Έλλειψη ή ακατάστατο ωράριο ύπνου
Τα προβλήματα ύπνου, που συχνά εμφανίζουν τα άτομα που εργάζονται σε νυχτερινές βάρδιες ή λόγω τζετ λαγκ, ενδεχομένως να συνδέονται με τη νόσο Αλτσχάιμερ υποστηρίζει νέα αμερικανική μελέτη που δημοσιεύθηκε στο επιστημονικό έντυπο Journal of Alzheimer’s Disease.
Οι ερευνητές του Πανεπιστημίου της Καλιφόρνια στο Ιρβάιν υποστηρίζουν ότι η τροποποίηση του κιρκαδιανού ρυθμού του οργανισμού μπορεί πράγματι να προκαλέσει συμπτώματα απώλειας μνήμης και μάθησης, χαρακτηριστικά της άνοιας.
Πειράματα σε ποντίκια έχουν δείξει ότι η μείωση των ωρών νυχτερινού ύπνου τα καθιστά πιο ληθαργικά και λιγότερο ικανά να καταφέρουν να βρουν τον δρόμο για να βγουν από έναν λαβύρινθο. Επίσης, είχαν μειωμένα επίπεδα ενός σημαντικού εγκεφαλικού αντιοξειδωτικού, της γλουταθειόνης.
Η γλουταθειόνη συντελεί στην πρόληψη της βλάβης σε καίριες κυτταρικές δομές.
Απ’ την άλλη η εργασία σε βάρδιες έχει σχετιστεί με την καταστολή του ανοσοποιητικού συστήματος, αυξάνοντας τον κίνδυνο εκδήλωσης διαφόρων παθήσεων, περιλαμβανομένης και της νόσου Αλτσχάιμερ.
Η χρόνια απώλειας ύπνου έχει διαπιστωθεί ότι μπορεί να οδηγήσει σε μη αναστρέψιμη απώλεια εγκεφαλικών κυττάρων, ενώ μια μελέτη έδειξε ότι ο κακός ύπνος επιτρέπει στο β-αμυλοειδές να συσσωρευτεί στον εγκέφαλο και να προκαλέσει βλάβες στη μνήμη και τελικά στην εκδήλωση της νόσου Αλτσχάιμερ.
Οι αμερικανοί ερευνητές προκειμένου να διερευνήσουν τη σχέση νόσου Αλτσχάιμερ και αλλαγών στο βιολογικό ρυθμό του οργανισμού που επηρεάζουν τον ύπνο έκαναν πειράματα με ποντίκια.
Συγκεκριμένα, σε ομάδα γενετικά τροποποιημένων ποντικιών να εκδηλώσουν μια εκδοχή της νόσου Αλτσχάιμερ και σε μια ομάδα φυσιολογικών τρωκτικών, άλλαξαν το πρότυπο ημέρας-ύπνου μειώνοντας τη νύχτα για τρεις ημέρες.
Αυτό προκάλεσε στα πειραματόζωα ένα είδος τζετ λαγκ που μείωσε την δραστηριότητα τους και σε ένα τεστ πλοήγησης σε λαβύρινθο, τα γενετικά τροποποιημένα ποντίκια είχαν σημαντικές μαθησιακές δυσκολίες. Αυτές οι αλλαγές δεν παρατηρήθηκαν στα γενετικά τροποποιημένα ποντίκια που δεν είχαν εκτεθεί στην αλλαγή του προτύπου ημέρας-νύχτας καθώς και στα φυσιολογικά ποντίκια.
Η ανάλυση δειγμάτων ιστού έδειξε ότι το τεχνητό τζετ λαγκ είχε προκαλέσει μείωση στα επίπεδα της γλουταθειόνης στα εγκεφαλικά κύτταρα όλων των ποντικιών.
Αλλά, η μείωση ήταν μεγαλύτερη στα τρωκτικά με νόσο Αλτσχάιμερ και γι’ αυτό είχαν κακές επιδόσεις στον λαβύρινθο.
«Η ανεπάρκεια γλουταθειόνης προκαλεί αλλαγές στην αλληλεπίδραση των ηλεκτρονίων στον εγκέφαλο, κάτι που μπορεί να οδηγήσει σε οξειδωτικό στρες το οποίο προκαλεί μαθησιακές δυσκολίες και απώλεια μνήμης και τελικά νόσο Αλτσχάιμερ» αναφέρεται στα συμπεράσματα της μελέτης.
Οι ερευνητές ελπίζουν τα νέα αυτά στοιχεία να οδηγήσουν σε περισσότερη διερεύνηση του ρόλου του ύπνου στην εκδήλωση της νόσου, με στόχο τον εντοπισμό των ομάδων υψηλού κινδύνου και την έγκαιρη παρέμβαση στην αντιμετώπιση των προβλημάτων ύπνου και την πρόληψη της νόσου Αλτσχάιμερ.
Επιμέλεια: Μαίρη Μπιμπή
health.in.gr