26 Σεπτεμβρίου 2015
Συνέντευξη της ψυχολόγου-παιδοψυχολόγου, κ. Αλεξάνδρας Καππάτου.
Σήμερα από καρδιάς θα ήθελα να σας παρουσιάσω ακόμη έναν υπέροχο και δημιουργικό άνθρωπο. Σήμερα το από καρδιάς φιλοξενεί τη συνέντευξη της Ελληνίδας ψυχολόγου- παιδοψυχολόγου, κυρίας Αλεξάνδρας Καππάτου.
Απαντά η Αλεξάνδρα Καππάτου Ψυχολόγος – Παιδοψυχολόγος – Συγγραφέας
Ένα θέμα που προβληματίζει όλους, είναι οι διαταραχές της συμπεριφοράς του παιδιού όπως η επιθετικότητα, το ψέμα, η αστάθεια, η νευρικότητα και τα τίκ, η φυγή, η ντροπαλότητα. Μικρά μυστικά που προτείνετε στους γονείς ώστε να αποφύγουν τη τιμωρία;
Η συμπεριφορά ενός παιδιού συνήθως αποτελεί το καθρέπτη της λειτουργίας της οικογένειάς του και σημασιολογικά ένα σταθερό μήνυμα προς τους γονείς του . Αν το παιδί καταφεύγει στο ψέμα , στην φυγή ,αν είναι ντροπαλό ή επιθετικό , θα πρέπει να αναλογιστούν τους λόγους που λειτουργεί με αυτό το τρόπο. Σε αρκετές περιπτώσεις παρατηρώντας το θα διαπιστώσουν με έκπληξη ότι και οι ίδιοι λειτουργούν με παρόμοιο τρόπο πχ. είναι και οι ίδιοι ντροπαλοί, ή νευρικοί ή αγχώδεις ή επιθετικοί ή καταφεύγουν στο ψέμα κλπ. Το παιδί μιμείται αυτό που έχει βιώσει χωρίς οι γονείς να το αντιλαμβάνονται. Αυτές οι συμπεριφορές αποτελούν και ένα τρόπο να περνά μηνύματα στο περιβάλλον του που ο γονιός καλείται να ερμηνεύσει .. Το μυστικό λοιπόν είναι απλό , να μάθει ο γονιός να παρατηρεί , να αναγνωρίζει και να ερμηνεύει τις διάφορες συμπεριφορές του παιδιού του ώστε να κατορθώσει να διαφοροποιεί τη στάση του απέναντί του. Είναι σημαντικό να δημιουργεί τις προυποθέσεις ώστε το παιδί να εκφράζει άνετα τα συναισθήματά του , να του δίνει πρωτοβουλίες και να το καταλαβαίνει.
Τα παιδιά «γέμισαν» τις μπαταρίες στις διακοπές τους και τώρα επιστροφή των μικρών κατεργάρηδων στα σχολεία και στις διάφορες δραστηριότητες τους. Πόσο σημαντικό είναι το παιχνίδι στη ζωή των παιδιών; Απαγορεύουμε το παιχνίδι στα παιδιά κατά τη σχολική εβδομάδα;
Τα παιδιά έχουν ανάγκη από ελεύθερο χρόνο και η αγαπημένη τους δραστηριότητα είναι το παιχνίδι . Δεν είναι κάτι περιττό ή δευτερεύον όπως πολλοί γονείς εσφαλμένα πιστεύουν. Τουναντίον αποτελεί βασική δραστηριότητα που πρέπει να διασφαλίζεται στο καθημερινό πρόγραμμα των παιδιών . Ωστόσο όταν λέμε παιχνίδι τα περισσότερα παιδιά από τις πρώτες κιόλας τάξεις του δημοτικού εννοούν ηλεκτρονικά όπου είναι σημαντικό να υπάρχουν κάποιοι κανόνες. Μέχρι τις αρχές της εφηβείας η χρήση των βιντεοπαιχνιδιών καλό είναι να μην ξεπερνά τη 1-2 ώρες καθημερινά . Το δε ΣΚ καλό είναι τα παιδιά να έχουν επαφή με τους φίλους τους και δραστηριότητες που θα τους προτρέπουν στη κίνηση .
Προτάσεις για τη προσαρμογή στη καθημερινότητα του γλυκού μελαγχολικού Σεπτέμβρη για μικρούς και μεγάλους;
Οι μεγάλοι να μην σωρεύουν πολλές εκκρεμότητες το Σεπτέμβριο , να κρατήσουν την ανάμνηση των διακοπών και να προσπαθήσουν για κάποιες μικρές αποδράσεις . Να οργανώσουν καλύτερα την καθημερινότητά τους και να εφαρμόσουν κάποιες αλλαγές που ίσως είχαν στη σκέψη τους . Για τους μικρούς , με ήρεμο , γλυκό τρόπο τους επαναφέρουν σταδιακά οι γονείς από την θερινή ραστώνη στις υποχρεώσεις του σχολείου . Μερικές μέρες πριν ξεκινήσει το σχολείο να αρχίσουν σταδιακά να κοιμούνται κάθε μέρα λίγο νωρίτερα . Να τα βοηθήσουν οι γονείς να αποκτήσουν μια καλή οργάνωση στη καθημερινή μελέτη που να γίνει ρουτίνα ,να τα προτρέπουν να τελειώνουν τα μαθήματά τους νωρίς ώστε να παίζουν και όσο ο καιρός το επιτρέπει να πηγαίνουν και στη παιδική χαρά της γειτονιάς τους ή να συναντούν συχνά τους φίλους τους.
Πως θα ήθελε κάθε παιδί να του φέρονται οι γονείς του; Πότε οι γονείς κάνουν τη διαφορά;
Το παιδί δεν ζητά πολλά και τις περισσότερες φορές μας τα λέει ή μας δείχνει με τη συμπεριφορά του. Οι γονείς οφείλουν να έχουν ορθάνοικτα τα αυτιά και τα μάτια για να ακούνε με προσοχή όσα τους λέει ή δείχνει το παιδί τους . Έχει ανάγκη να το ακούνε, να το υπολογίζουν , να λαμβάνεται υπόψη η γνώμη του , να του δείχνουν την αγάπη τους , να του δίνουν πρωτοβουλίες, να το ενθαρρύνουν να εκφράζει τα συναισθήματά του και να αναγνωρίζουν τις προσπάθειές του.
Μικρά μυστικά για μια καλύτερη επικοινωνία γονέα – παιδί χωρίς φόβους και διστακτικά γιατί;
Οι γονείς διαμορφώνουν την καλή επικοινωνία . Τα παιδιά πάντα θέλουν να ικανοποιήσουν τους γονείς τους ώστε να εισπράξουν τον έπαινό τους. Βασικοί πυλώνες της επικοινωνίας είναι ο διάλογος , η ανεμπόδιστη έκφραση των συναισθημάτων του , η καλλιέργεια του σεβασμού στα θέλω του και η κατανόηση των αναγκών του. Είναι σημαντικός ο τρόπος που τους απευθύνονται οι γονείς , το ύφος που έχουν όταν τους μιλούν , το βλέμμα τους , οι κινήσεις τους αλλά και ο τόνος της φωνής τους . Η σταθερότητα στην οριοθέτηση και η συνέπεια στην τήρηση των υποσχέσεών τους είναι σημαντικοί παράγοντες .
Όταν το παιδί δεν αποχωρίζεται το κρεβάτι των γονιών, πως θα πρέπει να το διαχειριστεί ο γονέας ώστε να παραμείνει στο δικό του χώρο, στο δικό του κρεβάτι;
Για τα περισσότερα παιδιά το μεγάλο κρεβάτι αποτελεί δελεαστικό τόπο συνάντησης με τους γονείς τους συνήθεια που ενισχύεται από τη γονεική συμπεριφορά (έλλειψη σταθερού και συγκεκριμένου μηνύματος, προβλήματα στη συζυγική σχέση , ανασφάλεια , υπερπροστασία κλπ. . Το κλειδί της επίλυσης το κρατά ο γονιός . Η σταθερότητα , η αποφασιστικότητά του δείχνουν το δρόμο στο παιδί που θα αποδεχθεί το μήνυμα όταν κατανοήσουν ότι οι γονείς τους το αγαπούν ακόμη αν τους αποχωρίζεται κατά την ώρα του ύπνου. .
Πως μπορεί να καταφέρει ο γονέας να μεγαλώσει ένα παιδί ανεξάρτητο και ευτυχισμένο;
Δεν υπάρχει μαγική συνταγή. Η κοινή στάση των γονιών στη διαπαιδαγώγησή του παιδιού , η ενασχόληση και των δυο με το παιδί τους , τα σαφή όρια , η ευελιξία , οι πρωτοβουλίες που του δίνουν , η ενθάρρυνση , η υποστήριξή , και η αποδοχή που του παρέχουν μαζί με την ικανότητά τους να το ακούνε και να λαμβάνουν υπόψη τα θέλω του καθώς και η δυνατότητά τους να το διδάξουν να αναγνωρίζει τα συναισθήματά αφενός του ίδιου αλλά και των άλλων , αποτελούν κατευθύνσεις του γονεικού ρόλου και υπέρτατο τελικό στόχο που είναι η ανεξαρτησία και η ευτυχία του παιδιού τους.
Πως μπορούμε να βοηθήσουμε τους μικρούς μας φίλους να κλειδώσουν στη ψυχική τους «ντουλάπα» τους διάφορους φόβους τους; Πως μπορεί να βοηθήσει ο γονέας, τι θα πρέπει να κάνει και τι να αποφύγει ώστε να αντιμετωπίσει τις φοβίες του παιδιού του;
Αρχικά να καταλάβουν οι γονείς ότι κάποιες καταστάσεις που στους ενήλικες δεν προκαλούν φόβο όπως οι δυνατοί θόρυβοι για τα μικρά παιδιά αποτελούν φοβερές εμπειρίες. Όλα τα παιδιά φοβούνται διάφορα σε κάθε στάδιο της ανάπτυξής τους . Οι περισσότεροι φόβοι ξεπερνιούνται. Τα παιδιά μαθαίνουν να κυριαρχούν στους φόβους τους χάρη στην κατανόηση και την αγάπη που τους δείχνουν οι γονείς τους. Μόνο εξηγώντας τους πως οι φόβοι μπορούν να ξεπεραστούν και πως είναι εκεί οι γονείς τους , που θα τους δώσουν την υποστήριξη που χρειάζονται ώστε να καταφέρουν να νικήσουν χωρίς προβλήματα τους κινδύνους που νιώθουν ότι παραμονεύουν. Το γονεικό παράδειγμα και η συνέπεια λόγων και έργων είναι καθοριστικής σημασίας. Αν φοβούνται , δείχνουν υπερπροστατευτικοί τότε ενδεχομένως ενισχύουν τους φόβους των παιδιών τους… Να προσπαθούν κάθε μικρό φόβο που παρουσιάζει το παιδί να τον αντιμετωπίζουν με ηρεμία , πειθώ και σταθερότητα.
Παιδί και διαζύγιο. Τι κάνει πιο ανώδυνο ένα διαζύγιο στη συμπεριφορά, στα θέλω και στις απορίες των παιδιών;
Δεν υπάρχει ανώδυνο διαζύγιο , η απομάκρυνση του ενός γονιού από το σπίτι αλλάζει, την δυναμική της οικογένειας και την καθημερινότητα των παιδιών. Τα παιδιά χρειάζονται εξηγήσεις για αυτό που συμβαίνει στην οικογένειά τους με λόγια απλά που να μπορούν να καταλάβουν ,θέλουν να γνωρίζουν ότι και οι δυο γονείς τους τα αγαπούν , τα φροντίζουν και νοιάζονται για τις ανάγκες τους ακόμη και αν δεν μένουν μαζί . Είναι απαραίτητο να καταλάβουν ότι δεν ευθύνονται τα ίδια για το διαζύγιο των γονιών τους. Έχουν ανάγκη να συναντούν χωρίς εμπόδια το γονιό που έχει φύγει από το σπίτι σε σταθερή βάση , να περνούν χρόνο μαζί του και να κοιμούνται τακτικά στο σπίτι του . Δεν αντέχουν όμως τις εντάσεις και το πόλεμο μεταξύ των γονιών τους ,ούτε να τα χρησιμοποιούν ως ενδιάμεσο στη μεταξύ τους επικοινωνία. Τέλος δεν τα βοηθά να έρχονται σε επαφή με νέες σχέσεις των γονιών τους πριν επεξεργαστούν το διαζύγιο ,ακόμη και αν αυτές είναι σταθερές και σοβαρές . Για αυτό τους χρειάζεται χρόνος .Αν αυτές οι αρχές τηρηθούν αποτελούν θετικές προυποθέσεις ώστε να διασφαλιστεί η ψυχική ισορροπία και η καλή προσαρμογή του παιδιού .
Όρια, πειθαρχία, τιμωρία, κανόνες, παιδί! Παν μέτρον άριστον
Είναι καθοριστικής σημασίας η δυνατότητα των γονιών να επιβάλλουν τα όρια στο παιδί …
Τα παιδιά από τη μια έχουν ανάγκη την στήριξη των γονιών τους ώστε να νιώθουν ασφαλή από την άλλη όμως είναι ζωτικής σημασίας η επιθυμία τους να κάνουν βήματα εξερεύνησης του περιβάλλοντος και αυτονόμησής τους . Εκεί ξεκινούν τα προβλήματα με τους γονείς που συχνά βάζουν πολλές απαγορεύσεις και όρια ή τιμωρίες προκειμένου όπως πιστεύουν το παιδί να μάθει . Σωστά λοιπόν αναφέρετε ότι παν μέτρο άριστον. Θα βοηθήσει να έχουν υπόψη τους τα εξής:
α. να συμφωνήσουν σε ένα κοινό τρόπο αντιμετώπισης των παιδιών τους
β. να ζητούν από τα παιδιά τους πράγματα που να συμβαδίζουν με την ηλικία τους
γ. να βάζουν κάποια όρια και αφού τα κατακτήσουν να προχωρούν σε άλλα αφήνοντας κάποιους τομείς χωρίς κανόνες .
Στα μεγαλύτερα παιδιά τα όρια και οι κανόνες θα επιβάλλονται κατόπιν συζήτησης . Δεν βοηθά η λέξη τιμωρία και η απειλή , αντίθετα οι συνέπειες μιας πράξης είναι στη σωστή κατεύθυνση . Η τιμωρία δεν έχει παιδαγωγικό χαρακτήρα μάλλον φαίνεται στα παιδικά μάτια ότι είναι η επιβολή του ισχυρότερου και στη περίπτωση αυτή δεν είναι άλλος από το γονιό . Οι κανόνες πρέπει να είναι σαφείς ξεκάθαροι , ανάλογα με την ηλικία του παιδιού και φυσικά θα πρέπει να τα βοηθήσουν να μάθουν να τηρούνται…
Οι σχέσεις γονέα- δασκάλου, είναι υποχρεωτικές;
Η εδραίωση σχέσης αμοιβαίας εμπιστοσύνης μεταξύ γονιού και δασκάλου είναι κομβικής σημασίας . Απαιτείται όμως η αναγνώριση του έργου και της προσπάθειάς του εκπαιδευτικού από την πλευρά των γονιών των μαθητών . Ο εκπαιδευτικός οφείλει να ενημερώνει τους γονείς για την πρόοδο των μαθητών του και να δείχνει ειλικρινές ενδιαφέρον για αυτούς.
Σχολικός εκφοβισμός, νέα μόδα όμως όχι και φαινόμενο! Πως αντιμετωπίζεται;
Παρότι είναι ένα παλιό φαινόμενο έχει αναγνωριστεί και αναδειχθεί στη χώρα μας τα τελευταία χρόνια. Μπορεί να εμφανιστεί σε οποιοδήποτε σημείο , μέσα ή γύρω από το κτίριο του σχολείου. Πιο συχνά συμβαίνει στα διαλείμματα , στους διαδρόμους, στην τουαλέτα, στα σχολικά λεωφορεία και κατά την αναμονή για το λεωφορείο και στις τάξεις κατά τη διάρκεια ομαδικής εργασίας ή και σε δραστηριότητες μετά το σχολείο… Η αντιμετώπιση του εκφοβισμού είναι σύνθετη και πολύπλευρη και χρειάζεται γονείς συνειδητοποιημένους και εκπαιδευτικούς με γνώση ευαισθητοποιημένους και σε εγρήγορση. Όταν οι γονείς διαπιστώνουν ότι το παιδί τους πέφτει θύμα βίαιης συμπεριφοράς στο χώρο του σχολείου , χρειάζεται να στηρίξουν το παιδί τους , να το διαβεβαιώσουν ότι δεν χρειάζεται να αισθάνεται άσχημα για αυτό που του συμβαίνει. Να διερευνήσουν γιατί γίνεται στόχος και τους λόγους που συμβαίνει αυτό και αν δυσκολεύονται να ζητούν βοήθεια από ψυχολόγο . Άμεσα να ζητήσουν τη συνεργασία με δάσκαλο του παιδιού και το διευθυντή του σχολείου για να υπάρξει άμεση αντιμετώπιση . Εχει μεγάλη σημασία η βία να σταματά εγκαίρως .
Αν το παιδί τους είναι ο νταής πρέπει να του καταστήσουν σαφές ότι αυτή η συμπεριφορά δεν είναι αποδεκτή . Να βελτιώσουν την επικοινωνία τους μαζί του και αν υπάρχουν προβλήματα στην οικογένειά τους να τα κρατούν όσο είναι δυνατό μακριά από το παιδί . Να το βοηθήσουν να μάθει να ελέγχει το θυμό του και να βρίσκει άλλους τρόπους επίλυσης των συγκρούσεων.
Ο ρόλος των εκπαιδευτικών είναι ιδιαίτερης σημασίας . Ο εκφοβισμός μειώνεται στο σχολείο όταν οι εκπαιδευτικοί δεσμεύονται ότι θα ασχοληθούν με την εξάλειψή του. Να ενισχύουν μοντέλα συνεργασίας και ειρηνικής επίλυσης των διαφορών και συγκρούσεων που προκύπτουν στις σχέσεις των μαθητών. Να επιδιώκουν να εντάσσονται σε ομάδες παιδιά εσωστρεφή , μοναχικά , αλλοδαπά ή νέα στη σχολική τάξη και να παρακολουθούν διακριτικά την προσαρμογή τους.
Να υπάρχει προσεκτική επίβλεψη από τους εφημερεύοντες εκπαιδευτικούς κατά την διάρκεια του διαλείμματος . Το σχολείο πρέπει να δείχνει σε όλα τα παιδιά ότι είναι απαράδεκτες οι προσβολές και οι χειροδικίες.
Η εφηβεία και τα όμορφά της προβλήματα: προσδοκίες γονέων, εμπιστοσύνη, αλλαγές συμπεριφοράς, τάσεις ανεξαρτητοποίησης, μυστικά και προβληματισμοί, έρωτες, διαφορετικότητα, μεταπτώσεις συναισθηματικής διάθεσης, σεξουαλική αφύπνιση, έμμηνος ρύση, άγχος, φιλίες- συγκρούσεις, εξετάσεις, οικονομική κρίση! Παιδιά στην εφηβεία, γονείς σε κρίση! Ένα βιβλίο που θα πρέπει να υπάρχει σε κάθε ελληνικό σπίτι! Μιλήστε μας για τη κεντρική ιδέα αυτού του βιβλίου αριστουργήματος, ως προς την εφηβεία, τους γονείς, τα προβλήματα και την αντιμετώπιση.
Η εφηβεία είναι η ηλικία της αμφισβήτησης , της επανάστασης των συγκρούσεων ή των κρίσεων . Είναι η τελευταία φάση κατά την οποία ο γονιός έχει ένα κρίσιμο ρόλο στη ζωή του παιδιού του, καθώς αυτό αρχίζει να στέκεται στα πόδια του , για να μεταμορφωθεί τελικά σε αυτόνομο και ανεξάρτητο ενήλικο. Το βιβλίο αυτό βασίζεται στη πολυετή επαφή μου με εφήβους και τις οικογένειες τους . Στοχεύει στην ενημέρωση των γονιών για την ιδιαίτερη αυτή φάση της ζωής του παιδιού τους . Περιλαμβάνει όλα τα θέματα που απασχολούν τους γονείς για τις αλλαγές του εφήβου, τις δυσκολίες στην επικοινωνία μαζί του , τους φίλους, τις εξόδους , τα όρια , τη σεξουαλικότητα, το σχολείο ,τις μαθησιακές δυσκολίες , τη ΔΕΠΥ, το σχολικό εκφοβισμό , τα ηλεκτρονικά ,τον επαγγελματικό προσανατολισμό , τρόπους συγκέντρωσης , την οικονομική κρίση, τις αγχώδεις διαταραχές , τις κρίσεις πανικού, τις φοβίες ,την κατάθλιψη , τα τίκ, το ψέμα , τα ναρκωτικά , το διαζύγιο , την οικονομική κρίση κλπ . Είναι γραμμένο με τρόπο προσιτό και περιλαμβάνει πρακτικές ιδέες και προτάσεις που βασίζονται στα τελευταία πορίσματα της επιστήμης της ψυχολογίας. Είναι ένας οδηγός που θα επιθυμούσα να αποτελέσει σύντροφο του γονιού στην ανατροφή του παιδιού από τα 11-12 χρόνια μέχρι και τα 21-22. Φυσικά κανένα βιβλίο δεν υποκαθιστά την επίσκεψη σε ειδικό .
Σε ποια ηλικία εξηγούμε στα παιδιά το κανόνα του εσωρούχου;
Από τα νωρίς ,στα 4-5 χρόνια εξηγούμε στο παιδί με απλά λόγια και ηρεμία ότι το σώμα είναι δικό του και μόνο και δεν θα επιτρέπει σε κανένα να το αγγίζει εκτός από τη μαμά και το μπαμπά αν είναι απαραίτητο για να το φροντίσουν. Να του εξηγήσουν ότι οι περισσότεροι άνθρωποι είναι καλοί και αγαπούν τα παιδιά , υπάρχουν όμως και κάποιοι που δεν είναι όμως δεν μπορούμε να τους καταλάβουμε , για αυτό πρέπει να είναι προσεκτικό σε άγνωστους ή και γνωστούς που το κάνουν να αισθάνεται άβολα . Δεν θα μιλά σε αγνώστους και δεν θα δέχεται κάποιο δώρο από οποιοδήποτε δεν γνωρίζει . Να ξέρει ότι κάθε τι μπορεί να το μοιράζεται με τους γονείς του .
Ταμπού, ενδοιασμοί, προκαταλήψεις ή απαντήσεις ευθέως και ειλικρινείς για τη σωστή σεξουαλική διαπαιδαγώγηση;
Η σεξουαλική ενημέρωση του παιδιού αποτελεί σημαντικό και απαραίτητο κομμάτι της διαπαιδαγώγησης του και εντάσσεται στις υποχρεώσεις που απορρέουν από το γονεικό ρόλο. Οι απαντήσεις πρέπει να είναι ειλικρινείς προσαρμοσμένες όμως στην ηλικία του παιδιού και σε αυτό που μπορεί να κατανοήσει . Ξεκινά σταδιακά στα 3-4 χρόνια με τις διαφορές των φύλων και από τα 5-6 γίνεται πιο συγκεκριμένα , συνεχίζεται σταδιακά μέχρι και την εφηβεία . Η στάση σας θα βοηθήσει το παιδί να διαμορφώσει μια υγιή αντίληψη για τη σεξουαλικότητα . Όσοι γονείς δυσκολεύονται μπορούν να προμηθευτούν διάφορα βιβλία που κυκλοφορούν στο εμπόριο .
Σχολική φοβία, άρνηση για το σχολείο και τις δραστηριότητες- πίεση του γονέα! Αφήνω το παιδί να διαλέξει τις δραστηριότητές του; Και με το σχολείο; Επιτρέπουμε το παιδί να «επισκέπτεται» το σχολείο ή βρίσκουμε λύσεις από κοινού;
Η άρνηση του παιδιού να πάει στο σχολείο σε τακτική βάση αλλά και τα προβλήματα που παρουσιάζει όταν αναγκάζεται να παραμένει στο σχολικό χώρο είναι από τις πιο δύσκολες καταστάσεις που καλούνται να διαχειριστούν οι εκπαιδευτικοί . Η σχολική άρνηση- φοβία εμφανίζεται στο 1-5% του πληθυσμού σχολικής ηλικίας κυρίως στα πρωτότοκα , στα μοναχοπαίδια και στα τελευταία σε σειρά γέννησης παιδιά . Είναι απαραίτητο το παιδί να επανέλθει κανονικά στο σχολείο γιατί όσο περισσότερο αποφεύγει το συγκεκριμένο χώρο , τόσο θα επιδεινώνεται η κατάσταση. Ωστόσο η επάνοδος του θα πρέπει να μεθοδευτεί σωστά .
Στις περιπτώσεις που οι γονείς υποχωρούν το επιβραβεύουν με έμμεσο τρόπο πχ. όταν βλέπουν μαζί τηλεόραση ενώ οι συμμαθητές του βρίσκονται στο σχολείο. Να είναι ψύχραιμοι και άμεσα να καταφεύγουν σε επαγγελματίες ψυχικής υγείας .
Πως μπορώ να τονώνω την αυτοεκτίμηση του παιδιού μου;
Η αυτοεκτίμηση αποτελεί τη βάση για τη συναισθηματική και ψυχική ανάπτυξη του παιδιού. Είναι το διαβατήριο για την επιτυχία στην ενήλικη ζωή του αλλά και η πανοπλία του στις προκλήσεις του κόσμου . Τα παιδιά που γνωρίζουν τα πλεονεκτήματα και τις αδυναμίες τους φαίνεται ότι έχουν έναν ευκολότερο χειρισμό των συγκρούσεων και αντιστέκονται καλύτερα στις πιέσεις. Οι βάσεις μπαίνουν από νωρίς. Όσο πιο ξεκάθαρα είναι τα όρια των γονιών τόσο πιο επιτυχή θα είναι τα μηνύματα που θα περάσουν στο παιδί . Να του δείχνουν εμπιστοσύνη , να αναγνωρίζουν τα θετικά του σημεία , να βάζει προσιτούς στόχους, να ελέγχουν τις προσδοκίες τους , να δέχονται και τις αποτυχίες του , να το επαινούν όμως για τα επιτεύγματά του και να το καθησυχάζουν αν δεν τα καταφέρνει σε κάτι τονίζοντας την αξία της προσπάθειας. Να το προτρέπουν να εκφράζει τα συναισθήματά του και να ακούν τις απόψεις και τα θέλω του. Να του δίνουν ε ευκαιρίες να δοκιμάζει νέα πράγματα κυρίως όμως να δείχνουν εμπιστοσύνη στις δυνατότητές του.
Πως να μιλήσω στο παιδί μου για το θάνατο;
Με απλά λόγια λέγοντας ότι είναι ένα φυσιολογικό γεγονός που συμβαίνει συνήθως όταν ο άνθρωπος κλείνει το κύκλο της ζωής του στα βαθειά γεράματα. Εξηγούμε τη ζωή ξεκινώντας από τη στιγμή της γέννησης ,. Σε περίπτωση που εκφράσει φόβο για τον εαυτό του ή για τους γονείς , το καθησυχάζουν λέγοντάς του ότι είναι πολύ μικρό και δεν χρειάζεται να ανησυχεί έχει πολλά χρόνια να ζήσει ακόμη , το ίδιο και οι γονείς του. Το ύφος μας είναι αυτό που θα καθορίσει το πως θα εισπράξει το παιδί την απάντησή μας .
Μέσα από τις σπουδαίες σας έρευνες, πιστεύετε σε ένα καλύτερο αύριο των παιδιών μέσα από πολλές προσπάθειες όλων μας; Πιστεύετε το μέλλον ανήκει στα θέλω των παιδιών ή στα ζητούμενα των γονιών;
Είναι πολύ ωραίο ερώτημα , θεωρώ ότι το μέλλον ανήκει στα παιδιά μας, όμως εξαρτάται από το κόσμο που εμείς οι μεγάλοι τους διαμορφώνουμε και στις μέρες μας αυτό επιδέχεται μεγάλη συζήτηση , φαίνεται ότι δεν τα έχουμε καταφέρει … Οι προσδοκίες μας πρέπει να συμβαδίζουν με τις δυνατότητες των παιδιών μας , εμείς δίνουμε τα εφόδια και τα παιδιά μας αποφασίζουν , είμαστε δίπλα τους να τα ενισχύουμε κυρίως όμως στηρίζοντας τις αποφάσεις τους . Τα παιδιά χρειάζεται να δημιουργήσουν τα δικά τους όνειρα για το μέλλον τους , εμείς θα στεκόμαστε δίπλα δημιουργώντας τις προυποθέσεις, όσο είναι μικρά αποτελούμε την αφετηρία και το αποκούμπι τους και όσο μεγαλώνουν θα είμαστε το λιμάνι τους που θα καταφεύγουν όταν αισθάνονται ότι μας χρειάζονται …
Η κυρία Α. Καππάτου είναι συγγραφέας των βιβλίων:
Μεγαλώστε ευτυχισμένα παιδιά, Μινωας
Οι γονείς κάνουν τη διαφορά, Μίνωας
Παιδιά στην εφηβεία, γονείς σε κρίση, Μίνωας
Οι γονείς χωρίζουν, Μίνωας
Κάθε άνθρωπος έχει τα δικά του όνειρα στα 17, στα 18 του χρόνια. Δικό μου κάποτε η παιδοψυχολογία, μα στη πορεία με κέρδισε η ψυχοδυναμική του Freud! Κάποια στιγμή που εργάστηκα σε σχολεία κατάλαβα ωραία τα ψυχιατρεία και οι κοινότητες όμως με τίποτα σε αυτόν το κόσμο δεν αλλάζεις μια παιδική ψυχή, τι πιο όμορφο από εκείνο το χαμόγελο… το παιδικό, η μπουκιά από το κολατσιό κάποιου παιδιού που θέλει να τη μοιραστεί μαζί σου, όπως και κάποιες του ιστορίες, απορίες και άλλα πόσα! Τα πρότυπά μου κάποτε ο S. Freud, ο J. Piaget, o G. Petter, o D. Winnicot, η M. Klein, η M. Montessori, η Α. Καππάτου…. Tα ίδια πρότυπα επαγγελματικά και σήμερα! Αξίες ανεκτίμητες στο χρόνο!
Η παιδική ηλικία έχει τον ιδιαίτερο τρόπο της να βλέπει, να σκέπτεται, να αισθάνεται. Ας αφήσουμε τα θέλω και τους δικούς μας φόβους ώστε να θέλουμε με το ζόρι να επιβληθούμε και να αντικαταστήσουμε με τους δικούς μας τρόπους τη παιδικότητα! Δεν υπάρχει τίποτε πιο θαυμαστό και ασύλληπτο για εμας, από την ψυχή του παιδιού όταν παίζει, όταν χαμογελά, όταν απορεί! Ας μη ξεχνάμε πως δεν μπορούμε να απαιτούμε από τα παιδιά μας ν” ακολουθούν τις συμβουλές μας, ενώ εμείς περιμένουμε απ” αυτά να παραβλέπουν κάποια άσχημα παραδείγματα που τους δίνουμε με τη συμπεριφορά μας!
Ας φτιάξουμε λοιπόν τη μέρα μας ακούγοντας το αγαπημένο πολλών … τα παιδιά ζωγραφίζουν στο τοίχο, ας κλείσουμε τα μάτια μας και ας σκεφτούμε μια παιδική, εφηβική, φοιτητική μας τρέλα….
Κυρία Καππάτου, σας ευχαριστώ από καρδιάς για τη πολύτιμη συνέντευξη σας και εύχομαι καλή συνέχεια στο σπουδαίο και σημαντικό σας έργο!
Εν αναμονή και σε κάποιο σας επόμενο βιβλίο!
Την καλημέρα μας από τον Βόλο και το Volosnow.gr!
Καλλιόπη Πισιώτη – Ψυχολόγος.