Νέα στοιχεία για τη μοναδικότητα
Οι ανεπαίσθητες αλλαγές που συμβαίνουν στο DNA του κάθε ατόμου είναι υπεύθυνες για την ποικιλομορφία των χαρακτηριστικών του προσώπου του ανθρώπινου είδους, υποστηρίζει διεθνής ερευνητική ομάδα με άρθρο της που δημοσιεύεται στο επιστημονικό έντυπο Science.
Ερευνητές από τις ΗΠΑ, τον Καναδά και τη Μ. Βρετανία, με επικεφαλής τον γενετιστή Δρ Αξελ Βιζελ, του Εθνικού Εργαστηρίου Λόρενς Μπέρκλεϊ της Καλιφόρνια, παρουσιάζουν νέα στοιχεία για έναν εν γένει μυστηριώδη βιολογικό μηχανισμό μέσω του οποίου τα χαρακτηριστικά του προσώπου μεταξύ των ανθρώπων δείχνουν τελικά τόσο διαφορετικά.
Όπως γίνεται αντιληπτό, το πρόσωπο κάθε ατόμου είναι τόσο μοναδικό, που κανείς τελικά (ακόμη και στην περίπτωση των ομοζυγωτικών διδύμων) δεν είναι απολύτως όμοιος με κάποιον άλλον. Οι ερευνητές χρόνια τώρα προσπαθούν να εντοπίσουν τις γενετικές αιτίες αυτή της μοναδικότητα.
Η επιστημονική ομάδα του Δρ Βιζελ θεωρεί πως έχει κάνει ένα ουσιαστικό βήμα για την καλύτερη κατανόηση του θέματος, ανακαλύπτοντας ότι χιλιάδες μικρές περιοχές του DNA καθορίζουν την ανάπτυξη των διαφορετικών χαρακτηριστικών του κάθε προσώπου.
Συγκεκριμένα, οι ερευνητές εντόπισαν περισσότερες από 4.000 μικρούς μεγέθους περιοχές του DNA των ποντικιών, που η καθεμιά παίζει το δικό της ρόλο στην εξωτερική εμφάνιση του προσώπου. Αυτά τα τμήματα του γενετικού υλικού (το οποίο αποτελεί το 98% του συνολικού DNA, αλλά δεν κωδικοποιεί πρωτεΐνες, γι’ αυτό θεωρείται «άχρηστο»), λειτουργούν ως «διακόπτες» των γονιδίων, ρυθμίζοντας είτε την ενεργοποίηση και την ενίσχυση της δράσης τους, είτε την εξασθένηση και την απενεργοποίησή τους.
Αν και η μελέτη βασίστηκε σε πειραματόζωα, το ανθρώπινο πρόσωπο πιθανότατα αναπτύσσεται με τον ίδιο μηχανισμό, καθώς τα ίδια γονίδια για την ανάπτυξη του προσώπου φαίνονται εξίσου σημαντικά τόσο στα ποντίκια, όσο και στους ανθρώπους.
«Στα έμβρυα των ποντικιών μπορούμε να δούμε πού ακριβώς, καθώς το πρόσωπο αναπτύσσεται, κάθε «διακόπτης» ενεργοποιεί το γονίδιο που ελέγχει», εξηγεί ο Δρ Βίζελ, επισημαίνοντας πως είναι δύσκολο για έναν άνθρωπο να προσέξει τις αδιόρατες διαφορές στα πρόσωπα των ποντικιών, όμως αυτές υπάρχουν και ανιχνεύονται με τα κατάλληλα επιστημονικά εργαλεία.
Προσθέτει, πάντως, ότι η έρευνα είναι ακόμη σε αρχικό στάδιο όσον αφορά την κατανόηση των πολύπλοκων διαδικασιών που καθορίζουν ένα πρόσωπο. «Γι’ αυτό το λόγο, είναι απίθανο στο άμεσο μέλλον να χρησιμοποιηθεί η ανάλυση του DNA για να προβλεφθεί η ακριβής εμφάνιση ενός εμβρύου ή να επιχειρηθεί από τους γονείς η μεταβολή κάποιων από αυτά τα γενετικά χαρακτηριστικά, προκειμένου να αλλάξει κατά βούληση το πρόσωπο του παιδιού», τονίζει.
Άλλοι επιστήμονες εμφανίζονται επιφυλακτικοί, θεωρώντας ότι ναι μεν το «άχρηστο» DNA παίζει ρόλο στη διαμόρφωση των ιδιαίτερων χαρακτηριστικών του προσώπου, όμως δεν μπορεί με βεβαιότητα να χαρακτηρισθεί ως παράγων – κλειδί. Σε κάθε περίπτωση όμως, η νέα μελέτη αναμένεται να βοηθήσει τους επιστήμονες να καταλάβουν πώς δημιουργούνται τα εκ γενετής κρανιοπροσωπικά ελαττώματα, τα οποία προκαλούν διάφορα προβλήματα υγείας (διατροφής, ομιλίας, αναπνοής κ.α.).
health.in.gr, ΑΠΕ-ΜΠΕ