Πόσο επικίνδυνη είναι η νέα τάση της αυτοφωτογράφισης ή όπως όλοι γνωρίζουμε των selfies;
H ψυχολόγος-παιδοψυχολόγος και συγγραφέας Αλεξάνδρα Καππάτου μας απαντά:
Selfie, ήταν η λέξη της χρονιάς για το 2013 και όπως φαίνεται ήρθε για να μείνει. Ένα χρόνο μετά αποτελεί μια συνήθεια που έγινε μόδα, στα όρια της εμμονής που μερικές φορές ξεπερνιούνται. Είναι όμως επικίνδυνο για την ψυχική μας υγεία να βγάζουμε selfies;
Σύμφωνα με ψυχολόγους του Λονδίνου, η νέα τάση των selfies δείχνει ναρκισσισμό, εθισμό ενώ μπορεί να οδηγήσει προς ψυχικές ασθένειες ή ακόμα και την αυτοκτονία. Άλλοι πάλι ψυχολόγοι, υποστηρίζουν πως όσοι αυτοφωτογραφίζονται, ψάχνοντας την τέλεια λήψη ίσως πάσχουν από Διαταραχή Δυσμορφίας Σώματος (BDD).
Το NEWS 247 ήρθε σε επαφή με την ψυχολόγο-παιδοψυχολόγο και συγγραφέα Αλεξάνδρα Καππάτου προκειμένου να μας διαφωτίσει για αυτή τη νέα τάση και τους κινδύνους που ελλοχεύει.
«Οι selfies είναι μια νέα μόδα, μια μανία που έχει κατακλύσει κυρίως τους έφηβους αλλά όχι μόνο αυτούς. Μπορεί να είναι και κάτι πιο μόνιμο από απλά μια μόδα, αλλά είναι πολύ νωρίς γενικά για να μιλήσουμε για μια διαταραχή. Δεν έχουμε ακόμα στοιχεία τόσο στο εξωτερικό όσο και στην Ελλάδα», σημειώνει η κ. Καππάτου, προσθέτοντας ότι το φαινόμενο selfies ξεκινάει από εφήβους 12-16 ετών στο εξωτερικό, ενώ στη χώρα μας οι ηλικίες αιχμής φαίνεται ότι είναι 14-18 ετών. «Συνήθως ξεκινάει για αστείο μέσα στη παρέα των φίλων. Σταδιακά έχει πάρει πλέον διαστάσεις “επιδημίας” εφόσον ο ένας έφηβος μιμείται τον άλλο. Αρχικά, οι έφηβοι που βγάζουν selfies το κάνουν από περιέργεια και για να δουν τι ανταπόκριση θα έχουν από τους φίλους τους. Όταν διαπιστώσουν ότι εισπράττουν επιβεβαίωση και αποδοχή τότε συνεχίζουν. Θέλουν να δείξουν ότι ανήκουν σε ένα σύνολο, ότι είναι αποδεκτοί ή ότι ξεχωρίζουν, πως είναι διαφορετικοί για αυτό και αρκετές φορές βγάζουν περίεργες και όχι σπάνια και προκλητικές φωτογραφίες», μας αναφέρει, ενώ τις δημοσιεύουν, κινδυνεύοντας να μπλέξουν με αγνώστους και να υποστούν cyberbullying.
«Ζούμε στην εποχή του Like. Όσα περισσότερα like “κερδίζει” κάποιος, τόσο πιο υπέροχοι είμαστε, μας αποδέχονται, μας επιβραβεύουν», τονίζει.
«Η εικόνα του σώματος και η εμφάνιση παίζουν καθοριστικό ρόλο στην διαμόρφωση της ταυτότητας και στην αυτοεκτίμηση του εφήβου. Τα παιδιά όπως είναι φυσικό επιθυμούν να αρέσουν. Υπάρχουν έφηβοι που αισθάνονται ακατανίκητη την ανάγκη να αναρτούν συνέχεια selfies που σε κάποιες περιπτώσεις μπορεί να γίνει καταναγκαστικός και ξεπερνάει πια τα όρια του αστείου» γιατί καταλήγει σε βασανισμό του εφήβου, προσθέτει. Αναφέρει πως πολλές φορές το κάνουν επίσης για να σαγηνεύσουν το άλλο φύλο, ή το αγόρι/ κορίτσι που τους αρέσει. Παράλληλα αυτή η ναρκισσιστική ανάγκη και το κυνήγι της φαντασιωσικής τέλειας εμφάνισης όσων τραβάνε selfies σωρηδόν δείχνει τα βαθιά συναισθηματικά ελλείμματα, τα οποία δυστυχώς καλύπτονται για λίγο.
«Δεν είμαι ενάντια στις selfies αρκεί να υπάρχει μέτρο. Να βγάζουμε selfies αλλά να τις κρατάμε για εμάς όχι για να τις κοινοποιούμε παντού», αναφέρει η κ.α Καππάτου.
«Η ερμηνεία αυτού του νέου φαινομένου καθώς και οι πιθανές επιπτώσεις της κατάχρησης στον ψυχισμό τώρα μελετώνται και θα χρειαστούν ίσως κάποια χρόνια ακόμα για να μπορούμε να μιλήσουμε με σιγουριά», σημειώνει και τονίζει πως οι έφηβοι πρέπει να κατανοήσουν ότι είναι επικίνδυνο να αναρτούν συνέχεια προσωπικά στοιχεία στο διαδίκτυο και πόσο μάλλον σε προκλητικές πόζες. Όπως μας αναφέρει, μια νεαρή κοπέλα είχε βγάλει κάποια προκλητική φωτογραφία στην οποία έγινε μοντάζ πολύ πειστικό με άσεμνα λόγια και εικόνα γυμνή που αναρτηθηκε στο διαδίκτυο από κάποιον από τους 1200 διαδικτυακούς φίλους της που στη πλειοψηφία τους ήταν άγνωστοι προς την ίδια με αποτέλεσμα να γίνει αντικείμενο χλευασμού των συμμαθητών της , να διαδοθεί και να νιώσει απόγνωση και ντροπή και να απειλεί πως θα αυτοκτονήσει. Φυσικά δεν είναι η μόνη περίπτωση.
«Οι νέοι πρέπει να έχουν στο νου τους ότι δεν πρέπει να βλέπουν τις selfies ανταγωνιστικά, για το ποιος έβγαλε τη καλύτερη και ποιος πήρε τα περισσότερα like γιατί δεν είναι συνώνυμο της ευτυχίας στη ζωή, ούτε μέσον επιβεβαίωσης και ούτε αποτελούν εισιτήριο επιτυχίας στη ζωή», υπογραμμίζει.
Όσον αφορά τη Διαταραχή Δυσμορφίας Σώματος (BDD), η κα. Καππάτου αναφέρει πως παρουσιάζεται στην εφηβεία για διάφορους λόγους ωστόσο και δεν γνωρίζουμε με βεβαιότητα τη σύνδεσή της με τα selfie. Τα περισσότερα παιδιά βγάζουν selfies με απώτερο σκοπό την αποδοχή και την ένταξη σε μια ομάδα .
Χαρακτηριστική περίπτωση ακραίων selfies είναι ο Βρετανός έφηβος Danny Bowman, ο οποίος έκανε απόπειρα αυτοκτονίας, επειδή ήταν δυσαρεστημένος με την εμφάνισή του στην κάμερα. Ο Danny έβγαζε ούτε λίγο ούτε πολύ 200 φωτογραφίες, ξοδεύοντας 10 ώρες την ημέρα, με σκοπό να βρει την τέλεια εικόνα για να προσελκύσει τα κορίτσια της ηλικίας του. Ο εθισμός του ξεκίνησε στην ηλικία των 15, γεγονός που τον οδήγησε στο να εγκαταλείψει το σχολείο του στο Newcastle, να χάσει υπερβολικό βάρος και να αποπειραθεί να αυτοκτονήσει μέσω υπερβολικής δόσης φαρμάκων.
Μάλιστα, μας αναφέρει ανάλογη περίπτωση στην οποία έφηβη έψαχνε φωτογραφίες ξένων celebrities και τις συνέκρινε με εκείνη. «Ρωτούσε με εμμονή περισσότερο από 50 φορές τη μέρα τους γονείς της αν ήταν καλύτερη από διάφορες σταρ και αν είναι πιο όμορφη. Αν δεν της απαντούσαν ή απαντούσαν αρνητικά έκανε το σπίτι άνω κάτω και έσπαγε πράγματα», αναφέρει η κα.Καππάτου. Αυτές είναι ειδικές περιπτώσεις που χρήζουν βοήθειας από ειδικούς ψυχικής υγείας..
Η τάση των selfies συνδέεται φυσικά και με την διάδοση και την εξοικείωση των παιδιών από νωρίς στη χρήση των έξυπνων κινητών τηλεφώνων και των κοινωνικών δικτύων. «Η πλειοψηφία των νέων και όχι μόνο όταν βγαίνει έξω ασχολείται συνέχεια με τα κινητά. Όσες περισσότερες ειδοποιήσεις έχει κανείς, τόσο πιο σημαντικός νιώθει ότι είναι, ότι έχει «ρεύμα». Αλλά την ουσία χωρίς να το ξέρει οδηγείται στην απομόνωση», καταλήγει.
Η κα Αλεξάνδρα Καππάτου είναι ψυχολόγος-παιδοψυχολόγος και συγγραφέας και το τελευταίο της βιβλίο τιτλοφορείται “Παιδιά στην εφηβεία , γονείς σε κρίση”.
Μαρίνα Χατζηδημητρίου
news247