f…» Εγώ θα το κάνω.