-ΠΑΙΔΙΟΥΘ
Εκτύπωση άρθρου

Από την Αλεξάνδρα Καππάτου, Ψυχολόγο – Παιδοψυχολόγο

Η σχέση με τα αδέρφια μας είναι μία από τις πολυτιμότερες της ζωής μας και σίγουρα όλοι οι γονείς επιθυμούν τα παιδιά τους να είναι δεμένα μεταξύ τους.
Τα αδέρφια μπορεί να έρχονται σε σύγκρουση έως και 8 φορές μέσα σε μία ώρα! Επίσης, 70% των οικογενειών αναφέρουν ότι τα παιδιά τους εμπλέκονται σε επεισόδια με σωματική βία (κλωτσιές, μπουνιές, δαγκώματα κ.λπ.) (Feinberg, M. E., et al., Clinical Child and Family Psychology Review, 2012).
Οι συμβουλές που ακολουθούν, μπορούν σίγουρα να βοηθήσουν.

Μην κάνετε διακρίσεις
Είναι αυτονόητο, όμως δυστυχώς στην πράξη αρκετοί γονείς μπορεί να ευνοούν ένα παιδί έναντι του άλλου –έστω και άθελά τους- είτε επειδή είναι το μικρότερο, είτε επειδή τα πηγαίνει καλύτερα στο σχολείο, είτε για άλλους λόγους. Ωστόσο, να είστε βέβαιοι ότι τα παιδιά ανιχνεύουν μια πιθανή «προτίμηση» των γονιών μεταξύ τους και δρουν ανάλογα. Το μεν ευνοημένο αποκτά συνήθως τη σιγουριά του πιο «δυνατού» στην οικογένεια, το μεν αδικημένο μπαίνει σε θέση άμυνας με ποικίλες επιπτώσεις στον ψυχισμό και τη συμπεριφορά του (έλλειψη αυτοεκτίμησης, επιθετικότητα κ.λπ.). Οι σχέσεις των αδερφιών σε μια τέτοια περίπτωση μπορούν εύκολα να μπουν σε τροχιά σύγκρουσης και τα παιδιά να γεμίσουν με συναισθήματα αντιζηλίας, πικρίας και στρες που μπορούν να τα ακολουθήσουν και στην ενήλικη ζωή τους. Προσπαθήστε λοιπόν, η συμπεριφορά σας να είναι δίκαιη και ισορροπημένη. Π.χ. μην τα συγκρίνετε μεταξύ τους, μην αγκαλιάζετε το ένα παιδί περισσότερο από το άλλο κ.ο.κ.

Ενισχύστε τις σχέσεις τους με φίλους και συγγενείς
Σχετική έρευνα (Kramer, L., et al., 2019) έχει δείξει ότι τα παιδιά προσχολικής εκκλησίας που πριν αποκτήσουν αδερφάκι είχαν μια δυνατή φιλική σχέση με κάποιο άλλο παιδί, ήταν πιο πιθανό να έχουν εξίσου δυνατή σχέση και με το νέο μέλος της οικογένειας. Γι’ αυτό και οι ψυχολόγοι συνιστούμε να βοηθάτε τα παιδιά να αναπτύσσουν υγιείς σχέσεις και με άλλους ανθρώπους οι οποίες μπορούν να χρησιμεύσουν ως μοντέλο για τη σχέση με τα αδέρφια τους.

Μάθετέ τους πώς να λύνουν τις διαφορές τους
Αν αφήνετε τα παιδιά να βρουν την άκρη τελείως μόνα τους χωρίς να τα έχετε καθοδηγήσει επαρκώς, το πιο πιθανό είναι η κατάσταση να ξεφύγει από κάθε έλεγχο. Αν όμως τα έχετε βοηθήσει να αποκτήσουν δεξιότητες ώστε να εκφράζουν για ποιον λόγο θύμωσαν, πώς θα μπορούσαν να επιλύσουν το πρόβλημα, να αναπτύσσουν τα επιχειρήματά τους, να πουν πώς νιώθουν κ.ο.κ. (πάντα ανάλογα με την ηλικία και την ωριμότητά τους), τότε είναι πολύ πιο πιθανό, οι καβγάδες τους να παραμένουν σε ένα πλαίσιο, τουλάχιστον τις περισσότερες φορές. Πείτε τους επίσης ότι ακόμα και αν δεν αποφύγουν τον τσακωμό, θα πρέπει να τηρούν κάποιους κανόνες. Π.χ. δεν μπορούν να χρησιμοποιούν υποτιμητικούς χαρακτηρισμούς και σε καμία περίπτωση δεν μπορούν να γίνονται σωματικά βίαια.

Βάλτε στο πρόγραμμα οικογενειακές δραστηριότητες…
Επιτραπέζια, σπορ, κινηματογραφικές βραδιές, εκδρομές και άλλες δραστηριότητες στις οποίες μπορείτε να συμμετέχετε όλοι μαζί και ειδικά τα παιδιά να έχουν διάδραση. Αυτές μπορούν να λειτουργήσουν συνδετικά για τα αδέρφια αλλά και για την οικογένεια στο σύνολό της. Μπορείτε επίσης να παίζετε σε δύο ομάδες, στη μία εσείς με τον/τη σύντροφό σας και στην άλλη τα παιδιά. Οι κοινές δραστηριότητες δείχνουν στα παιδιά ότι εκτιμάτε τη σχέση σας μαζί τους ως γονείς αλλά και τη σχέση μεταξύ τους.

…και δραστηριότητες μόνο γι’ αυτά
Ακόμα κι αν τα παιδιά έχουν διαφορετικά ενδιαφέροντα, προσπαθήστε να βρίσκετε μία δραστηριότητα που μπορούν να κάνουν μαζί κάθε μέρα. Π.χ. να παίζουν επιτραπέζια, να κάνουν μία χειροτεχνία, να γράψουν μία ιστορία από κοινού, να στήσουν ένα «εστιατόριο» και το ένα να είναι ο μάγειρας και το άλλο ο πελάτης κ.λπ.

Εκμεταλλευτείτε την ώρα του ύπνου
Περάστε λίγη ώρα μαζί τους πριν πάνε για ύπνο για να σας αφηγηθούν πώς ήταν η μέρα τους και παράλληλα να την αφηγηθούν το ένα στο άλλο. Μάθετε τους επίσης να λένε πάντα «καληνύχτα» το ένα στο άλλο πριν πέσουν στα κρεβάτια τους. Τέλος, αν το ένα παιδί είναι αρκετά μεγαλύτερο, μπορείτε να το παροτρύνετε να διαβάζει στο μικρότερο για να κοιμηθεί.

Αφήστε τα να φροντίσουν το ένα το άλλο
Ενθαρρύνετε τα παιδιά να είναι δίπλα στα αδερφάκια τους χωρίς όμως να το θεωρούν υποχρέωση αν π.χ. πέσουν και χτυπήσουν, αφήστε τα να σας βοηθήσουν να τα φροντίσετε κά.
Δώστε τους ευκαιρίες να συμμετέχουν το ένα στη ζωή του άλλου
Σαφώς και τα παιδιά πρέπει να έχουν το καθένα τη δική του ζωή και τα δικά τους ξεχωριστά ενδιαφέροντα ωστόσο τα αδέρφια καλό είναι κάποιες φορές με κάποιον τρόπο να συμμετέχουν και σε αυτές τις ξεχωριστές στιγμές. Αν π.χ. το ένα παιδί παίζει ποδόσφαιρο ή κάνει θέατρο, το άλλο μπορεί να πηγαίνει στους αγώνες ή στις παραστάσεις.

Αναθέστε τους «κοινές αποστολές»
Πείτε τους π.χ. να σας βοηθήσουν να φτιάξετε ένα γλυκό, να τυλίξουν τα δώρα για τους παππούδες και γενικά αναθέτετέ τους μικρότερες ή μεγαλύτερες αποστολές που θα τους δώσουν έναν κοινό σκοπό για να εργαστούν από κοινού.

Δείτε πίσω από τους καβγάδες
Προσπαθήστε να ανιχνεύσετε ποιοι λόγοι οδηγούν τα παιδιά στον τσακωμό. Μήπως κάποιο αισθάνεται αδικημένο ή «ριγμένο»; Μήπως έτσι ξεσπάνε το άγχος τους ή προσπαθούν να εκτονώσουν την έντασή τους από κάτι που συνέβη στο σχολείο; Ή μήπως πάλι στο σπίτι σας υπάρχουν πολλοί καβγάδες και μεταξύ των μεγάλων και τα παιδιά θεωρούν ότι έτσι λύνονται οι διαφορές; Ειδικά αν η εχθρότητα των παιδιών ξεπερνά τα αναμενόμενα επίπεδα, είναι πολύ σημαντικό να αναζητήσετε τις αιτίες καθώς έτσι θα μπορέσετε και να τις αντιμετωπίσετε πιο στοχευμένα.

Μάθετέ τους να σέβονται και να εκτιμούν τη διαφορετικότητα
Τα παιδιά πρέπει να ξέρουν από νωρίς ότι κάθε άνθρωπος είναι διαφορετικός και ότι έχει τη δική του ξεχωριστή προσωπικότητα με τα θετικά και τα αρνητικά της. Πρέπει επίσης να ξέρουν ότι η προσωπικότητα του καθένα μας πρέπει να γίνεται σεβαστή. Το ίδιο ισχύει και για τα αδέρφια που πρέπει να σέβονται το ένα το άλλο όσο διαφορετικά κι αν είναι μεταξύ τους και να εκτιμούν ότι αυτή η διαφορετικότητα είναι που κάνει τον κόσμο μας γεμάτο ενδιαφέρον.

Διδάξτε τους την ενσυναίσθηση
Τα παιδιά που μπορούν να κατανοήσουν τα συναισθήματα τα δικά τους και των άλλων είναι πολύ πιο πιθανό να αποκτήσουν και μια δυνατή σχέση μεταξύ τους που θα βασίζεται στην αλληλεγγύη και στο γνήσιο ενδιαφέρον. Ρωτήστε τα πώς πιστεύουν ότι αισθάνεται το αδερφάκι τους αν του παίρνουν συνεχώς τα πράγματά του ή αν του μιλάνε άσχημα επειδή είναι μικρότερο, πείτε τους ότι όλοι οι άνθρωποι μπορούν να νιώσουν τα ίδια συναισθήματα κι ότι δεν πρέπει ποτέ να κάνουμε στους άλλους (και άρα ούτε στα αδέρφια μας) αυτό που δε θέλουμε να κάνουνε σ’ εμάς γιατί και αυτοί πονάνε κ.ο.κ.
Διαλέξτε τι θα τους διαβάσετε
Διαβάστε τους ιστορίες και παραμύθια με ήρωες αδέρφια που κατάφεραν πολλά ενωμένα και γενικά προσπαθήστε μέσα από τα βιβλία και τις ταινίες που διαλέγετε γι’ αυτά να τους περνάτε αντίστοιχα μηνύματα.

Περάστε χρόνο και με το καθένα ξεχωριστά
Σαφώς και πρέπει να περνάτε χρόνο με όλα σας τα παιδιά, όμως δεν πρέπει να παραβλέπετε να περνάτε ποιοτικό χρόνο και με το καθένα ξεχωριστά και να δυναμώνετε τον δικό σας μοναδικό δεσμό. Έτσι θα νιώθουν ότι έχουν ένα κομμάτι της αγάπης σας αφιερωμένο αποκλειστικά σε αυτά που δεν απειλείται από κανέναν.

Βάλτε κανόνες κατ’ αναλογία
Βεβαίως και πρέπει να μην κάνετε καμία διάκριση ανάμεσα στα παιδιά σας όμως κάποιες φορές δεν είναι εφικτό να ισχύουν ακριβώς οι ίδιοι κανόνες για όλους. Αν π.χ. το ένα παιδί είναι αρκετά μεγαλύτερο, είναι λογικό να έχει και γενικά περισσότερες υποχρεώσεις μέσα στο σπίτι ενώ ένα μικρότερο λιγότερες.

Προσπαθήστε να είστε δίκαιοι
Αν π.χ. το ένα παιδί είναι μικρότερο από το άλλο, δε σημαίνει ότι είναι άμοιρο ευθυνών σε έναν καβγά. Ούτε ένα μεγαλύτερο παιδί είναι υποχρεωμένο να μένει πάντα εγκρατές όταν το μικρότερο επιμένει να το ενοχλεί, να το χτυπάει κ.λπ. Προσπαθήστε λοιπόν να μην είστε κάθετοι σε έναν καβγά των παιδιών θεωρώντας ότι το ένα πρέπει να δείξει π.χ. περισσότερη ωριμότητα για κάποιον λόγο ενώ το άλλο το ενοχλεί συστηματικά. Αντίθετα, προσπαθήστε να σταθείτε δίκαια απέναντί τους χωρίς να ευνοείτε αυτόματα το ένα, γιατί αυτό σημαίνει ότι αυτόματα αδικείτε το άλλο. Αυτό όμως μπορεί να επιφέρει σοβαρό ρήγμα στη σχέση τους όπως έχουμε πει και παραπάνω.
Να θυμάστε ότι ο ρόλος σας είναι καθοριστικός στη διαμόρφωση μιας δυνατής σχέσης αγάπης και αλληλεγγύης ανάμεσα στα παιδιά σας.

Copy link
Powered by Social Snap