O τραυλισμός είναι γνωστός από τα πολύ παλιά χρόνια. Eίναι μια διαταραχή του ρυθμού της ομιλίας, κατά την οποία το παιδί επαναλαμβάνει ήχους, συλλαβές ή λέξεις ή τις επιμηκύνει, με αποτέλεσμα να μην μπορεί να πει αυτό που θέλει εκείνη τη στιγμή. Eμφανίζεται συνήθως σε παιδιά μεταξύ 2-5 ετών, ηλικία ευαίσθητη, αφού σ’ αυτή την περίοδο το παιδί αναπτύσσει τις γλωσσικές του δεξιότητες και ξεκινά τα πρώτα του βήματα σε κέντρο προσχολικής εκπαίδευσης. Υπολογίζεται ότι περίπου το 5% όλων των παιδιών θα τραυλίσουν για κάποιο διάστημα της ζωής τους, το οποίο διαρκεί από μερικές βδομάδες μέχρι και αρκετά χρόνια. Γενικά, συναντάμε τον τραυλισμό στο 1% του πληθυσμού. Εμφανίζεται κυρίως στα αγόρια, η αντιστοιχία είναι 3-4 αγόρια προς 1 κορίτσι.
Το παιδί που τραυλίζει εκφράζει τη δυσκολία του με συσπάσεις στο πρόσωπο ή με κινήσεις στα χέρια ή στα κάτω άκρα, καθώς και με συναισθηματικές εκδηλώσεις, όπως κοκκίνισμα, δυσαρέσκεια. Όλα τα παιδιά δεν τραυλίζουν με τον ίδιο τρόπο και επηρεάζονται από τις συνθήκες του περιβάλλοντος. Aνάμεσα στα 5 με 10 χρόνια ξεκαθαρίζει η εξέλιξη του τραυλισμού, δηλαδή ή παραμένει και είναι μικρού βαθμού στα δύο τρίτα των περιπτώσεων ή στις υπόλοιπες περιπτώσεις εξελίσσεται και αυξάνει σε συχνότητα και ένταση και σε πολύ σοβαρές περιπτώσεις φθάνει μέχρι την ουσιαστική αλαλία. Γενικά ελαττώνεται όταν το παιδί διαβάζει με δυνατή φωνή, όμως, ακόμα κι όταν δεν τραυλίζει, παρατηρούνται σχεδόν πάντα τα ίδια χαρακτηριστικά του τραυλισμού, όπως διαταραχή στο ρυθμό και στη μελωδία, μονότονη φωνή. Συχνά, οι γονείς αναφέρουν ότι παρατήρησαν τα πρώτα συμπτώματα τραυλισμού έπειτα από ένα φόβο ή ένα τραυματικό βίωμα. Aργότερα, στην παιδική ηλικία ή την εφηβεία, μπορεί να παρουσιαστεί τραυλισμός κάποιες φορές αιφνίδια, ύστερα από ένα συναισθηματικό σοκ.
Συνήθη αίτια
Aν αναζητήσουμε τους αιτιολογικούς παράγοντες, θα διαπιστώσουμε ότι είναι πολλοί, όπως η κληρονομικότητα, οι διάφορες νευρολογικές διαταραχές ή οι διαταραχές της πλευρίωσης, της χωροχρονικής αντίληψης κ.λπ. Σημαντικό επίσης ρόλο φαίνεται να παίζει και η στάση των γονιών στις φυσιολογικές δυσκολίες στη ροή της ομιλίας του μικρού παιδιού (2-4 ετών), όπου υπερβολικό άγχος και ανησυχία από την πλευρά τους μπορεί να ενισχύσει τα αισθήματα φόβου και να εγκαταστήσει ένα φυσιολογικό παροδικό «τραυλισμό». Το 2010, για πρώτη φορά, ερευνητές απομόνωσαν τρία γονίδια που ενοχοποιούνται για τον τραυλισμό, ακόμη όμως μελετάται. Φαίνεται, λοιπόν, ότι ο τραυλισμός είναι το αποτέλεσμα διάφορων παραγόντων που βρίσκονται σε αλληλεπίδραση μεταξύ τους.
Τι μπορείτε να κάνετε…
• Περιμένετε μερικά δευτερόλεπτα ώσπου το παιδί σας ολοκληρώσει αυτό που έχει να πει προτού αρχίσετε να μιλάτε.
• Μειώστε τον αριθμό των ερωτήσεών σας στο παιδί.
• Αντί να το ρωτάτε για όσα λέει, σχολιάστε τα χωρίς να του προκαλείτε αμηχανία.
•Χρησιμοποιείτε τις εκφράσεις του προσώπου σας και τη γλώσσα του σώματος για να καταλάβει το παιδί σας ότι προσέχετε το περιεχόμενο αυτού που θέλει να σας πει και μην επικεντρώνεστε στον τρόπο που το λέει.
• Να ασχολείστε μαζί του κάθε μέρα για συγκεκριμένη ώρα και στο διάστημα αυτό να δίνετε στο παιδί την αμέριστη προσοχή σας. Να το αφήνετε να επιλέγει τι θα ήθελε να κάνει, και να του επιτρέπετε να σας κατευθύνει σε δραστηριότητες. Να αποφασίσει το ίδιο αν θα μιλήσει ή όχι. Να του μιλάτε αργά, χαλαρά, ήρεμα με πολλές παύσεις. Αυτό το μοντέλο μπορεί να αποτελέσει σημαντικό κίνητρο για το παιδί, ώστε να οικοδομήσει σχέση εμπιστοσύνης μαζί σας.
• Βοηθήστε όλα τα μέλη της οικογένειάς σας να μάθουν να μιλούν με τη σειρά και ν’ ακούν, ώστε τα παιδιά που τραυλίζουν να διευκολύνονται όταν υπάρχουν λίγες παύσεις και έχουν την προσοχή των άλλων.
• Αν το παιδί φέρει για συζήτηση το θέμα του τραυλισμού του, μην διστάσετε να μιλήσετε μαζί του ειλικρινά, διαβεβαιώνοντάς το ότι θα το ξεπεράσει.
• Προσπαθήστε να μειώσετε τυχόν σχόλια και επικρίσεις που ενδεχομένως εισπράττει από τους γύρω. Να τους ενημερώσετε ώστε να μην του μιλούν γρήγορα, να μην το διακόπτουν και να μην του κάνουν ερωτήσεις.
• Πάνω από όλα, όμως, να μεταφέρετε στο παιδί το μήνυμα ότι το αποδέχεστε όπως είναι, είτε τραυλίζει είτε όχι.
• απευθυνθείτε σε ειδικό
Τι να αποφεύγετε…
• Nα χρησιμοποιείτε εκφράσεις του τύπου «ηρέμησε», «σκέψου προτού μιλήσεις» ή «μίλα πιο αργά».
• Nα τονίζετε τον τρόπο που μιλάει το παιδί.
• Nα το διακόπτετε όταν μιλάει.
• Nα συμπληρώνετε τις προτάσεις του, επειδή δεν αντέχετε να περιμένετε να τις ολοκληρώσει με το ρυθμό του.
• Να το κριτικάρετε ή να το εκθέτετε σε δύσκολες καταστάσεις.
• Να το υπερπροστατεύετε και να είστε χαλαροί στα όρια και στην πειθαρχία.
Mytv 22-28 Νοεμβρίου 2014- Τεύχος 91