Με τη βοήθεια της Αλεξάνδρας Καππάτου Ψυχολόγου – Παιδοψυχολόγου
Το χιούμορ λυτρώνει. Αυτό φαίνεται πως είναι το μότο που ασπάζονται οι περισσότεροι χρήστες των ιστοσελίδων κοινωνικής δικτύωσης, οι οποίοι προκειμένου να «κλείσουν την πόρτα» και να κρατήσουν μακριά τις αρνητικές ψυχολογικές συνέπειες της οικονομικής κρίσης, χρησιμοποιούν ως βασικό τους όπλο το γέλιο.
Είναι χαρακτηριστικό πως την ώρα που τα δυσβάσταχτα οικονομικά μέτρα σφίγγουν σαν θηλιά τον λαιμό των πολιτών και ενώ τα ποσοστά ανεργίας έχουν φτάσει σε ιστορικά επίπεδα, το Facebook κατακλύζεται από ανέκδοτα και χιουμοριστικά σκίτσα που έχουν στόχο να διακωμωδήσουν την γκρίζα καθημερινότητα και να ανυψώσουν την πεσμένη ψυχολογία. Ανέκδοτα με πρωταγωνιστές τους Ελληνες πολιτικούς και την τρόικα, σατυρικά σκίτσα με καρικατούρες της Γερμανίδας καγκελάριου και των ηγετών της Ευρωπαϊκής Ενωσης, αλλά κυρίως έξυπνα και πρωτότυπα στάτους με θέμα την ανεργία, το πετρέλαιο θέρμανσης και τις δύσκολες μέρες που ακολουθούν αναρτούνται σε χρόνο μηδέν στους διαδικτυακούς τοίχους μετά από κάθε μεγάλο γεγονός της επικαιρότητας. Εξάλλου, διαδίδονται με την ταχύτητα του φωτός και σκορπίζουν γέλιο, παρά το γλυκόπικρο περιεχόμενό τους.
Παράλληλα, οι σελίδες που είναι αποκλειστικά αφιερωμένες στο χιούμορ με αστείες φωτογραφίες και ανέκδοτα πολλαπλασιάστηκαν, ειδικά μετά την κρίση, με δεκάδες καινούργιες να ξεφυτρώνουν κάθε μήνα, προσελκύοντας χιλιάδες «like» και κερδίζοντας επίσης χιλιάδες κοινοποιήσεις. Εξάλλου, τα προγράμματα επεξεργασίας φωτογραφιών βρίσκουν μαζική εφαρμογή με πρωταγωνιστές τα πρόσωπα της επικαιρότητας.
«Τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης σε πολλές περιπτώσεις δίνουν στους χρήστες τη δυνατότητα να αποφορτιστούν και να μπορέσουν να διαχειριστούν τους προβληματισμούς και την κακή διάθεση στην οποία βρίσκονται. Η επαφή και το μοίρασμα κοινών εμπειριώνν και δυσκολιών, ακόμη και η διακωμώδηση αυτής της κατάστασης, αποτελούν όπλα απέναντι στο άγχος και την κρίση. Το ανέκδοτο, η πλάκα, ακόμη και η χαζομάρα μας βοηθούν να νιώθουμε καλύτερα, ενώ την ίδια στιγμή ξεχνάμε τις δυσκολίες τις καθημερινότητας», εξηγεί στην «Espresso» η ψυχολόγος, παιδοψυχολόγος και συγγραφέας Αλεξάνδρα Καππάτου.
Μία από τις πιο δημοφιλείς και επιτυχημένες για το χιούμορ τους ομάδες στο Facebook είναι η ομάδα stickers for the masses. Καθημερινά ανεβάζουν «stickers» με πραγματικά αστείες ατάκες δικής τους παραγωγής, κυρίως εμπνευσμένα από θέματα επικαιρότητας και καθημερινότητας, που αναπαράγονται σε χρόνο μηδέν και κάνουν θραύση. Χαρακτηριστικό γνώρισμα της ομάδας, που αρνείται να αποκαλύψει την ταυτότητά της, είναι το καυστικό χιούμορ. «Καθημερινά παίρνουμε πολλά μηνύματα για συνεντεύξεις, παρουσιάσεις κλπ. Δεν μας ενδιαφέρει, όμως, η δημοσιότητα και ό,τι έχουμε να πούμε το λέμε μέσα απο τη σελίδα», λένε στην «Espresso» τα μέλη της ομάδας και συμπληρώνουν: «Αλλωστε, δεν νομίζουμε ότι κάνουμε κάτι ιδιαίτερο, απλώς βρίσκουμε λόγια που μας εκφράζουν ως άτομα και τα μοιραζόμαστε με όλους εσάς εκεί έξω. Το μόνο που έχουμε είναι καλή αίσθηση του ποιοτικού, και όχι χυδαίου και φτηνού χιούμορ».
Σύμφωνα με την ψυχολόγο Αλεξάνδρα Καππάτου, το κίνητρο για τη δράση της ομάδας αυτής είναι ακριβώς το κίνητρο και όλων των υπολοίπων που αντιδρούν με όπλο το χιούμορ μέσα από τις σελίδες κοινωνικής δικτύωσης: «Οταν κάποιος δημοσιεύει ένα ανέκδοτο ή ένα χιουμοριστικό σκίτσο, αισθάνεται ότι δίνει χαρά σε όσους διαβάζουν την ανάρτησή του. Οταν μοιραζόμαστε τα ανέκδοτα και τις πλάκες που έχουμε δει μέσα από το Διαδίκτυο, βοηθάμε και την παρέα μας να περάσει καλά. Μην ξεχνάμε πως το γέλιο είναι μέγιστο μέσο θεραπείας ενάντια στο άγχος, το στρες και την κακή διάθεση, αφού όταν γελάμε, σημειώνεται έκκριση διαφόρων ορμονών που είναι γνωστές ως «ορμόνες της χαράς», επειδή μας φτιάχνουν το κέφι και τη διάθεση».
Στο στόχαστρο πάντα η Ανγκελα Μέρκελ
Κάθε πρόσωπο που πρωταγωνιστεί στην επικαιρότητα είναι «αγαπημένο» για τους χρήστες του Facebook, είτε πρόκειται για άτομα του πολιτικού χώρου είτε του καλλιτεχνικού. Υπάρχουν όμως και κάποια που είναι… διαχρονικά, προσελκύοντας το αμείωτο ενδιαφέρον. Πρωταθλήτρια το 2012 ήταν, προφανώς, η Γερμανίδα καγκελάριος Ανγκελα Μέρκελ. Για παράδειγμα, η περίφημη «προσευχή» που σάρωσε το Διαδίκτυο και αναπαράχθηκε με μανία στο Facebook: «Μέρκελ ημών η εν τοις Γερμανοίς, αγιασθήτω το δάνειό Σου. Ελθέτω η χορηγία Σου. Εφαρμοσθήτω το πρόγραμμά Σου, ως εν Γερμανώ και επί της Greece. Την δόσιν ημών την επιούσιον δος ημίν Τζήμερον. Και λάβε ημάς διά τα θελήματα υμών, μήπως και ημείς κουρέψομεν τες οφειλές ημών. Και μη εισενέγκης ημάς εις Τσιπρισμόν, αλλά ρύσαι ημάς και από τη Συγγρού. Αμήν». Αν και οι αναρτήσεις κορυφώθηκαν τον Οκτώβριο με την άφιξη της Ανγκελα Μέρκελ στην Ελλάδα, τα πνεύματα από τότε δεν ησύχασαν και διαρκώς κάποιο αστείο, ανέκδοτο ή ακόμη και επεξεργασμένη φωτογραφία της κάνουν την εμφάνισή τους για να αναπαραχθούν από τους χρήστες μετά μανίας.
Το προφίλ των Ελλήνων χρηστών και οι ηλικίες
Σύμφωνα με την ετήσια έρευνα του Εργαστηρίου Ηλεκτρονικού Εμπορίου-ELTRUN του Οικονομικού Πανεπιστημίου Αθηνών, το κουτσομπολιό στις παρέες, το γραφείο ή την καφετέρια πέρασε πλέον στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Ενδιαφέρον είναι πως σχεδόν ένας στους δύο κατόχους λογαριασμού δηλώνει ότι είναι ενεργητικός χρήστης, ανεβάζοντας μεταξύ άλλων ειδήσεις, αστεία και σχόλια, ενώ το 77% των χρηστών Διαδικτύου στην Ελλάδα έχει προφίλ στο Facebook. Από αυτούς, το 55% είναι άνδρες και το 45% γυναίκες, ενώ στις ηλικιακές ομάδες προηγούνται εκείνοι των 25 με 34 ετών, ακολουθούν όσοι βρίσκονται μεταξύ των 18 και 24 ετών και έπονται οι 35 με 44. Ιδιαίτερα χαμηλά εμφανίζονται τα ποσοστά των χρηστών στις ηλικιακές ομάδες 55 με 64 και άνω. Επίσης, σχετικά χαμηλά παρουσιάζονται τα ποσοστά στις ηλικίες 13 με 15 ετών και στους εφήβους 16 και 17 χρόνων. Οι ερευνητές υπολογίζουν ότι ο μέσος χρήστης έχει περίπου 280 εγγεγραμμένους φίλους στο Facebook, εκ των οποίων στην πραγματική ζωή γνωρίζει μόνο το 60%.
ΑΝΔΡΕΑΣ ΑΞΙΩΤΗΣ
εφημερίδα espresso