Το κοινωνικό στίγμα για το σωματικό βάρος είναι όσο επιβλαβές και η ίδια την παχυσαρκία
Μιχάλης Θερμόπουλος
Το κοινωνικό στίγμα σχετικά με το σωματικό βάρος, όπως ορίζεται σε ένα πρόσφατο άρθρο της BioMed Central, είναι η “κοινωνική απόρριψη και υποτίμηση που επικρατεί σε όσους δεν συμμορφώνονται με τους κυρίαρχους κοινωνικούς κανόνες περί επαρκούς σωματικού βάρους και σχήματος”.
Με απλά λόγια είναι ένα κοινωνικό στίγμα υπό την μορφή διάκρισης που βασίζεται στο σωματικό βάρος ενός ατόμου.
Οι συγγραφείς αυτού του άρθρου υποστηρίζουν ότι το στίγμα του βάρους μπορεί να προκαλέσει αλλαγές στο σώμα (όπως αυξημένα επίπεδα κορτιζόλης), που οδηγούν σε κακή μεταβολική υγεία και αυξημένη πρόσληψη βάρους.
Επιπλέον, όσοι έχουν υψηλότερο σωματικό βάρος μπορεί να φτάσουν σε σημείο να… αντιμετωπίσουν το κοινωνικό στίγμα με υπερβολική κατανάλωση αλκοόλ και χρήση ουσιών και υπερκατανάλωση τροφής. Είναι τρόποι για να αντιμετωπίσουν τα αρνητικά συναισθήματα ενώ αποφεύγουν περιβάλλοντα υγειονομικής περίθαλψης ή κοινωνικές συναντήσεις.
Τα επακόλουθα αρνητικά αποτελέσματα για την υγεία είναι αποτέλεσμα του χρόνιου κοινωνικού στρες. Μελέτες έχουν δείξει ότι οι βλαβερές συνέπειες του κοινωνικού στίγματος για το σωματικό βάρος είχαν ως αποτέλεσμα 60% αυξημένο κίνδυνο θανάτου, ακόμη και όταν ο Δείκτης Μάζας Σώματος (ΔΜΣ) ήταν υπό έλεγχο.
Τι μπορεί να γίνει για να καταπολεμηθεί το κοινωνικό στίγμα για το σωματικό βάρος;
Υπάρχουν πολλοί τρόποι αντιμετώπισης αυτού του στίγματος βάρους. Το πρώτο είναι να αναγνωρίσουμε ότι υπάρχει, αφού δεν μπορούμε να καταπολεμήσουμε κάτι αν δεν το αναγνωρίσουμε πρώτα.
Το επόμενο βήμα είναι να κάνουμε αλλαγές στον τρόπο που σκεφτόμαστε και μιλάμε για άτομα που έχουν περιττά κιλά. Ένας σημαντικός τρόπος για να γίνει αυτό είναι να αφαιρέσουμε την λέξη “παχύσαρκος” από το λεξιλόγιό μας. Όταν αναφερόμαστε σε κάποιον που έχει υπερβολικό βάρος, θα πρέπει να έχουμε κατά νου ότι είναι άτομο με ασθένεια και να προσπαθήσουμε να τον αναγνωρίζουμε ως το άτομο που είναι και όχι ως την ασθένεια που έχει.
Για παράδειγμα, θα πρέπει να λέμε “άτομο με παχυσαρκία” και όχι “παχύσαρκο άτομο”.
Αντιμετώπιση του στίγματος βάρους σε χώρους υγειονομικής περίθαλψης
Το περιβάλλον υγειονομικής περίθαλψης είναι ένα περιβάλλον στο οποίο το κοινωνικό στίγμα για το κοινωνικό βάρος είναι ακραίο, οδηγώντας σε σημαντικές συνέπειες υγείας για άτομα με παχυσαρκία.
Μελέτες έχουν δείξει ότι πολλοί γιατροί επιδεικνύουν ισχυρή προκατάληψη κατά του λίπους σε καταστάσεις υγειονομικής περίθαλψης. Αυτή η μεροληψία οδηγεί σε μειωμένη ποιότητα περίθαλψης και είναι ένας ακόμη τρόπος με τον οποίο το στίγμα του βάρους συμβάλλει στην κακή υγεία σε άτομα με παχυσαρκία.
Οι γιατροί θα πρέπει φυσικά να αναγνωρίσουν την ύπαρξη στίγματος βάρους και να προσπαθήσουν να χρησιμοποιούν τη σωστή φρασεολογία και τα σωστά κριτήρια στην αντιμετώπιση των ασθενών με παχυσαρκία.
Επιπλέον, καλό θα είναι να παύσει πια η τυπική… συμβουλή του “κόψε τα γλυκά, να τρως λιγότερο και να ασκείσαι”. Αυτό το είδος “συμβουλών” δεν λαμβάνει υπόψη τις πολλές περιβαλλοντικές, γενετικές και φυσιολογικές αιτίες της παχυσαρκίας και επιρρίπτει πλήρως την ευθύνη στον ασθενή ως την μοναδική αιτία και συντελεστή της παχυσαρκίας του.
Οι κλινικοί γιατροί θα πρέπει επίσης να φροντίζουν να μην υποθέτουν ότι ένας ασθενής με παχυσαρκία εμπλέκεται αυτόματα σε συμπεριφορές υπερφαγίας και θα πρέπει να πιστεύουν τις αναφορές των ασθενών τους για τη διατροφική πρόσληψη και τη σωματική δραστηριότητα. Η κλινική επίσκεψη θα πρέπει να επικεντρώνεται στη συλλογή πληροφοριών και στην κατανόηση της ιδιαίτερης κατάστασης ενός ασθενούς.
Πηγή: https://www.health.harvard.edu