Το 10-30% των παιδιών μπορεί να παρουσιάσει ένα περιστατικό υπνοβασίας. Ωστόσο μόνο το 1-5% των παιδιών ηλικίας από 3-4 μέχρι 10-12 χρόνων εμφανίζει συχνά επεισόδια υπνοβασίας. Συνήθως στην οικογένεια υπάρχει και άλλο άτομο με παρόμοια συμπτώματα.
Σύμφωνα με έρευνα του Πανεπιστημίου Αιγαίου, το 2000, σε δείγμα 1.200 παιδιών υπνο-βατούσε το 3%. Η υπνοβασία εκδηλώνεται στα 60-120 πρώτα λεπτά του ύπνου. Τότε το παιδί σηκώνεται και περπατάει. Kάποιες φορές παρουσιάζει μια σύνθετη δραστηριότητα, που πάντα είναι στερεότυπη. Tο βλέμμα του είναι στο κενό, χωρίς όμως να βλέπει και το πρόσωπό του ανέκφραστο. Άλλοτε μπορεί να φωνάζει, να τρέχει, να κλαίει ή να λέει ακατάληπτες φράσεις. Έπειτα από μερικά λεπτά, ξαπλώνει πάλι ή αφήνεται να οδηγηθεί στο κρεβάτι. Το επεισόδιο διαρκεί από 5 λεπτά μέχρι μισή ώρα. Tην επόμενη μέρα το παιδί δεν θυμάται τίποτε. Στην πιο ελαφρά μορφή το παιδί με ανοιχτά μάτια προσπαθεί απλώς να σηκωθεί.
H υπνοβασία συνήθως δεν συνοδεύεται από άλλα συμπτώματα. Συνδέεται κυρίως με γενετικούς και εξελικτικούς παράγοντες. Τα επεισόδια μπορεί να επιδεινωθούν από ψυχολογικές πιέσεις και ακανόνιστα ωράρια στον ύπνο. Συνήθως με την πάροδο της ηλικίας υποχωρούν.
Oι γονείς καλό είναι…
• Να γνωρίζουν ότι το παιδί, κατά τη διάρκεια του επεισοδίου, κινδυνεύει να τραυματιστεί αν συναντήσει εμπόδια ή αν ανοίξει την πόρτα και φύγει. Γι’ αυτό πρέπει να είναι πολύ προσεκτικοί, ώστε να αποφεύγονται ατυχήματα του παιδιού. Οι πόρτες και τα παράθυρα πρέπει να είναι κλειδωμένα και να μην υπάρχουν εμπόδια στο χώρο όπου μπορεί να κινηθεί το παιδί.
• Nα μην προσπαθούν να το ξυπνήσουν, διότι θα του προκαλέσουν σύγχυση.
Για την αντιμετώπιση της υπνοβασίας απαιτείται η συνεργασία όλης της οικογένειας. Σε μερικές περιπτώσεις, ίσως χρειάζεται η ψυχολογική στήριξη γονιού-παιδιού ή ατομική στο παιδί. Σε κάποιες περιπτώσεις, που οι αφυπνίσεις του παιδιού είναι βίαιες και υπάρχει σοβαρός κίνδυνος να τραυματιστεί, συστήνεται φαρμακευτική αγωγή.
Διαβάστε περισσότερα θέματα για τον ύπνο των παιδιών στο βιβλίο της Α. Καππάτου «Οι γονείς κάνουν τη διαφορά». Κυκλοφορεί από τις Εκδόσεις Μίνωας.