Διαπερνά τον αιματοεγκεφαλικό φραγμό
Νέες θεραπευτικές προοπτικές ανοίγει μια συσκευή υπερήχων που δοκιμάστηκε σε μικρή ομάδα ασθενών με γλοιοβλάστωμα, όπως ανακοίνωσε ομάδα γάλλων ερευνητών στο επιστημονικό έντυπο Science Translational Medicine.
Η συσκευή SonoCloud επιτρέπει στα χημειοθεραπευτικά φάρμακα να διαπερνούν τον αιματοεγκεφαλικό φραγμό, βελτιώνοντας έτσι τις πιθανότητες επιτυχούς αντιμετώπισης των καρκινικών όγκων του εγκεφάλου.
Ο αιματοεγκεφαλικός φραγμός αποτελείται από ένα προστατευτικό στρώμα κυττάρων, που αποτελεί άμυνα του εγκεφάλου από τις τοξίνες, όμως δυσχεραίνει και την φαρμακευτική θεραπεία των νευρολογικών και άλλων παθήσεων του εγκεφάλου.
Για την υπέρβαση του αιματοεγκεφαλικού φραγμού, οι επιστήμονες σήμερα αναγκάζονται να χορηγούν στους ασθενείς υψηλές δοσολογίες φαρμάκων, με την ελπίδα μια μικρή ποσότητα να καταφέρει να τον διαπεράσει ή εναλλακτικά τα φάρμακα χορηγούνται με άλλο τρόπο στον εγκέφαλο.
Οι ερευνητές του Πανεπιστημίου 6 «Πιέρ και Μαρί Κιουρί» και του Τμήματος Νευροχειρουργικής του Πανεπιστημιακού Νοσοκομείου Πιτί-Σαλπετριέρ του Παρισιού, με επικεφαλής τον καθηγητή Νευροεπιστήμης Αλεξάντρ Καρπεντιέπου, πραγματοποίησαν την πρώτη κλινική δοκιμή του SonoCloud σε 15 ασθενείς με γλοιοβλάστωμα, μια επιθετική μορφή καρκίνου του εγκεφάλου.
«Ο αιματοεγκεφαλικός φραγμός είναι ένα από τα τελευταία μεγάλα όρια της νευροεπιστήμης. Τώρα πλέον μπορούμε να κάνουμε τα αιμοφόρα αγγεία προσωρινά διαπερατά, ώστε τα μόρια των φαρμάκων της χημειοθεραπείας να μπορούν να διεισδύσουν στον εγκέφαλο» εξηγεί ο Δρ Καρπεντιέ, ο οποίος ανέπτυξε τη συσκευή SonoCloud.
Η συσκευή, που έχει διάμετρο 11 χιλιοστών, τοποθετείται από χειρουργό είτε κατά τη λήψη εγκεφαλικού ιστού για βιοψία, είτε στο τέλος της επέμβασης για την αφαίρεση του όγκου από τον εγκέφαλο. Η SonoCloud ενεργοποιείται όταν ο ασθενής κάνει χημειοθεραπεία, στέλνοντας υπερήχους στον εγκέφαλο επί δύο λεπτά, ενώ παράλληλα εισάγονται στο αίμα του ασθενούς μικροσκοπικές φυσαλίδες υπερφθοριωμένων υδρογονθράκων, καθώς και το φάρμακο της χημειοθεραπείας (καρβοπλατίνη, στην περίπτωση της κλνικής δοκιμής).
Οι υπέρηχοι κάνουν τις μικροφυσαλίδες να δονούνται μέσα στα αιμοφόρα αγγεία του εγκεφάλου, πράγμα που καθιστά τα τελευταία πιο εύκολα διαπερατά από το φάρμακο. Το θεραπευτικό «παράθυρο» παραμένει ανοιχτό για περίπου έξι ώρες, στη διάρκεια των οποίων ο αιματογκεφαλικός φραγμός έχει εξασθενήσει.
Η διαδικασία μπορεί να επαναλαμβάνεται κάθε μήνα επί ένα εξάμηνο, καθώς, σύμφωνα με τον Δρ Καρπεντιέ, δεν υπάρχει κάποια μακροπρόθεσμη επίπτωση στα αιμοφόρα αγγεία ή στους υγιείς νευρώνες του εγκεφάλου.
Οι ερευνητές δηλώνουν αισιόδοξοι ότι η SonoCloud θα μπορούσε να αξιοποιηθεί και σε νευροεκφυλιστικές παθήσεις, όπως η νόσος Αλτσχάιμερ. Τεστ σε ζώα έχουν ήδη δείξει ότι το άνοιγμα του αιματογκεφαλικού φραγμού με υπερήχων μπορεί να ωθήσει το ανοσοποιητικό σύστημα του ασθενούς να επιτεθεί στις πλάκες β-αμυλοειδούς που δημιουργούνται στην περίπτωση της νόσου Αλτσχάιμερ. Κλινικές δοκιμές της SonoCloud σε ανθρώπους με νόσο Αλτσχάιμερ αναμένεται να ξεκινήσουν το 2017.
Εν τω μεταξύ οι γάλλοι επιστήμονες δημιούργησαν την εταιρεία CarThera για να αξιοποιήσουν εμπορικά τη νέα τεχνολογία και σκοπεύουν να αντλήσουν κεφάλαια εντός του 2017 για να πραγματοποιήσουν μια μεγαλύτερη κλινική δοκιμή σε 200 ασθενείς στην Ευρώπη και στις ΗΠΑ. Η συσκευή SonoCloud αναμένεται να κυκλοφορήσει στην αγορά το 2020, αρχικά για χρήση σε ασθενείς με γλοιοβλάστωμα.
Η εταιρεία εκτιμά ότι από τα 250.000 άτομα που διαγιγνώσκονται με καρκίνο του εγκεφάλου κάθε χρόνο στον κόσμο, περίπου 160.000 μπορούν να ωφεληθούν από τη νέα θεραπευτική μέθοδο, δημιουργώντας έτσι για τη συσκευή μια διεθνή αγορά αξίας 1,7 δισεκατομμυρίων δολαρίων, ετησίως.
Επιμέλεια: Μαίρη Μπιμπή
health.in.gr, ΑΠΕ-ΜΠΕ