Από την Αλεξάνδρα Καππάτου Ψυχολόγο – Παιδοψυχολόγο – Συγγραφέα 

Ο εκφοβισμός είναι η συστηματική και ανεπιθύμητη επιθετική συμπεριφορά που εκδηλώνουν ένα ή περισσότερα συνομήλικα παιδιά ενάντια σε κάποιο άλλο παιδί και περιλαμβάνει:

• την εσκεμμένη πρόκληση δυσφορίας ή πόνου –ψυχικού ή σωματικού– στο θύμα

• την επίδειξη δύναμης ή υπεροχής από το θύτη προς το θύμα

• συμβαίνει κατ’ επανάληψη και σε διάρκεια χρόνου. (Olweus, 1993, Limber, 2002, Nansel et al., 2001).

Πώς εκφοβίζεται το θύμα

Ο εκφοβισμός στην παιδική και εφηβική ηλικία εκδηλώνεται στα σχολεία ή στις γειτονιές:

1.  με πειράγματα, υποτίμηση, βρισιές, προσβλητική συμπεριφορά, απειλές (λεκτικός εκφοβισμός)

2. με έκφραση σωματικής βίας και κακοποίησης, όπως σπρωξίματα, φτύσιμο, ξυλοδαρμοί (σωματικός εκφοβισμός) 

3. με τον κοινωνικό αποκλεισμό του παιδιού από τις πα€ρέες των συνομηλίκων του ή από ομαδικές δραστηριότητες, π.χ., αρνούνται να τον καλέσουν σε πάρτυ, δεν παίζουν μαζί του, ψιθυρίζουν μεταξύ τους κοιτώντας με νόημα το στόχο τους, με τη διάδοση φημών, με την καταστροφή προσωπικών αντικειμένων (έμμεσος ή συναισθηματικός εκφοβισμός)

4. με ανεπιθύμητες ή εξευτελιστικές πρακτικές, όπως κατέβασμα φούστας ή παντελονιού του παιδιού ή ανεπιθύμητα αγγίγματα, χυδαία πειράγματα (σεξουαλικός εκφοβισμός)

5. με μηνύματα απειλητικά από το διαδίκτυο, μέσω του ηλεκτρονικού ταχυδρομείου, ή από τα κινητά τηλέφωνα, μέσω των υπηρεσιών mms και sms, και με τη χρήση ή παραποίηση των προσωπικών δεδομένων κάποιου ατόμου από τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης κ.λπ. (ηλεκτρονικός εκφοβισμός ή cyber bullying).

Όσον αφορά τα είδη εκφοβισμού, παρατηρούνται διαφορές μεταξύ των δύο φύλων. Τα αγόρια είναι πιο πιθανό να χρησιμοποιούν τη σωματική βία, ενώ τα κορίτσια τη διασπορά αρνητικών, συκοφαντικών και ψευδών σχολίων που οδηγούν σε αποκλεισμό ή απομόνωση του θύματος από την κοινωνία της τάξης. Εκτιμάται ότι το 40-80% των παιδιών σχολικής ηλικίας έχουν εμπειρία εκφοβισμού κατά τη διάρκεια των σχολικών χρόνων, εκ των οποίων το 10-15% μπορεί να είναι χρόνια θύματα ή να γίνουν θύτες τα ίδια. (Αμερικανική Ψυχολογική Εταιρεία).

Στη χώρα μας, το 10-15% των μαθητών σε συχνότητα 2 έως 3 φορές το μήνα ή και περισσότερο έχει υποστεί κάποια μορφή εκφοβισμού και βίας στο σχολείο. Τα παιδιά που εκφοβίζουν (θύτες) υπολογίζονται στο 5% του μαθητικού πληθυσμού – τα αγόρια σε τριπλάσια συχνότητα από τα κορίτσια.