Η ανάλυση του μιτοχονδριακού γονιδιώματος αρχαίων ανθρώπινων καταλοίπων απέδειξε τη γενετική σύνδεση με άτομα που ζουν σήμερα
Ο καθηγητής του Πανεπιστημίου του Ιλινόι Ριπάν Μαλχί διεξήγαγε ανάλυση η οποία συνδέει αρχαίους και σημερινούς ιθαγενείς της Αμερικής που ζουν στη Βρετανική Κολομβία του Καναδά
Ερευνητές του Πανεπιστημίου του Ιλινόι αναφέρουν ότι απέδειξαν την άμεση γενετική σύνδεση ανάμεσα στα «απομεινάρια» ιθαγενών της Αμερικής οι οποίοι έζησαν πριν από χιλιάδες χρόνια και στους εν ζωή απογόνους τους. Η ερευνητική ομάδα χρησιμοποίησε, όπως αναφέρει στην επιθεώρηση «PLoS ONE», μιτοχονδριακό DNA το οποίο τα παιδιά κληρονομούν μόνο από τη μητέρα τους, προκειμένου να ακολουθήσει τρεις μητρικές γενεαλογικές γραμμές από τα αρχαία χρόνια ως σήμερα.
Προκειμένου να καταλήξουν στα συμπεράσματά τους οι επιστήμονες συνέκριναν ολόκληρο το μιτοχονδριακό γονιδίωμα τεσσάρων αρχαίων και τριών ζώντων ατόμων από τη βόρεια ακτή της Βρετανικής Κολομβίας στον Καναδά. Η περιοχή αυτή αποτελεί την κατοικία των ιθαγενών κοινοτήτων των Tsishmian, Haida και Nisga, των οποίων η προφορική παράδοση αλλά και ορισμένες γραπτές ιστορίες μαρτυρούν ότι ζουν στην περιοχή εδώ και… αμέτρητες γενιές. Τα αρχαιολογικά ευρήματα, ορισμένα εκ των οποίων αφορούν και ανθρώπινα κατάλοιπα, εκτιμάται ότι έχουν ηλικία αρκετών χιλιετιών. Ωστόσο, ως την τελευταία αυτή μελέτη, τίποτε δεν έδενε χωρίς αμφιβολία τους σημερινούς κατοίκους της περιοχής με τα αρχαία κατάλοιπα που έχουν βρεθεί εκεί, ορισμένα εκ των οποίων είναι ηλικίας 5.000 ως 6.000 ετών.
Μόνο μια προηγούμενη μελέτη αρχαίων ανθρώπινων καταλοίπων της αμερικανικής ηπείρου – επρόκειτο συγκεκριμένα για μια τρίχα των μαλλιών ενός Εσκιμώου που έζησε στη Γροιλανδία πριν από 3.400 ως 4.500 χρόνια – είχε προχωρήσει σε ανάλυση όλων των μιτοχονδριακών αλληλουχιών DNA (ολόκληρου δηλαδή του μιτοχονδριακού γονιδιώματος). Η νέα μελέτη κατέστη δυνατή χάρη στην τεχνολογική πρόοδο η οποία μείωσε σημαντικά το κόστος και την πολυπλοκότητα της αλληλούχησης του αρχαίου DNA.
«Αυτή είναι η αρχή της χρυσής εποχής σε ό,τι αφορά την έρευνα στο αρχαίο γενετικό υλικό επειδή είμαστε πλέον σε θέση να κάνουμε πραγματικότητα πολλά τα οποία δεν μπορούσαμε να πραγματοποιήσουμε πριν από λίγα χρόνια, χάρη στην εξέλιξη των τεχνολογιών αλληλούχησης» σημείωσε ο καθηγητής στο Ινστιτούτο Γενωμικής Βιολογίας του Πανεπιστημίου του Ιλινόι Ριπάν Μαλχί που ήταν επικεφαλής της μελέτης.
Σύμφωνα με τον καθηγητή, το μιτοχονδριακό γονιδίωμα μπορεί να βοηθήσει σημαντικά στη μελέτη της εξελικτικής ιστορίας διαφορετικών πληθυσμών. Και αυτό διότι το γενετικό υλικό υφίσταται σημαντικές φθορές στα αρχαία ανθρώπινα κατάλοιπα.
Το μιτοχονδριακό DNA δεν ανασυνδυάζεται με το πατρικό DNA και περνά αποκλειστικά από τη μητέρα στους απογόνους της, περισσότερο ή λιγότερο άθικτο. Το γεγονός αυτό καθιστά ευκολότερο το να μπορεί κάποιος να εντοπίσει μοναδικές αλληλουχίες που περνούν από γενιά σε γενιά. Ενα άλλο πρόβλημα που συνδέεται με την ανάλυση του πυρηνικού DNA στους ιθαγενείς της Αμερικής αφορά τη σημαντική ευρωπαϊκή επίδραση που αυτό έχει δεχθεί. «Υπάρχει ένα μοτίβο “μείξης” ευρωπαίων ανδρών με γυναίκες ιθαγενείς της Αμερικής και έτσι πολλά από τα χρωμοσώματα Υ της κοινότητας έχουν ευρωπαϊκή “καταγωγή”» διευκρίνισε ο καθηγητής Μαλχί. Ετσι το μιτοχονδριακό γονιδίωμα προσφέρει μια πιο σαφή εικόνα της γενεαλογικής γραμμής των ιθαγενών της Αμερικής πριν από την επαφή τους με τους Ευρωπαίους.
Διαφορετικοί επιστήμονες έχουν εργαστεί ήδη από τη δεκαετία του 1960 προκειμένου να ανακαλύψουν και να αναλύσουν ανθρώπινα κατάλοιπα και αρχαίες κατασκευές στην περιοχή γύρω από το Πρινς Ρούπερτ (πρόκειται για ένα λιμάνι που βρίσκεται στη Βρετανική Κολομβία στον Καναδά). Σε ένα «πλούσιο» σε ευρήματα σημείο, το Λούσι Αϊλαντς, οι αρχαιολόγοι έφεραν στο φως ανθρώπινα κατάλοιπα καθώς και απομεινάρια μιας κατοικίας ηλικίας 5.300 ως 6.400 ετών.Προσεκτική ανάλυση αποκάλυψε ότι ένα από τα αρχαία άτομα που βρέθηκαν στην περιοχή – ένα νεαρό ενήλικο κορίτσι – έζησε πριν από περίπου 5.500 έτη.
Το μιτοχονδριακό γονιδίωμά της φάνηκε να ταιριάζει με εκείνο ενός άλλου θηλυκού ατόμου που βρέθηκε στο Ντοτζ Αϊλαντ, κοντά στην πόλη Πρινς Ρούπερτ – τα συγκεκριμένα ανθρώπινα κατάλοιπα ήταν ηλικίας 2.500 ετών. Την ίδια «υπογραφή» μιτοχονδριακού DNA έφερε και μια εν ζωή συμμετέχουσα στη μελέτη, γεγονός που σημαίνει ότι η συγκεκριμένη γυναίκα αποτελεί άμεσο απόγονο των δύο αρχαίων γυναικών ή των μητέρων τους.
Σύμφωνα επίσης με την ανάλυση τρεις άλλοι εν ζωή συμμετέχοντες διέθεταν μια άλλη αλληλουχία μιτοχονδριακού DNA η οποία ταίριαζε με τα απομεινάρια ενός αρχαίου ατόμου που βρέθηκε στο Ντοτζ Αϊλαντ και το οποίο έζησε πριν από περίπου 5.000 έτη.
Τσώλη Θεοδώρα
Το Βήμα