Από την Αλεξάνδρα Καππάτου, Ψυχολόγο – Παιδοψυχολόγο

Οι δυσκολίες στον ύπνο είναι μέρος της ανάπτυξης όλων των παιδιών ειδικά από 18 μηνών μέχρι 6 χρόνων. Κι αυτό επειδή τότε τα παιδιά  είναι ιδιαίτερα δραστήρια εισπράττουν  πληθώρα ερεθισμάτων και  δέχονται δύσκολα  ό,τι ανακόπτει αυτή τους την κινητικότητα όπως ο ύπνος. 

Η αντίδραση τους αυτή όμως μπορεί να σχετίζεται και με το περιβάλλον του παιδιού (δυσκολία στη  σχέση με τους γονείς κ.λπ. ) αλλά και με όσα έχουν συμβεί κατά τη διάρκεια της ημέρας. Το παιδί λοιπόν μπορεί έτσι να εκφράζει το συσσωρευμένο άγχος του, καθώς την ώρα του ύπνου είναι μόνο του και νιώθει απροστάτευτο.

Συνήθως πάντως το πρόβλημα υποχωρεί αν βελτιωθούν οι συνθήκες. Κάποιες φορές ωστόσο οι σοβαρές διαταραχές στον ύπνο αποτελούν συμπτώματα προβλημάτων   όπως  το άγχος, η κατάθλιψη ή η επιληψία, γι’ αυτό καλό είναι να απευθύνεστε στους ειδικούς.

Τι δεν πρέπει να κάνετε

Αποφύγετε τις εντάσεις την ώρα που το παιδί ετοιμάζεται να κοιμηθεί . Επίσης σε καμία περίπτωση μην έχετε τηλεόραση στο δωμάτιό του και μην το αφήνετε  να παρακολουθεί τηλεοπτικά προγράμματα, ταινίες κ.λπ.   που προορίζονται για ενήλικες. Τέλος μην του λέτε ιστορίες που μπορεί να το τρομάξουν, ειδικά  προτού πάει για ύπνο

Γιατί χρειάζεται ύπνο;

Ο ύπνος στα παιδιά λειτουργεί σαν μία «στρόφιγγα» που κλείνει τη ροή των ερεθισμάτων που δέχονται όλη τη μέρα βοηθώντας τα να τα επεξεργαστούν. Το βασικότερο όμως είναι ότι κατά τη διάρκειά του εκκρίνεται η αυξητική ορμόνη, η οποία συμβάλλει καθοριστικά στη σωματική τους ανάπτυξη.

Μόνο του ή μαζί σας;

Πολλά παιδιά κοιμούνται με τους γονείς τους ακόμα και σε σχετικά μεγάλη  ηλικία, γεγονός που δείχνει μία εξάρτηση που μπορεί να βάλει εμπόδια στην κοινωνικότητά τους κ.α. Συχνά  οι ίδιοι οι γονείς ενθαρρύνουν αυτή τη συμπεριφορά, καθώς θεωρούν ότι έτσι αναπληρώνουν το χρόνο που δεν τους  αφιερώνουν στα παιδιά τους όλη την ημέρα ή καλύπτουν την κακή συζυγική τους σχέση κ.λπ.  Ωστόσο το παιδί πρέπει να έχει δικό  του δωμάτιο  από το δεύτερο εξάμηνο της ζωής του  ώστε να μάθει να λειτουργεί αυτόνομα.  Αν αυτό δεν είναι εφικτό  λόγω έλλειψης χώρου κ.λπ. πρέπει τουλάχιστον  να έχει δικό του κρεβάτι..

Πόσο ύπνο χρειάζεται;

Κάθε παιδί έχει διαφορετικές ανάγκες ύπνου. Γενικά όμως τα βρέφη πρέπει να κοιμούνται περίπου 16 ώρες ενώ τα παιδιά 2- 3 ετών γύρω στις  13. Από τα 3 έως και τα 18 τους χρόνια τα παιδιά έχουν ανάγκη από τουλάχιστον 8-9 ώρες ύπνου.

Σεβαστείτε τις συνήθειές του

Εντοπίστε ήδη από την αρχή της ζωής του τις ανάγκες, τις συνήθειες και τους ρυθμούς του. Κάθε παιδί έχει το δικό του «βιολογικό» ρολόι, το οποίο πρέπει να σεβαστείτε. Μόνο τότε θα καταφέρετε να φτιάξετε ένα ωράριο που να του ταιριάζει και να αναπτύξετε την κατάλληλη μέθοδο για να το χειριστείτε.

Τηρήστε τους χρόνους

Φροντίστε από τον πρώτο κιόλας μήνα ζωής του παιδιού να ρυθμίσετε ένα συγκεκριμένο πρόγραμμα ύπνου   σεβόμενοι πάντα τους ρυθμούς του χωρίς να το ενοχλείτε ώστε να αποκτήσει σταθερές συνήθειες. Επίσης αν πλησιάζει η ώρα του ύπνου και το παιδί έχει καταπιαστεί με κάτι, πρέπει να  του αφήνετε λίγο χρόνο για να  το ολοκληρώσει πριν πάει στο κρεβάτι. Τέλος, καλό είναι να καθορίζετε την ώρα ύπνου του γύρω στις 9.30 το βράδυ (ανάλογα πάντα με το πρόγραμμά του)  με εξαίρεση τις διακοπές και τα Σαββατοκύριακα που μπορείτε να είστε πιο χαλαροί.

Προετοιμάστε το σωστά

Δημιουργήστε μία ευχάριστη ρουτίνα πριν από  τον ύπνο συζητώντας μαζί του όσα έχουν συμβεί κατά τη διάρκεια της ημέρας,   διαβάζοντάς του ένα παραμύθι κ.λπ.

Δείξτε χαρακτήρα

…αν το παιδί βρίσκει προφάσεις προκειμένου να μην πάει στο κρεβάτι ή να το …εγκαταλείψει το συντομότερο δυνατό. Σε αυτή την περίπτωση πρέπει να είστε σταθεροί αλλά όχι πιεστικοί. Αν π.χ. σηκώνεται για νερό πείτε του να μείνει στο κρεβάτι και πηγαίνετέ του το εσείς, ενώ αν  σηκώνεται  συνέχεια, γυρίζετέ το ήρεμα πίσω όσες φορές χρειαστεί. Βοηθάει επίσης να του δίνετε ένα  βιβλίο να ξεφυλλίζει στο κρεβάτι(στα μεγαλύτερα παιδιά).