RADAR
Ένα στα πέντε παιδιά αντιμετωπίζει μαθησιακές δυσκολίες, με συνέπειες στην ακαδημαϊκή του μόρφωση, την κοινωνική εξέλιξη, καθώς και στην αυτοεκτίμησή του. Μια καινοτόμος μέθοδος, αποτέλεσμα πολυετούς ελληνικής έρευνας, υπόσχεται έγκαιρη διάγνωση των μαθησιακών δυσκολιών με αντικειμενικά κριτήρια και μη επεμβατικό τρόπο. Ο Δρ Ιωάννης Μ. Ασλανίδης, Χειρουργός Οφθαλμίατρος, επίκουρος καθηγητής στο Ιατρικό Κολέγιο Weil – Cornell της Νέας Υόρκης, μιλά στο in.gr για τα πλεονεκτήματα της νέας αυτής μεθόδου.
Στη μέθοδο RADAR έχει απονεμηθεί δίπλωμα ευρεσιτεχνίας από τον Εθνικό Οργανισμό Βιομηχανικής Ιδιοκτησίας, ενώ προσφάτως κατοχυρώθηκε διεθνώς με διεθνή πατέντα από τον Διεθνή Οργανισμό Ευρεσιτεχνίας με έδρα την Ζυρίχη.
Κύριε καθηγητά, εξηγήστε μας τι ακριβώς είναι η μέθοδος RADAR και πως συμβάλλει στη διάγνωση των μαθησιακών δυσκολιών.
Η Ταχεία Αξιολόγηση Δυσκολιών και Ανωμαλιών της Ανάγνωσης, ή στα αγγλικά Rapid Assessment of Difficulties and Abnormalities in Reading (RADAR), προσφέρει μια πολυδιάστατη και ολοκληρωμένη προσέγγιση στη διάγνωση των μαθησιακών δυσκολιών, αποτέλεσμα δεκαετούς μελέτης και διεπιστημονικής συνεργασίας της Εμμετρωπίας με την Optotech. Εν ολίγοις η μέθοδος αξιολογεί την αναγνωστική επάρκεια ενός παιδιού, με αντικειμενικά, ποσοτικά κριτήρια και έρχεται να συμπληρώσει τα υπάρχοντα διαγνωστικά προγράμματα που εστιάζουν σε ποιοτικά χαρακτηριστικά. Συγκεκριμένα, μέσω ειδικού software και hardware, καταγράφεται επακριβώς το «οπτικό μονοπάτι», δηλαδή ο τρόπος με τον οποίο διαβάζει ένα κείμενο το παιδί. Στη συνέχεια μέσω στατιστικής ανάλυσης, με τη βοήθεια αλγορίθμων που αναπτύξαμε ειδικά γι’ αυτό τον σκοπό, είμαστε σε θέση να δούμε με ακρίβεια τον τρόπο με τον οποίο το υπό εξέταση παιδί επεξεργάζεται το γραπτό λόγο και έτσι να έχουμε μια αποτίμηση της ευχέρειας ή της δυσκολίας που μπορεί να υπάρχει σε αυτό τον τομέα. Να σημειωθεί ότι, οι αλγόριθμοι έχουν προκύψει από πολυετείς συγκριτικές αναλύσεις του τρόπου ανάγνωσης παιδιών με και χωρίς μαθησιακές δυσκολίες.
Πρακτικά, πως γίνεται η διάγνωση του προβλήματος;
Η αξιολόγηση του παιδιού γίνεται από μια ομάδα ειδικών και περιλαμβάνει: οφθαλμολογικό και οπτομετρικό έλεγχο, αδρή εκτίμηση της ακοής μέσω ακοογράμματος, καταγραφή οικογενειακού ιστορικού από κοινωνική λειτουργό, αξιολόγηση της μαθησιακής επίδοσης με τη βοήθεια ειδικής παιδαγωγού, παιδοψυχιατρική εκτίμηση και φυσικά καταγραφή του τρόπου ανάγνωσης του παιδιού με τη μέθοδο RADAR. Στη συνέχεια τα ευρήματα όλων των παραπάνω εξετάσεων αξιολογούνται, λαμβάνοντας υπόψη και το κοινωνικό ιστορικό του παιδιού, έτσι ώστε να δοθούν -εάν χρειάζεται φυσικά- οι αντίστοιχες κατευθυντήριες οδηγίες προς τους γονείς.
Πόσο χρόνο διαρκεί η αξιολόγηση;
Μπορείτε να υπολογίζετε περίπου 2 με 2,5 ώρες, ενώ το τεστ ανάγνωσης δεν διαρκεί περισσότερο από 10 – 15 λεπτά. Η όλη διαδικασία γίνεται σε ένα φιλικό περιβάλλον με ανθρώπους, ο καθένας ειδικός στον τομέα του, με μεγάλη εμπειρία και με τρόπο που το παιδί να μην το βλέπει σαν αγγαρεία. Για τις περιπτώσεις που το παιδί κουραστεί ή δεν είναι πλήρως συνεργάσιμο, μπορούμε να κάνουμε την αξιολόγηση σε δύο ωριαίες συναντήσεις.
Το τεστ ανάγνωση πως ακριβώς γίνεται;
Το παιδί κάθεται μπροστά σε μια οθόνη υπολογιστή και το μόνο που κάνει είναι να διαβάσει ένα κείμενο. Εμείς, έπειτα από την καταγραφή, και με τη βοήθεια του ειδικού λογισμικού Emmetrolexia, το οποίο βασίζεται σε αυστηρά μαθηματικά μοντέλα, μπορούμε να αναλύσουμε λεπτομερώς το «αναγνωστικό μονοπάτι» του παιδιού και να εντοπίσουμε τα στοιχεία του κειμένου που προκαλούν τη μεγαλύτερη δυσκολία, όπως για παράδειγμα δίφθογγοι, πολυσύλλαβες λέξεις κ.λπ. Η μέθοδος RADAR δεν απευθύνεται μόνο σε άτομα που έχουν μαθησιακές δυσκολίες, αλλά είναι μια εξέταση την οποία μπορεί να την κάνει ο καθένας και να μάθει περισσότερα πράγματα για την αναγνωστική του ευχέρεια.
Πιστεύουμε, λοιπόν, ότι όλα τα παιδιά δικαιούνται μία τέτοια εξέταση μιας και δυστυχώς υπάρχει πάντα η πιθανότητα να βγουν στην επιφάνεια προβλήματα που έως τώρα δεν έχουν δώσει κάποιες ενδείξεις στους γονείς ή στους δασκάλους. Πόσο μάλλον, όταν το καθημερινό διάβασμα είναι ιδιαίτερα κουραστικό ή ακόμα και επίπονο για το παιδί ή σε περίπτωση που η επίδοση του παιδιού στο σχολείο δεν είναι η αναμενόμενη, σε σχέση με την προσπάθεια προετοιμασίας του, τότε ο γονέας επιβάλλεται να απευθυνθεί σε κάποιον ειδικό, ώστε να γίνει η αντίστοιχη διερεύνηση του προβλήματος που μπορεί να υπάρχει.
Σε ποια ηλικία πρέπει να γίνει η αξιολόγηση;
Ενδείκνυνται για παιδιά από 7 ετών και άνω και μπορεί να γίνει, είτε προληπτικά, είτε εφόσον υπάρχουν ενδείξεις μαθησιακής δυσκολίας, όπως προείπαμε. Με την ευκαιρία να σημειώσω ότι η μέθοδος RADAR δεν απευθύνεται μόνο σε παιδιά. Και ενήλικες μπορούν, επίσης, να υποβληθούν στην αξιολόγηση, δεδομένου ότι τα τελευταία μόλις χρόνια προέκυψαν ολοκληρωμένα συστήματα διάγνωσης και αντιμετώπισης των μαθησιακών δυσκολιών.
Τι παραπάνω προσφέρει η μέθοδος RADAR συγκριτικά με τις υπάρχουσες μεθόδους;
Όπως αναφέρθηκε και προηγουμένως, η μέθοδος RADAR δεν ήρθε για να αντικαταστήσει τους ειδικούς επιστήμονες του χώρου. Ίσα ίσα αποτελεί ένα επιπλέον εργαλείο που πιστεύουμε ότι μπορεί να βοηθήσει αρκετά, προσφέροντας πληροφορίες που μπορούν να είναι κρίσιμες και για την όποια διάγνωση αλλά και για τη σχεδίαση της όποιας πιθανής θεραπευτικής παρέμβασης. Με τις υπάρχουσες παραδοσιακές μεθόδους, πρακτικά, η όποια διάγνωση στηρίζεται σε συγκεκριμένα ποιοτικά αποτελέσματα. Με το RADAR πλέον έχουμε μετρήσιμα αποτελέσματα σχετικά με συγκεκριμένες παραμέτρους. Μέσω της νέας μεθόδου, ο ειδικός μπορεί πλέον να εστιάσει στον ακριβή τρόπο με τον οποίο το παιδι διαβάζει ένα κείμενο και, εκτός του να διαπιστώσει μια γενικότερη δυσχέρεια ή ανεπάρκεια, να εστιάσει σε συγκεκριμένα σημεία του γραπτού λόγου που υπάρχει ιδιαίτερο πρόβλημα και βάση αυτά να προχωρήσει στην αντίστοιχη θεραπευτική παρέμβαση.
Μαίρη Μπιμπή
health.in.gr