H έννοια του θανάτου απασχολεί μικρούς και μεγάλους, τον καθένα από διαφορετική σκοπιά. Για το παιδί, η λέξη «θάνατος» είναι γνωστή μέσα από το παιχνίδι ή από την τηλεό€ραση ή από τις παρατηρήσεις του στον κόσμο των ζώων. Ωστόσο, μεταξύ του παιχνιδιού και της αλήθειας υπάρχει απόσταση. Συνήθως, οι γονείς αναρωτιούνται πώς θα του ανακοινώσουν την απώλεια ενός αγαπημένου προσώπου.
Τι μπορείτε να κάνετε…
• Eίναι απαραίτητο να ανακοινώσετε στο παιδί ότι κάποιος αγαπημένος σας πέθανε, με απλά λόγια, γιατί ο πόνος αποτελεί μέρος της ζωής.
• Δώστε του να καταλάβει ότι ο αποχωρισμός από το άτομο που πέθανε είναι οριστικός. Δεν έχει πάει ταξίδι, ούτε βρίσκεται σε κάποιο νοσοκομείο, ούτε είναι αόριστα απών, θεωρώντας ότι έτσι θα προστατεύσετε το παιδί σας.
• Θα πείτε ότι πράγματι η δοκιμασία είναι σκληρή, όμως το αγαπημένο σας άτομο έκανε τον κύκλο της ζωής του. Τονίστε ότι ο θάνατος είναι ένα φυσιολογικό γεγονός.
• Πρέπει, ωστόσο, να καθησυχάσετε το παιδί, λέγοντάς του ότι δεν ξεχνάμε ποτέ ένα αγαπημένο μας πρόσωπο που πέθανε, ότι το έχουμε στη σκέψη μας. Έτσι, με απλά λόγια, ο θάνατος μπορεί να γίνει καλύτερα αποδεκτός από το παιδί.
• Για τα παιδιά προσχολικής ηλικίας και μέχρι δώδεκα ετών, ο θρήνος είναι μικρής διάρκειας, επειδή η αντοχή τους στον ψυχικό πόνο είναι μικρότερη.
Τι είναι καλό να γνωρίζετε…
• Ίσως μπορείτε να σιωπάτε και να κλαίτε κρυφά, όμως το παιδί αντιλαμβάνεται την ατμόσφαιρα που επικρατεί στο σπίτι και αισθάνεται ότι ο νους σας ταξιδεύει…
• Eίναι πιο απλό να αποκαλύψετε τη λύπη σας, για να μπορεί κι εκείνο να εκφράσει τι νιώθει. Έτσι θα μάθει από νωρίς ότι ο πόνος και η λύπη είναι αποδεκτά συναισθήματα τα οποία ο άνθρωπος μπορεί να εκδηλώνει άφοβα.
• Tα πιο ευαίσθητα παιδιά μπορεί να απομονώνονται, να δυσκολεύονται στον ύπνο, ή να έχουν ανησυχία ή εφιάλτες. Άλλα νιώθουν θλίψη μερικές εβδομάδες ή μερικούς μήνες μετά το πένθος που έχουν βιώσει.
• Eίναι απαραίτητο να βοηθήσετε το παιδί να θρηνήσει. Eίναι μια φυσιολογική διαδικασία, που ξεπερνιέται με την πάροδο του χρόνου. Eπίσης, είναι σημαντικό να υπάρχει σταθερότητα στο περιβάλλον του.
Από το βιβλίο της Α. Καππάτου “Μεγαλώστε ευτυχισμένα παιδιά”. Κυκλοφορεί από τις Εκδόσεις Μίνωας.