Από την Αλεξάνδρα Καππάτου Ψυχολόγο – Παιδοψυχολόγο – Συγγραφέα
Είναι γεγονός ότι, όταν υπάρχει σύγκρουση, η επικοινωνία των δύο γονιών καθίσταται δύσκολη, χαρακτηρίζεται από επιθετικότητα και σε κάποιες περιπτώσεις γίνεται αδύνατη. Ωστόσο είναι απαραίτητο ο γονιός που απουσιάζει από το σπίτι να ενημερώνεται για την καθημερινότητα των παιδιών του, για τυχόν προβλήματα που αντιμετωπίζουν κ.λπ.
Μια πρόταση που ίσως βοηθήσει τους γονείς που βρίσκεστε σε σύγκρουση είναι να σκεφθείτε το ενδεχόμενο ενός προκαθορισμένου τρόπου επικοινωνίας. Να ορίσετε από κοινού (έστω μέσω των δικηγόρων σας) μια τηλεφωνική επικοινωνία που θα πραγματοποιείται μεταξύ σας μία φορά την εβδομάδα, κατά τη διάρκεια της οποίας θα συζητάτε θέματα της καθημερινότητας των παιδιών και θα παίρνετε τις απαραίτητες αποφάσεις.
Καθορισμός τηλεφωνικής επικοινωνίας των δύο γονιών
Η τηλεφωνική επικοινωνία των γονιών που βρίσκονται σε σύγκρουση μπορεί να καθοριστεί κάποια ώρα συγκεκριμένη που βολεύει και τους δύο. Να φροντίσετε να γίνεται όταν τα παιδιά βρίσκονται ήδη στο κρεβάτι τους ή απουσιάζουν, ώστε να μην γίνουν ακροατές μιας πιθανής σας σύγκρουσης.
Τι θα περιλαμβάνει
Για να επιτύχει η τηλεφωνική επικοινωνία μεταξύ σας είναι απαραίτητο να υπάρχει ένας συγκεκριμένος κατάλογος των θεμάτων προς συζήτηση. Η καλή προετοιμασία είναι βασική προϋπόθεση. Επίσης να θυμάστε ότι ο σκοπός της συνδιάλεξής σας είναι απόλυτα προσδιορισμένος: Με τη γονεϊ€κή σας ιδιότητα συζητάτε για τη ζωή των παιδιών σας και λαμβάνετε από κοινού αναγκαίες αποφάσεις.
Τέτοια θέματα μπορεί να είναι:
• Όλα τα πιθανά προβλήματα υγείας, όπως ιώσεις, επισκέψεις στον παιδίατρο κ.λπ.
• Το σχολείο και οι εξωσχολικές δραστηριότητες. Η σχολική επίδοση, η συμπεριφορά στο σχολείο, τα σχόλια των δασκάλων, οι υποχρεώσεις, το ωράριο των δραστηριοτήτων (ποιος από τους δύο θα τα πάει και σε ποια δραστηριότητα) και άλλα γεγονότα, όπως συναντήσεις, πάρτι, θεάματα, σπορ κ.λπ., πρέπει να συζητιούνται.
• Οι τυχόν αλλαγές στις συνήθειες των παιδιών σας σε κάθε τομέα, π.χ. στον ύπνο, στη διατροφή, στη συμπεριφορά, στις σχέσεις με τους φίλους κ.ά.
• Θέματα πειθαρχίας στο σπίτι, έξω από αυτό και στο σχολείο.
• Ο τρόπος που ο κάθε γονιός αντιμετωπίζει μια συγκεκριμένη συμπεριφορά του παιδιού όταν είναι μαζί του.
• Προσοχή: Ο κάθε γονιός οφείλει να ενημερώνει τον άλλο για τυχόν αλλαγές που παρατηρεί στο παιδί. Σε περιπτώσεις έντονης σύγκρουσης, κάποιοι γονείς δεν αντέχουν καν να ακούσουν τη φωνή του/της πρώην συζύγου τους στο τηλέφωνο. Προτιμούν λοιπόν άλλο μοντέλο επικοινωνίας, πιο απρόσωπο, όπως τα μηνύματα μέσω κινητού, τα φαξ ή τα ηλεκτρονικά μηνύματα. Αν χρειάζεται, δεχθείτε για αρχή αυτό τον τρόπο επικοινωνίας. Σε κάθε περίπτωση, πάντως, διατηρήστε την επικοινωνία σε πολιτισμένο επίπεδο χάριν των παιδιών σας.
Πώς επιλύονται οι διαφωνίες στα ζητήματα ανατροφής
Πολλές διαζευγμένες μητέρες εκφράζουν παράπονα για τα «λάθη ανατροφής» που κάνει ο πατέρας του παιδιού. Τις περισσότερες φορές το ίδιο ακριβώς παράπονο εκφράζει αντίστροφα και ο πατέρας για τη μητέρα. Κάθε γονιός θεωρεί ότι ο δικός του τρόπος διαπαιδαγώγησης είναι ο καλύτερος και αντιμετωπίζει τον άλλο γονιό με καχυποψία ή και αρνητισμό.
Αυτού του είδους οι διαφωνίες σπάνια γεννώνται ξαφνικά μετά τον χωρισμό. Όσο κρατούσε ο γάμος, όμως, οι δύο διαφορετικές απόψεις είτε συνέκλιναν σε μια χρυσή τομή που ωφελούσε το παιδί είτε υποχωρούσε ο ένας από τους δύο συζύγους, πάλι προς όφελος του παιδιού. Σε γενικές γραμμές, μετά τον χωρισμό είναι φυσικό η στάση ζωής των δύο πρώην συζύγων να διαφοροποιείται σε πολλούς τομείς – της ανατροφής των παιδιών ασφαλώς περιλαμβανομένης. Αναμφίβολα και οι δύο γονείς επιδιώκουν το καλύτερο για το παιδί τους, αλλά τώρα πια δεν μοιράζονται την ίδια οπτική. Καθώς δεν επικοινωνούν το ίδιο τακτικά, οι δύο απόψεις τους δυστυχώς δεν συζητιούνται προτού εφαρμοστούν ως κοινή πολιτική στο παιδί, αλλά, αντιστρόφως, εφαρμόζονται κατευθείαν και γίνονται στη συνέχεια αντικείμενο συζήτησης –ή καβγά– μεταξύ των γονέων.
Τι να έχετε υπόψη σας
• Δεν είναι κακό να διαφωνείτε με τον άλλο γονέα σε κάποια ζητήματα ανατροφής του παιδιού σας.
• Όταν διαπιστώνετε ότι ο άλλος γονέας κάνει κάποιους εσφαλμένους κατά τη γνώμη σας χειρισμούς, βεβαιωθείτε αρχικά ότι δεν διογκώνετε το σφάλμα του και δεν το χρησιμοποιείτε ως αφορμή για να επιλύσετε άλλες συναισθηματικές διαφορές που έχετε μεταξύ σας.
• Αν είστε στη θέση του γονέα που δέχεται τις παρατηρήσεις για σφάλματα ανατροφής, αναλογιστείτε μήπως ο/η πρώην σύζυγός σας έχει δίκιο. Για να κρίνετε αντικειμενικά, φανταστείτε ότι σας τις κάνει ένα άλλο άτομο το οποίο αγαπάτε και εκτιμάτε.
• Πολλές φορές η έντονη ανασφάλεια που νιώθουμε μας κάνει υπερπροστατευτικούς ή πολύ αυστηρούς. Άλλες φορές, επειδή νομίζουμε ότι ο άλλος γονιός είναι πολύ αυστηρός, συμπεριφερόμαστε πιο χαλαρά απ’ όσο χρειάζεται ή χαριζόμαστε στο παιδί. Καθώς οι δύο γονείς συναντούν χωριστά το παιδί, κανένας από τους δύο δεν γνωρίζει τι ακριβώς διαμείβεται μεταξύ τους. Αυτό μπορεί να οδηγήσει σε παρεξηγήσεις, οι οποίες με καλή πρόθεση επιλύονται.
• Αν στη σχέση σας με τον άλλο γονέα κυριαρχεί θυμός και ένταση, είναι πολύ πιθανό να εφαρμόζει αντίθετες από τις δικές σας αρχές ανατροφής επειδή απορρίπτει πλήρως την προσωπικότητά σας και τις απόψεις σας. Σε αυτές τις περιπτώσεις όπου η εκτίμηση μεταξύ των πρώην συζύγων έχει χαθεί τελείως, δυστυχώς ο συγκερασμός απόψεων είναι εξαιρετικά δύσκολος και θα πρέπει να επέμβει κάποιος τρίτος, π.χ. ένας επαγγελματίας ψυχικής υγείας, που θα τους συμβουλεύσει πώς να ακολουθήσουν μια κοινά αποδεκτή κατεύθυνση ανατροφής για το καλό του παιδιού τους.
• Αν διαπιστώσετε ότι ο τρόπος διαπαιδαγώγησης που εφαρμόζει ο άλλος γονιός συνιστά απειλή για τη σωματική ή ψυχική ακεραιότητα του παιδιού, θα πρέπει δυστυχώς να καταφύγετε στη δικαιοσύνη.