Ελπίδες καλύτερης θεραπείας
Βρετανοί ερευνητές κατάφεραν να καταγράψουν για πρώτη φορά τη στιγμή που οι πρωτεΐνες γίνονται τοξικές για τα εγκεφαλικά κύτταρα, προκαλώντας τη νόσο Πάρκινσον. Σύμφωνα με στοιχεία που δημοσιεύθηκαν στο επιστημονικό έντυπο Proceedings of the National Academy of Sciences, η πρωτεΐνη α-συνουκλεΐνη, ανάλογα με την τρισδιάστατη δομή που παίρνει κάθε φορά, μπορεί να λειτουργεί είτε προστατευτικά, είτε τοξικά.
Οι ερευνητές του Τμήματος Χημικών Μηχανικών και Βιοτεχνολογίας του Πανεπιστημίου Κέιμπριτζ, με επικεφαλής την Δρ Δωροθέα Πινότση, ελπίζουν ότι η ανακάλυψή τους θα ανοίξει νέες θεραπευτικές προπτικές για τη νόσο Πάρκινσον.
Η Δρ Πινότση και οι συνεργάτες της χάρη σε ένα οπτικό μικροσκόπιο υπερ-υψηλής ανάλυσης, κατάφεραν να μελετήσουν σε πραγματικό χρόνο σε πειραματόζωα (αρουραίους) τη συμπεριφορά των διαφορετικών μορφών της α-συνουκλεΐνης και πώς αυτές επιδρούν σε ζωντανούς νευρώνες.
«Με αυτές τις τεχνικές, μπορούμε πραγματικά να δούμε λεπτομέρειες που δεν ήμασταν σε θέση να δούμε πριν, έτσι πιθανώς θα καταφέρουμε να αντιμετωπίσουμε την τοξική δράση σε πρώιμο στάδιο» εξηγεί η Δρ Πινότση.
Η νόσος Πάρκινσον προκαλείται, όταν πρωτεΐνες παίρνουν αφύσικα σχήματα και, προκολλώμενες μεταξύ τους, σχηματίζουν τελικά ινίδια αμυλοειδούς, τα σωμάτια Lewy που είναι και το «σήμα κατατεθέν» της πάθησης.
Μετά τη νόσο Αλτσχάιμερ, η νόσος Πάρκινσον είναι η δεύτερη πιο διαδεδομένη νευροεκφυλιστική πάθηση, παγκοσμίως. Από αυτή πάσχουν πάνω από επτά εκατομμύρια άνθρωποι. Τα συμπτώματα περιλαμβάνουν τρόμο στα άκρα, ακαμψία, δυσκολία βάδισης και άνοια.
«Τα ευρήματά μας αλλάζουν τον τρόπο που βλέπουμε τη νόσο, επειδή δείχνουν ότι η ζημιά στους νευρώνες μπορεί να συμβεί, όταν απλώς υπάρχει πλεονάζουσα αφύσικη α-συνουκλεΐνη στο κύτταρο. Είναι αυτή η πρόσθετη ποσότητα της εν λόγω πρωτεΐνης που φαίνεται να προκαλεί τις τοξικές επιδράσεις, που έχουν ως συνέπεια τον θάνατο των εγκεφαλικών κυττάρων», εξηγεί η Δρ Πινότση. Η αλλοίωση της δομής της α-συνουκλεϊνης μπορεί να προκληθεί από γενετικά αίτια, από τη γήρανση ή πιθανώς ακόμη και από τραύμα στο κεφάλι.
Η Δωροθέα Πινότση αποφοίτησε το 2006 από τη Σχολή Ηλεκτρολόγων Μηχανικών του ΕΜΠ, πήρε το διδακτορικό της το 2011 στην κβαντική φωτονική από το Ελβετικό Ομοσπονδιακό Ινστιτούτο Τεχνολογίας (ΕΤΗ) στη Ζυρίχη και από το 2012 είναι μεταδιδακτορική ερευνήτρια στο Τμήμα Χημικών Μηχανικών και Βιοτεχνολογίας του Πανεπιστημίου Κέιμπριτζ. Η έρευνά της εστιάζει στην ανάπτυξη τεχνικών που επιτρέπουν την απεικόνιση σε πραγματικό χρόνο των βιολογικών νανοδομών, κυρίως σε σχέση με τη νευροεκφύλιση του εγκεφάλου.
Επιμέλεια: Μαίρη Μπιμπή
health.in.gr, ΑΠΕ-ΜΠΕ