9 Νοεμβρίου 2011

momyz

«Terrible twos» είναι η έκφραση που χρησιμοποιούν οι Αμερικάνοι για το δεύτερο χρόνο της ζωής του παιδιού, το οποίο αρχίζει ξαφνικά να διεκδικεί την ανεξαρτησία του!

Μέχρι πριν λίγους μήνες έδειχνε κάθε λεπτό της ημέρας ότι σας χρειάζεται… Από τη στιγμή όμως που έσβησε το δεύτερο κεράκι του, κάτι άλλαξε… Έχει άποψη για τα ρούχα του, θέλει να πιάνει μόνο του το κουτάλι κι ας…πασαλείβεται, απαντά με «όχι» στις περισσότερες ερωτήσεις σας κι όποτε «δεν περνάει» το δικό του, ουρλιάζει, χτυπώντας συγχρόνως τα χεράκια και τα ποδαράκια του! Τα παραπάνω σημαίνουν ότι βρίσκεστε αντιμέτωπη με την «τρομερή ηλικία των δύο» ·την ηλικία των αντιφάσεων.

«Δε θέλω να φάω!»

Από τη μέρα που η άρνηση «μπαίνει» στη ζωούλα του, έχει μεγάλη σημασία πώς διατυπώνετε τις προτάσεις σας. Φυσικά πρέπει να φάει, εννοείται ότι νυστάζει και θέλει να κοιμηθεί, δύσκολα όμως θα το παραδεχτεί, επειδή θέλει να αισθάνεται ότι έχει το δικαίωμα της επιλογής. Αντί λοιπόν να το ρωτήσετε αν πεινάει, ρωτήστε το αν θέλει γιαούρτι ή τη φρουτόκρεμά του και το πρωί, λίγο πριν φύγει για τον παιδικό σταθμό, δώστε του πάλι 2-3 εναλλακτικές: θα φορέσει την μπλε ή την πράσινη φόρμα ή μήπως το τζινάκι του;

Τα επαναλαμβανόμενα «όχι» δηλώνουν την προσπάθεια ανεξαρτητοποίησης του παιδιού που αντιδρά τώρα σε όσα διαρκώς του υποδεικνύουν όλοι γύρω του ·και κυρίως το άμεσο περιβάλλον του. Από τη μία, θέλει να δει τι μπορεί να καταφέρει πλέον με τις προσωπικές δυνάμεις του, από την άλλη όμως θέλει να «μετρήσει» τα όρια -πολλές φορές, τα… νεύρα- και τις αντιδράσεις σας. Πρέπει, λοιπόν, να οπλιστείτε με ευελιξία, διαλλακτικότητα και υπομονή, περιορίζοντας τις απαγορεύσεις σε όσες είναι πραγματικά απαραίτητες για τη σωματική και ψυχική υγεία του. Εξάλλου, το μικρούλι σας λειτουργεί ακόμα μιμητικά ·ο αρνητισμός του θα εντείνεται όσο πιο πολλά «όχι» και «μη» ακούει από τη δική σας μεριά.

«Άσε κάτω το αρκουδάκι μου!»

Την τελευταία φορά που καλέσατε άλλα παιδάκια στο σπίτι, τα έδιωξε σπρώχνοντας από το δωμάτιό του, δεν τ’ άφησε ν’ αγγίξουν τα παιχνίδια του και πιθανότατα… δάγκωσε κάποιο από αυτά. Ακόμα όμως κι οι εν λόγω ακραίες αντιδράσεις αποτελούν μέρος των «ασκήσεων εξουσίας» που επιχειρεί.

Κατ’ αρχήν, να ξεκαθαρίσουμε ότι το παιδί αρχίζει να κατακτά την έννοια της συντροφικότητας από τα τέσσερά του χρόνια και μετά ·μέχρι τότε, θα το βλέπετε συχνά να επιδεικνύει μια ηγεμονική, αλαζονική συμπεριφορά με σκοπό -εδώ και τώρα!-να ικανοποιηθεί. Δεν έχει αναπτύξει καλή μνήμη, ούτε στοιχειώδη αντίληψη του χρόνου (η φράση «δώσε στον Γιωργάκη το αυτοκινητάκι σου και θα στο δώσει πίσω σε λίγο…», μεταφράζεται στο μυαλουδάκι του ως «ποτέ»), ενώ δεν είναι ακόμα σε θέση να διαχωρίσει τι είναι δικαίωμά του και τι υποχρέωσή του. Από τη στιγμή όμως που εμπλέκονται άλλα παιδιά, με το δικό σας να αρνείται πεισματικά να συνεργαστεί, καλό είναι να το απομακρύνετε από κοντά τους για λίγο, εξηγώντας του ήρεμα ότι όποιος δε θέλει να αποτελεί μέρος μιας ομάδας, δεν μπορεί να έχει συντροφιά. Μην κάνετε, ωστόσο, το λάθος να το συγκρίνετε μαζί τους, ούτε να επέμβετε στις απλές -όσο κι αναμενόμενες- φιλονικίες τους. Δείξτε του, μέσα από την καθημερινότητα, πόση ευχαρίστηση μας προσφέρει το «μοίρασμα» και η επικοινωνία με τους φίλους μας.

«Σε μισώ!»

«Μα πώς “μάζεψε” τόση οργή;», αναρωτιέστε κάθε φορά που το -κατά τ’ άλλα- χαριτωμένο δίχρονό σας πέφτει στο πάτωμα κλαίγοντας γοερά, σας βρίζει ή σας απειλεί. Πρόκειται, ωστόσο, για μια «τυπική» αντίδραση στη ματαίωση των επιθυμιών του ·μην ξεχνάτε ότι το παιδί «περνάει» την ηλικία-ορόσημο της ανυπακοής. Τα ξεσπάσματα αυτά οφείλονται, επίσης, στο γεγονός ότι έχει ακόμα ελάχιστους τρόπους να εκδηλώσει τα συναισθήματά του ·δεν έχει εξοικειωθεί με τις κοινωνικές δεξιότητες και την έννοια της «διαπραγμάτευσης», δεν μπορεί να εκφραστεί ικανοποιητικά με τις λέξεις, ενώ έχει συνηθίσει να «τραβά» την προσοχή.

Όπως σημειώνει η ψυχολόγος-παιδοψυχολόγος Αλεξάνδρα Καππάτου στο βιβλίο της «Γνωρίστε το παιδί σας» (εκδόσεις Μοντέρνοι Καιροί), «το παιδί ενεργεί επιθετικά σε τρεις περιπτώσεις: όταν θέλει να διεκδικήσει κάτι, όταν καταλάβει ότι με αυτόν τον τρόπο πετυχαίνει να αποκτήσει αυτό που επιθυμεί και όταν κάποιος ή κάτι το ενοχλεί.» Για να μάθει να τιθασεύει λοιπόν τις πρωτόγονες -όσο και φυσιολογικές- ορμές του, θα χρειαστεί κατ’ αρχήν να παρατηρήσετε πότε εκδηλώνονται και πόσο κρατούν ·στο τέλος και όχι στη διάρκειά τους, έχει νόημα να τις συζητήσετε με το παιδί.

Την ώρα της κρίσης, προσπάθησε να το ηρεμήσεις παίρνοντάς το αγκαλιά και διηγώντας του ένα ωραίο παραμύθι ·μην καταφύγετε στο ξύλο ή τις φωνές, γιατί αμφότερα ενισχύουν την επιθετικότητα και την οργή! Οποιαδήποτε άμεση αντιπαράθεση, εξάλλου, μπορεί να θεωρηθεί από μέρους του σαν «επίδειξη» γονικής δύναμης, ενώ ένα παιδί που μεγαλώνει με τρυφερότητα, κατανόηση, ελευθερία πράξεων κι έκφρασης, μαθαίνει πιο εύκολα να δέχεται τα όρια.

Μια άλλη σωστή αντίδραση είναι… να το αγνοήσετε ·αν η «παράστασή» του δε βρει το κατάλληλο κοινό, σύντομα θα βαρεθεί!