TvΖΑΠΙΝΓΚ

11-17 Ιανουαρίου 2014

Τεύχος 1139

Διαζύγιο και παιδιά 

«Πείτε στα παιδιά ότι για τα διαζύγια φταίνε πάντα οι μεγάλοι», προτρέπει τους γονείς όταν χωρίζουν, η ψυχολόγος – παιδοψυχολόγος – Συγγραφέας, Αλεξάνδρα Καππάτου 

Με αφορμή το βιβλίο σας «οι γονείς χωρίζουν» που μόλις κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις Μίνωας  θέλουμε τις πολύτιμες γνώσεις σας για αυτό το ιδιαίτερα ευαίσθητο θέμα.

Η διάλυση ενός γάμου δεν είναι εύκολη υπόθεση. Και ίσως η μεγαλύτερη ανησυχία των γονιών που χωρίζουν είναι για πόσο χρονικό διάστημα, το διαζύγιο, θα επηρεάσει τα παιδιά τους.

Πως μπορούν να αντιμετωπίσουν το χωρισμό οι γονείς, κ. Καππάτου, ώστε  οι επιπτώσεις να είναι οι λιγότερες δυνατές; 

Αναμφίβολα το διαζύγιο αποτελεί μια τραυματική εμπειρία για όλη την οικογένεια κυρίως όμως για τα παιδιά. Έτσι πολλοί γονείς ενώ σκέφτονται καιρό το ενδεχόμενο χωρισμού τους, υπάρχει μέσα τους μια μεγάλη αναστολή που λειτουργεί σαν τροχοπέδη κι αυτή είναι τα παιδιά τους. Κάποιοι μάλιστα ενώ αποφασίζουν να  χωρίσουν, διατίθενται να αναβάλουν το διαζύγιό τους μέχρις ότου τα παιδιά τους φτάσουν σε λιγότερο ευαίσθητη ηλικία. Ρωτούν λοιπόν πολύ συχνά «πότε είναι καλύτερο για τα παιδιά  να χωρίσω». Μου είναι ιδιαίτερα δύσκολο να σας προσδιορίσω ότι κάποια ηλικία είναι κατάλληλη για το διαζύγιο. Μη ξεχνάτε ότι μιλάμε για τα παιδιά μας και για τον ψυχισμό τους.

Τα παιδιά σε όποια ηλικία και να βρίσκονται δυσκολεύονται να αποδεχθούν ότι θα ζουν με τον ένα γονιό τους και θα βλέπουν κάποιες φορές τον άλλο.

Εφόσον όμως είμαι υποχρεωμένη να απαντήσω θα σας αναφέρω ότι διεθνείς μελέτες προσδιορίζουν ότι συγκεκριμένα δύο ηλικιακές ομάδες παιδιών φαίνεται να είναι πιο ευάλωτες από τις άλλες:

• της προσχολικής ηλικίας (βρέφη και παιδιά έως 6 ετών)

• της προεφηβείας ή αυτά που διανύουν το πρώτο στάδιο της εφηβείας (περίπου 10 έως 14 ετών). 

Καλό είναι πάντως, να λάβετε υπόψη σας και άλλες παραμέτρους, όπως

• Πότε θα είναι η κατάλληλη στιγμή και για εσάς, πότε δηλαδή θα είστε εσείς έτοιμος ή έτοιμη για το χωρισμό.

• Πόσο υποβαθμίζεται στο μεταξύ  η ποιότητα της ζωής (της δικής σας και των παιδιών) αν υπάρχουν  συνεχείς φασαρίες- τσακωμοί ή και ξυλοδαρμοί.

• Την παραμέληση στην οποία συχνά υποβάλλονται τα παιδιά όταν είστε «πάνω στα χωρίσματα» αλλά δεν προχωράτε στο διαζύγιο.

• Το κόστος που έχουν για το παιδί γενικά όσα προηγούνται του διαζυγίου και τα οποία το πληγώνουν εξαιρετικά βαθιά. Μερικές φορές το διαζύγιο μάλιστα τραυματίζει το παιδί λιγότερο από τη βιαιότητα ή την απόλυτη παγωνιά μέσα στην «πλήρη» οικογένειά του.

• Τις οικονομικές συγκυρίες, δεδομένου ότι το διαζύγιο έχει  υπολογίσιμες οικονομικές συνέπειες τόσο για εκείνον που αναχωρεί όσο και για εκείνον που μένει με το παιδί.

 Η ανακοίνωση καλό είναι να γίνει στο σπίτι των παιδιών, ώστε να βρίσκονται στο δικό τους ασφαλή και οικείο χώρο. Καλύτερα να προηγηθεί της αναχώρησης του γονιού κατά 1-2 εβδομάδες για τα παιδιά προσχολικής ηλικίας και μεγαλύτερο διάστημα για τα πιο μεγάλα παιδιά, ώστε αυτά να προλάβουν κάπως να προσαρμοστούν. Eίναι σκόπιμο να γίνει από κοινού και ήρεμα, δηλαδή και από τους δύο γονείς, ώστε

• Να έχουν την άνεση να εκφράσουν τα συναισθήματά τους

• Να σας θέσουν όλες τις απορίες τους

• Να δεσμευτείτε εξίσου σε όσα υπόσχεστε στο καθένα τους

• Να τα διαβεβαιώσετε πως σε ό,τι αφορά εκείνα είστε ενωμένοι οι δυο γονείς

Αν ο ένας από τους δυο  γονείς  δεν είναι σε θέση να ελέγξει τον εαυτό του και αναμένονται από πλευράς του δραματικές εντάσεις, τότε καλύτερα ο χωρισμός να ανακοινωθεί από τον πιο σταθερό και ήρεμο στην προκειμένη φάση. Σε γενικές γραμμές, πάντως,  οι γονείς θα πρέπει να καταφέρετε να συνεννοηθείτε για κοινή προσέγγιση του θέματος ακόμα κι αν ανακοινώσετε χωριστά τις αποφάσεις σας

Τρεις συμβουλές 

– Καλό είναι να μην πείτε στα παιδιά ότι χωρίζετε επειδή δεν αγαπιέστε πια. Στα μάτια του παιδιού η οικογενειακή αγάπη είναι δεδομένη και ιερή. Αν ακούσει ότι ο ένας γονιός  έπαψε να αγαπά τον άλλον, θα σκεφτεί ότι  ίσως αύριο ή σε λίγους μήνες θα πάψει να αγαπά και εκείνο.

– Ξεκαθαρίστε του ότι δεν φέρει καμία ευθύνη για το χωρισμό. Μερικά παιδιά –ειδικά τα πολύ μικρά- νιώθουν ένοχα επειδή «τους συμβαίνει κάτι πολύ κακό» και θεωρούν ότι «για να πάθουν κάτι τέτοιο», πρέπει να έκαναν κάτι εξίσου κακό και τα ίδια. Πείτε στα παιδιά ότι για τα διαζύγια φταίνε πάντα οι ενήλικες.

– Αν ο άλλος γονέας έχει αποχωρήσει ή αρνείται να συνεργαστεί  και να μιλήσει στο παιδί, τότε εκείνος που ανακοινώνει και τυπικά το διαζύγιο πρέπει να εμπνεύσει στα παιδιά τρυφερότητα και σιγουριά.

– Μην αφήσετε στο παιδί αναπάντητα τα βασικά ερωτήματά του. Αν δεν  μπορείτε να απαντήσετε σε όλα επειδή πολλά παραμένουν ρευστά, απαντήστε με ειλικρίνεια «δεν ξέρουμε, παιδί μου, ακόμα, αλλά θα προσπαθήσουμε και οι δυο να κάνουμε ό,τι είναι καλύτερο για εσένα».

-είναι απαραίτητο να διασφαλίσετε την τακτική και ανεμπόδιστη επικοινωνία του παιδιού με το γονιό που έχει φύγει από το σπίτι.

-να το διαβεβαιώσετε ότι μπορεί να μην είστε πλέον μαζί ως σύζυγοι πάντα όμως θα είστε οι γονείς του που τα αγαπάτε και θα είστε δίπλα τους.