Ποια είναι τα μειονεκτήματα και τα πλεονεκτήματα ενός παιδιού που δεν έχει αδέλφια.
Η λαϊκή σοφία θέλει τα μοναχοπαίδια κακομαθημένα, ανώριμα, εγωκεντρικά. Πολλά ζευγάρια, λοιπόν, πεπεισμένα ότι όντως έτσι είναι τα μοναχοπαίδια, αλλά και για να μην είναι «μόνο στη ζωή το πρώτο τους παιδί», αποφασίζουν τελικά να αποκτήσουν και δεύτερο. Aπό την άλλη πλευρά, είναι γεγονός ότι αυξάνεται ολοένα ο αριθμός των ζευγαριών που επιλέ-γουν συνειδητά να αποκτήσουν μόνον ένα παιδί. Tα αίτια σ’ αυτή την περίπτωση είναι οι οικονομικές δυσκολίες,
ο φόβος της ανεργίας, η γενικευμένη ανασφάλεια, η άποψη ότι τα παιδιά στέκονται εμπόδιο στις επαγγελματικές φιλοδοξίες, αλλά και η δέσμευση της ελευθερίας των γονιών.
Επίσης, το μοναχοπαίδι είναι συχνά αποτέλεσμα της τάσης που υπάρχει από πολλά ζευγά-ρια να αναβάλλουν για ποικίλους λόγους τη δημιουργία οικογένειας. Αυτό έχει ως συνέπεια το ζευγάρι να αποκτά το πρώτο του παιδί όταν η γυναίκα είναι πάνω από 35 ετών, οπότε ακόμα κι όταν θέλει, συχνά δεν προλαβαίνει να γεννήσει ένα δεύτερο παιδί. Σύμφωνα με έρευνα του ΕΚΚΕ και στοιχεία της Εθνικής Στατιστικής Υπηρεσίας, ο μέσος όρος ηλικίας τεκνοποίησης το 2007 έφτασε τα 28,8 έτη, από τα 24,1 έτη το 1980, και τα 26,6 έτη το 1995. Είναι άγνωστο πού θα φτάσει τώρα που γράφεται αυτό το βιβλίο και που η οικονομική κρίση έχει επιβάλει σε πολλά ζευγάρια την αναβολή της τεκνοποίησης.
Ποια είναι τα χαρακτηριστικά του
Tα σύγχρονα ερευνητικά δεδομένα δείχνουν ότι το μοναχοπαίδι παρουσιάζει ίσως αρκετά πλεονεκτήματα. Aυτό, φυσικά, εξαρτάται σημαντικά από τη συμπεριφορά των γονιών και τον τρόπο με τον οποίο μεγαλώνουν το παιδί τους. Eίναι αναμφισβήτητο ότι το μοναχοπαίδι έχει ιδιαιτερότητες, γιατί από νωρίς συναναστρέφεται σχεδόν αποκλειστικά με ενηλίκους. Δέχεται ποικίλα ερεθίσματα, αναπτύσσει εξαιρετικά τη λεκτική του ικανότητα, εκφράζει άνετα τις σκέψεις του και μπορεί να αποκτήσει πιο εύκολα γλαφυρό και έντονα περιγραφικό λόγο. Aποκτά, επιπλέον, μια αξιοσημείωτη άνεση στην επικοινωνία με τους «μεγάλους».
H έλλειψη αδελφού όμως κάνει το παιδί να νιώθει συνάμα αδύναμο και κατώτερο σε σχέση με τους μεγάλους, καθώς δεν έχει συνένοχο στις «ζαβολιές». Κατά συνέπεια, ορισμένες φορές αισθάνεται μοναξιά. Eπειδή μεγαλώνει χωρίς την αδελφική παρουσία –άρα χωρίς κάποιον συνομήλικο ανταγωνι-στή– δυσκολεύεται να μοιραστεί τα πράγματά του και πολλές φορές γίνεται κτητικό. Eξάλλου, συχνά σχηματίζει την εσφαλμένη εντύπωση ότι οι άλλοι είναι υποχρεωμένοι να του προσφέρουν, χωρίς το ίδιο να κάνει καμιά προσπάθεια. Eπιδιώκει να είναι πρώτο, να τραβά την προσοχή των γύρω του και να επιβεβαιώνεται ή να επιβάλλει τις απόψεις του, έχοντας όμως το μόνιμο φόβο της απόρριψης. Tα μοναχοπαίδια αποδεικνύονται συνήθως μελετηρά, επιμελή και η σχολική τους φοίτηση είναι κατά κανόνα ικανοποιητική. Mερικές φορές, όμως, παρατηρείται κάποια αδυναμία ή και αδεξιότητα στην κίνηση. Σ’ αυτή την περίπτωση, τα αίτια πρέπει να αναζητηθούν κυρίως στην υπερπροστασία και την εξάρτηση των γονιών από αυτά. Yπάρχουν επίσης μοναχοπαίδια που, ενώ στο σπίτι είναι αρχηγοί, στις επαφές τους με άλλα παιδιά έχουν δυσκολίες, γιατί τα θέλουν όλα δικά τους ή απεναντίας δείχνουν πολύ συνε-σταλμένα και αδέξια. Aναμφίβολα, το μοναχοπαίδι γνωρίζει τη μοναξιά από νωρίς και θέλει να ξεφύγει απ’ αυτή. Γι’ αυτό, όταν έρχεται σε επαφή με άλλα παιδάκια, επιδιώκει συνήθως την παρέα τους ακόμα κι όταν είναι αδέξιο και δεν ξέρει να μοιράζεται. H στάση των γονιών σε αυτό το σημείο είναι καθορι€στική. Tελικά, ίσως δεν μπορούμε να πούμε με βεβαιότητα ότι τα μοναχοπαίδια είναι σε χειρότερη ή καλύτερη μοίρα από τα παιδιά που έχουν αδέλφια. Eίναι απλώς διαφορε€τικά και η εξέλιξή τους μπορεί να είναι πολύ θετική, αν βοη€θήσει με τον κατάλληλο τρόπο και η οικογένεια.
Mytv 7 – 13 Μαίου 2016 -Τεύχος 167
