Γράφει η Ψυχολόγος – Παιδοψυχολόγος Αλεξάνδρα Καππάτου

Κατά κανόνα εκείνος που κακοποιεί σεξουαλικά ένα παιδί είναι –δυστυχώς- γνώριμος της οικογένειας και σπανιότερα κάποιος από τους ανθρώπους που συναναστρέφεται το ίδιο.

Υπολογίζεται ότι το ποσοστό της σεξουαλικής κακοποίησης από ανθρώπους του οικείου περιβάλλοντος φτάνει το 62% έως 81% για τα κορίτσια και 84 -94% για τα αγόρια.

Σε πολύ σπάνιες περιπτώσεις είναι γυναίκα ή έφηβος λίγο μεγαλύτερης ηλικίας από το παιδί. Κατά κανόνα, πρόκειται για ενήλικο άνδρα στον οποίο το παιδί έχει εμπιστοσύνη. Οι δράστες, δηλαδή, είναι συνήθως άτομα υπεράνω υποψίας, είτε συγγενείς είτε φίλοι με «άψογη συμπεριφορά».

Ενδείξεις ότι υπάρχει πρόβλημα

Αυτή η έγνοια μοιάζει φανταστικός και ακραίος φόβος, αλλά για κάποιες οικογένειες αποδεικνύεται πραγματικότητα.

Η σεξουαλική κακοποίηση μπορεί να αφήσει βαθιά σημάδια στην ψυχή ενός παιδιού για όλη του τη ζωή. Όσο νωρίτερα παρέμβει ο ενήλικας που το κηδεμονεύει και υποψιάζεται πως «κάτι τρέχει», τόσο περισσότερες πιθανότητες έχει το παιδί αυτό να γλιτώσει από τον προσωπικό εφιάλτη του.

Η πραγματικότητα είναι ότι ελάχιστα περιστατικά κακοποίησης παιδιών καταγγέλλονται ενώ στην πραγματικότητα τα περιστατικά είναι πολλαπλάσια.

Το 10-20% των παιδιών που ζουν σήμερα στην Ευρώπη έχουν βιαστεί. Έχουν πιεστεί ψυχολογικά και σωματικά ώστε να ενδώσουν σε σεξουαλικές πράξεις κάθε είδους.

Σύμφωνα με εκτιμήσεις του βρετανικού οργανισμού stopitnow για την πρόληψη της σεξουαλικής κακοποίησης, 1 στα 10 παιδιά κακοποιείται σεξουαλικά σε σοβαρή μορφή. Επίσης, τα 3/4των παιδιών που κακοποιήθηκαν δεν θα μιλήσουν σε κανέναν γι’ αυτό κατά την διάρκεια της παιδικής τους ηλικίας.

Η χώρα μας δεν είναι αθώα, σύμφωνα με έρευνα, το 16% των κοριτσιών στην Ελλάδα έχουν κακοποιηθεί σωματικά ή σεξουαλικά και το 6% των αγοριών έχουν υποστεί παρόμοια περιστατικά.

Ενδείξεις ότι υπάρχει πρόβλημα

Το παιδί που έχει υποστεί σεξουαλική κακοποίηση μπορεί να σωπαίνει για πολλούς λόγους. Αν το ίδιο δεν μιλά για το πρόβλημά του, οι γονείς μπορεί να υποψιαστούν πως κάτι δεν πάει καλά

– Aπό τις ξαφνικές, ανεξήγητες και μεγάλες αλλαγές στη συμπεριφορά του

– Εμφανίζει πολύ άγχος και βρίσκεται σε διαρκή εγρήγορση.

– Όταν κλείνεται στον εαυτό του, δείχνει να φοβάται, ξεσπά σε κλάματα χωρίς σοβαρή αιτία ή είναι κακοδιάθετο χωρίς λόγο

– Όταν παρουσιάζει διαταραχές στον ύπνο, δηλαδή καθυστερεί να πάει για ύπνο με διάφορες προφάσεις ή πετάγεται αναστατωμένο ή έρχεται στο κρεβάτι σας

– Έχει μειωμένη όρεξη για φαγητό ή απεναντίας δείχνει βουλιμία και ή παίρνει βάρος απότομα ή χάνει κιλά επίσης απότομα

– Παρουσιάζει στοιχεία κατάθλιψης, γενικότερη καχυποψία, ανασφάλεια και μυστικοπάθεια

– Δείχνει περίεργη προσκόλληση σε εσάς και δυσκολία ή άρνηση να κάνει κάποια πράγματα μόνο του

– Δείχνει περίεργη προσκόλληση σε συγκεκριμένο άτομο, ενήλικα ή όχι

– Αποφεύγει ή δείχνει να νιώθει άβολα ή φοβισμένο με κάποιο άτομο που συναντάτε, ακόμη και συγγενικό, το οποίο παλαιότερα συμπαθούσε

– Δεν θέλει να μένει μόνο του στο σκοτάδι

– Έχει εφιάλτες

– Παραπονιέται για ψυχοσωματικά προβλήματα και διάφορους πόνους διαρκώς

– Όταν το παιδί μιλά πονηρά, κάνει περίεργες κινήσεις, μιλά με σεξουαλικά υπονοούμενα

– Πέφτει η σχολική του επίδοση ή κάνει απουσίες από το σχολείο

– Όταν δείχνει έντονο ενδιαφέρον για τα γεννητικά του όργανα ή συμπεριφέρεται ερωτικά προσπαθώντας να γοητεύσει ή να «αποπλανήσει» τους άλλους ή δείχνει ακατάλληλη σεξουαλική δραστηριότητα με παιχνίδια ή αντικείμενα

– Ζωγραφίζει ερωτικές αναπαραστάσεις

– Εκδηλώνει έντονη επιθετικότητα ή αντιθέτως έντονη αυτοκαταστροφική συμπεριφορά –λ.χ. αυτοτραυματίζεται με κόψιμο ή κάψιμο.

– Μιλά για ένα καινούργιο μεγαλύτερο φίλο και εμφανίζει αδικαιολόγητα δώρα ή χρήματα.

– Παρουσιάζει εν γένει παραβατική συμπεριφορά

Τα προαναφερόμενα μπορεί να υποδηλώνουν και άλλα προβλήματα, όχι απαραιτήτως σεξουαλική κακοποίηση.

Mommy and the city