Το BookTok εμφανίστηκε στη δημοφιλή πλατφόρμα TikTok το 2020, όταν ολόκληρος ο πλανήτης βρισκόταν σε καραντίνα. Οι βιβλιόφιλοι άρχισαν να δημιουργούν έξυπνα και υπέροχης αισθητικής βίντεο, με διάρκεια μικρότερη του ενός λεπτού, μιλώντας για τα αγαπημένας του βιβλία. Μέσα σε σύντομο χρονικό διάστημα, οι απανταχού αναγνώστες δημιούργησαν μια νέα τάση που δεν στηριζόταν σε μακροσκελείς αναλύσεις του εκάστοτε βιβλίου αλλά εστίαζε στα συναισθήματα που τους προκαλούσε. Μυθιστορήματα που είχαν κάνει πια τον κύκλο τους στα βιβλιοπωλεία αλλά και πονήματα που δεν είχαν μεγάλη προβολή σε όλα τα άλλα γνωστά μέσα, έγιναν ξαφνικά best seller διά μέσου των χρηστών του #BookTok, αναγκάζοντας συγγραφείς, εκδοτικούς οίκους και βιβλιοπωλεία να ακολουθήσουν το δικό τους τέμπο. Μάλιστα, φέτος, στην Έκθεση Βιβλίου της Φρανκφούρτης, που έλαβε χώρα από τις 19 έως τις 23 Οκτωβρίου, υπήρχε ένα ειδικό περίπτερο για τους BookTokers, όπου δόθηκαν ομιλίες και έγιναν συζητήσεις σχετικά με τις τελευταίες τάσεις.
Σύμφωνα, με τους ειδικούς, η πλατφόρμα έχει πια μια ξεκάθαρη επίδραση στην αγορά του βιβλίου. Στη Μεγάλη Βρετανία, το Publishers Association επισημαίνει ότι υπήρξε άνοδος στις πωλήσεις των βιβλίων κατά 5%, γεγονός που θεωρείται ότι ανήκει στην επιρροή του BookTok. Ο Nigel Newton, Διευθύνων Σύμβουλος της Bloomsbury Publishing, απέδωσε την αύξηση των κερδών της επιχείρησής του κατά 220% το πρώτο εξάμηνο του 2021 στο φαινόμενο TikTok. Το ίδιο συμβαίνει και στις ΗΠΑ, όπου πουλήθηκαν 826 εκατομμύρια αντίτυπα βιβλίων το 2021, σύμφωνα με την εταιρεία δημοσίευσης δεδομένων NPD BookScan, η οποία παρακολουθεί τις πωλήσεις βιβλίων σε ολόκληρη τη χώρα.
Σύμφωνα με στοιχεία έρευνας από την εταιρεία πληροφοριών NPD BookScan, που δημοσιεύθηκαν στον ειδησεογραφικό ιστότοπο Publishers Weekly, οι πωλήσεις έντυπων βιβλίων στις ΗΠΑ ήταν 825,7 εκατομμύρια το 2021, από 693,7 εκατομμύρια το 2019. Πριν από αυτό, οι πωλήσεις αυξάνονταν σχετικά αργά μεταξύ 2012 και 2019.
Στην Ελλάδα, μόλις τον τελευταίο χρόνο, και ειδικότερα τους τελευταίους έξι μήνες, υπάρχει μια μεγάλη αύξηση της ζήτησης και του ενδιαφέροντος γύρω από τα BookTok -όπως είναι πλέον γνωστά- μυθιστορήματα.
Γιατί άραγε οι έφηβοι και οι νέοι χρησιμοποιούν την πλατφόρμα του TikTok για να εκφράσουν τα συναισθήματά τους για τα βιβλία και γιατί παρατηρούμε πως οι επιλογές τους αφορούν μυθιστορήματα ρομαντικά που έχουν ως κεντρικό θέμα τη διαφορετικότητα και την ομοφυλοφιλία;
Η Ψυχολόγος, Παιδοψυχολόγος και Συγγραφέας των εκδόσεων Μίνωας Αλεξάνδρα Καππάτου, η οποία έχει γράψει πλήθος σημαντικών βιβλίων για τους εφήβους και τους νέους, απαντά και μας βοηθά να προσεγγίσουμε το φαινόμενο:
«Η συγκεκριμένη τάση (γνωστή ως #BookTok) ξεκίνησε το 2020, όταν όλος ο πλανήτης βρισκόταν σε καραντίνα εξαιτίας της πανδημίας. Οι νέοι στην προσπάθειά τους να ξεφύγουν από αυτή την πραγματικότητα και την ανία του εγκλεισμού ανακάλυψαν τη χαρά του διαβάσματος και κάποιοι από αυτούς αποφάσισαν να τη μοιραστούν.
»Μέσω αυτής της πλατφόρμας, απέκτησαν επαφή με άλλους αναγνώστες είτε συνομίληκους είτε μεγαλύτερους, αλλά και με συγγραφείς, με τους οποίους μπορούσαν να ταυτιστούν (π.χ. συγγραφείς που είχαν βιώσει μπούλινγκ), τους προσέγγιζαν με τρόπο που έκανε φανερό αυτό το γεγονός. Με λίγα λόγια, δεν τους το επέβαλε κάποιος που αναγνωρίζουν/αντιμετωπίζουν ως «εξουσία».
»Επιπλέον, από μόνη της η χρήση της συγκεκριμένης πλατφόρμας −την οποία οι νέοι βλέπουν ως πυξίδα για όσα τους απασχολούν− έκανε τα βιβλία πιο ελκυστικά στα μάτια τους. Ας μην ξεχνάμε ότι το TikTok χρησιμοποιεί αλγόριθμο που ανταποκρίνεται στα ενδιαφέροντα των χρηστών του, έτσι είναι πολύ πιθανό τα βιβλία που προτείνει στους νέους να ταιριάζουν περισσότερο τις ανάγκες τους.
»Η λογοτεχνία που αγγίζει εν γένει τη διαφορετικότητα αποτελεί σημαντικό πεδίο ενδιαφέροντος για τους νέους. Αναζητώντας αξίες και ιδανικά, όπως και συνοδοιπόρους σε αυτήν την αχαρτογράφητη φάση της ζωής που λέγεται εφηβεία, καθώς τότε διερευνούν τη σεξουαλικότητα, οι νέοι αποκτούν τις πρώτες τους έντονες συναισθηματικές και ερωτικές εμπειρίες… Και δεν είναι καθόλου απίθανο να βιώνουν την περιθωριοποίηση ή τον εκφοβισμό και τη σκληρότητα, εξαιτίας κάποιων χαρακτηριστικών τους που τους διαφοροποιούν ίσως από άλλους συνομηλίκους τους. Μέσα σε αυτό τον ανεμοστρόβιλο πρωτόγνωρων συναισθημάτων, ανησυχιών και εμπειριών, λοιπόν, αναζητούν και πάλι πρότυπα τα οποία νιώθουν ότι τους μοιάζουν. Ουσιαστικά ψάχνουν να βρουν τους εαυτούς τους στους ήρωες των βιβλίων. Μέσα από αυτή τη διαδικασία προσπαθούν να ταυτιστούν με αυτούς τους ήρωες αλλά και με άλλους συνομηλίκους τους που επίσης διαβάζουν παρόμοια βιβλία και μαζί να βρουν λύσεις σε ό,τι τους απασχολεί».
Ελληνίδες BookTokers, οι οποίες καθημερινά αποτυπώνουν την αγάπη τους για το βιβλίο μέσα από σύντομα και εύστοχα βίντεο, επιβεβαιώνουν όσα με σαφήνεια και αμεσότητα εξήγησε η κα Καππάτου
Η Sophia Pali (@sophiapaliii / https://www.tiktok.com/@sophiapaliii) διατηρεί έναν εξαιρετικά δημοφιλή λογαριασμό στο TikTok με τα βίντεό της να έχουν μεγάλη απήχηση στους αναγνώστες. Με κάθε της βίντεο κατορθώνει να αποτυπώσει τα συναισθήματα που τις προκαλεί ένα μυθιστόρημα συνδυάζοντας ύφος, μια εύστοχη φράση και την κατάλληλη μουσική υπόκρουση. Η ίδια μας δίνει τη δική της απάντηση στο γιατί οι βιβλιόφιλοι αγαπούν το #BookTok και ποια βιβλία έχουν μεγαλύτερη απήχηση.
«Το Booktoκ είναι μια κοινότητα η οποία έχει αγαπηθεί πολύ γρήγορα από το κοινό, και διαφέρει αρκετά από το bookstagram αλλά και το Booktube. Το Booktok θεωρω πως είναι αρκετά πιο δημιουργικό καθώς ο καθένας μπορεί να ανεβάζει περιεχόμενο για τα βιβλία, με οποίο τρόπο επιθυμεί! Με βάση τα δικά μου βίντεο, τα βιβλία που έχω παρατηρήσει πως έχουν αρκετή απήχηση και το κοινό αγαπάει, είναι τα ρομαντικά, φαντασίας, μυστηρίου αλλά και τα dark romance. Το τελευταίο είδος θεωρείται ταμπού από αρκετούς Έλληνες αλλά ένα πολύ μεγάλο μέρος του αναγνωστικού κοινού τα διαβάζει – κυριως στα αγγλικά καθώς σε αυτό το είδος δεν υπάρχουν μυθιστορήματα Ελλήνων συγγραφέων».
Η γνωστή BookToker @kassimour (https://www.tiktok.com/@kassimour / @ vivliastorafimou : Instagram) ανεβάζει κι εκείνη διαρκώς βίντεο με λίστες βιβλίων που επιλέγει και προτιμά, και κάθε της βίντεο έχει το δικό του ξεχωριστό ύφος και χρώμα. Ποια είναι η δική της άποψη;
«Οι βιβλιόφιλοι αγαπούν το #BookTok γιατί είναι μια εφαρμογή στην οποία μπορούν να βρουν προτάσεις για πολύ αξιόλογα βιβλία, τα οποία έχουν ξεχωρίσει σε παγκόσμιο επίπεδο. Επιπλέον, τους δίνεται η ευκαιρία να μοιραστούν τις δικές τους προτάσεις, να μιλήσουν για βιβλία και να γνωρίσουν άτομα με κοινά αναγνωστικά ενδιαφέροντα.
»Τα βιβλία που θεωρώ πως έχουν μεγάλη απήχηση, είναι τα ρομαντικά βιβλία και τα βιβλία φαντασίας. Γενικότερα βιβλία κατηγορίας Young Adult. (Για παράδειγμα, τα βιβλία της Colleen Hoover που κυκλοφορούν από τις Εκδόσεις Διόπτρα ή η σειρά Αγκάθια και Τριαντάφυλλα της Sarah J. Maas από Εκδόσεις Ψυχογιός)».
Με τους βιβλιόφιλους να απολαμβάνουν καθημερινά κάθε νέο βίντεο και τους συγγραφείς να δημιουργούν λογαριασμούς για να προωθήσουν τα νέα τους βιβλία αλλά και για να τα επικοινωνήσουν με το ευρύ κοινό, οι εκδοτικοί οίκοι δεν θα μπορούσαν να αγνοήσουν τη νέα τάση. Δημιουργώντας και εκείνοι λογαριασμό στο TikTok και προσθέτοντας στη φαρέτρα τους για τα υπό έκδοση βιβλία, μυθιστορήματα που απογειώνονται από τους χρήστες της βιβλιοφιλικής κοινότητας, δείχνουν να αποδέχονται τη δυναμική της νέας τάσης και να την ακολουθούν.
Γιατί άραγε το #BookTok κατάφερε να αναδείξει συγγραφείς και να απογειώσει τις πωλήσεις των βιβλίων τους, ξεπερνώντας την επιρροή που είχαν μέχρι τώρα κριτικές, δημοσιεύματα ή διαφημιστικές αναρτήσεις; Ποια είναι η δύναμή του και κατά πόσο έχει επηρεάσει τους Έλληνες αναγνώστες;
Σημαντικά πρόσωπα από τέσσερις δημοφιλείς εκδοτικούς οίκους της χώρας μας απαντούν στο ερώτημα και προσφέρουν στο αναγνωστικό κοινό μια πρόγευση των βιβλίων που πρόκειται σύντομα να ικανοποιήσουν τους λάτρεις του #BookΤok.
Αλεξάνδρα Αυγερινού, Διευθύντρια Επικοινωνίας & Δημοσίων Σχέσεων των εκδόσεων Διόπτρα
«Το BookTok είναι μια προέκταση των παραδοσιακών μέσων κοινωνικής δικτύωσης. Συνεχίζει το μονοπάτι που άνοιξαν το Facebook και το Instagram, μεταφέροντας μεγαλύτερη δύναμη σε αναγνώστριες και αναγνώστες. Το TikTok απλώς παρέχει την πλατφόρμα σε εκατομμύρια αναγνώστες από όλον τον κόσμο να μιλήσουν για τα αγαπημένα τους βιβλία. Οι χρήστες συμμετέχουν στην πορεία ενός βιβλίου περισσότερο και διαλέγουν εκείνοι τους τίτλους που θεωρούν ότι αξίζουν μεγαλύτερη προσοχή. Αυτό σημαίνει ότι κάποιες φορές οι τίτλοι που αναδεικνύονται από την κοινότητα είναι διαφορετικοί από τους τίτλους που μπορεί να είχε επιλέξει ένας εκδοτικός για να προωθήσει. Για εμάς στη Διόπτρα όλο αυτό είναι κάτι όμορφο και πολλές φορές συναρπαστικό.
»Η δύναμη του BookTok σε όλον τον κόσμο είναι τεράστια, όπως φαίνεται και από τα πολλά, αναλυτικά άρθρα των μεγάλων εφημερίδων όπως οι New York Times και ο Guardian. Σίγουρα είναι ένα κύμα που έχει φτάσει και στη χώρα μας. Με την άνοδο των μέσων κοινωνικής δικτύωσης οι αποστάσεις μεταξύ των χωρών έχουν εκμηδενιστεί και έτσι η πληροφορία μεταδίδεται ακαριαία. Υπάρχει και στην Ελλάδα μεγάλη κοινότητα στο TikTok που διαβάζει fantasy, βιβλία ψυχολογίας, βιβλία μαγειρικής, θρίλερ και τώρα τελευταία παρατηρούμε πολύ έντονο ενδιαφέρον για βιβλία με DIY κατασκευές και χαλαρωτικά χόμπι, όπως η κηπουρική. Είναι ένα από τα επόμενα μεγάλα ρεύματα του BookTok.
»Αυτούς τους μήνες φέρνουμε στο κοινό πολλά ενδιαφέροντα βιβλία του Booktokστα ελληνικά. Ξεκινάμε με το Αρχίζει με εμάς της ColleenHoover, το πολυαναμενόμενοsequel του Τελειώνει με εμάς. Να κάνω μια παρένθεση εδώ: Πρόκειται για το βιβλίο που αναμφίβολα θα είναι το #1 σε πωλήσεις σε όλον τον κόσμο φέτος και, απ’ ό,τι εκτιμούμε, η Ελλάδα θα είναι από τις ελάχιστες χώρες που θα είναι εξαίρεση σε αυτό (λόγω της κυκλοφορίας ενός βιβλίου που γράφτηκε πριν από 76 χρόνια, του Ανήφορου του Νίκου Καζαντζάκη).
Στη συνέχεια έρχεται το fantasy Ο σκληρόκαρδος πρίγκιπας της HollyBlack, το θρίλερ Οδηγός φόνων για καλά κορίτσιατης HollyJackson, το Πρέπει να σε προδώσω της RutaSepetys, που έγινε το #1bestseller στους NewYorkTimes και έχει ως θέμα τη Ρουμανία της εποχής του Τσαουσέσκου (ναι, όσο περίεργο κι αν ακούγεται, οι έφηβοι αναζητούν συνέχεια και διαβάζουν τόσο πολιτικοποιημένα αναγνώσματα), το Άνθρωποι που αγαπούν τα βιβλία, το δεύτερο βιβλίο της EmilyHenry, η οποία είχε γράψει το Άνθρωποι που συναντάμε στις διακοπές, και, τέλος, ένα ακόμα πολύ γνωστό fantasy, το Άτλας Έξι, όπου παρακολουθούμεμια μυστική κοινότητα μάγων, που είναι οι φύλακες της χαμένης γνώσης των μεγαλύτερων πολιτισμών της αρχαιότητας!»
Ασημίνα Γιαννοπούλου, Διευθύντρια εκδόσεων βιβλίων αγοράς – Εκδόσεις Κλειδάριθμος
«Η επίδραση του TikTok στον χώρο του βιβλίου είναι μεγάλη. Το συγκεκριμένο μέσο κοινωνικής δικτύωσης έχει κατεξοχήν νεανικό κοινό. Παρ’ όλα αυτά, ενώ ξεκίνησε με την προβολή μουσικών και χορευτικών βίντεο, έχει αρχίσει να αλλάζει χαρακτήρα. Απλώνεται σε τομείς όπως η ειδησεογραφία, οι θετικές επιστήμες, η Ιστορία και τέλος η λογοτεχνία, δίχως να χάνει την αρχική του ψυχαγωγική ταυτότητα. Θεωρώ πως στόχος του TikTok είναι να αποτελέσει το μοναδικό μέσο ενημέρωσης, καλύπτοντας παράλληλα ευρύτερο ηλικιακό φάσμα. Ως ένα μέσο αρκετά δημοφιλές, εντόπισε το εξής κενό: το ελλιπές αναγνωστικό κοινό των ηλικιών 16-18. Και τι είδους βιβλία μπορεί να συναρπάσουν αυτές τις ηλικίες; Κατεξοχήν αισθηματικά (romance) αλλά και αισθηματικά με στοιχεία fantasy. Υπάρχουν βιβλία που κυκλοφορούν εδώ και χρόνια και ενώ είχαν μια ικανοποιητική πορεία ή μέτριες πωλήσεις, μέσω του #BookTok απογειώθηκαν. Προφανώς το γεγονός αυτό έχει επηρεάσει την εκδοτική βιομηχανία παγκοσμίως. Μεγάλοι εκδοτικοί όμιλοι αναπροσαρμόζουν τα εκδοτικά τους πλάνα με σκοπό να παράγουν περισσότερα βιβλία σε αυτές τις κατηγορίες. Λογοτεχνικά πρακτορεία που είχαν συγκεκριμένο πελατολόγιο εκδοτών στην κατηγορία romance, αυτή τη στιγμή δεν μπορούν να διαχειριστούν την πρωτοφανή ζήτηση συγγραφέων.
»Υπάρχει βέβαια μια ανησυχία μην υπερισχύσουν τα feelgood αισθηματικά βιβλία έναντι της ποιοτικής λογοτεχνίας, μόνο και μόνο λόγω των πωλήσεων που φέρνουν. Το TikTok δεν είναι απλώς μια τάση, αλλά δείχνει πως είναι ένα δυνατό μέσο κι αυτό γιατί ακολουθεί τους σύγχρονους ρυθμούς των ανθρώπων που δεν έχουν πια χρόνο για τίποτα, με την προβολή βίντεο δευτερολέπτων. Οι κριτικές, τα δημοσιεύματα και οι διαφημιστικές αναρτήσεις θα συνεχίσουν να υφίστανται για τα βιβλία, αλλά ίσως στο μέλλον αντικατασταθούν κι αυτά από σύντομα βίντεο. Οι Έλληνες αναγνώστες, και ιδιαίτερα τα κορίτσια ηλικίας 16+, έχουν επηρεαστεί πολύ. Αναζητούν με φρενίτιδα συγγραφείς προβεβλημένους στο #BookTok και το χαρακτηριστικό τους είναι ότι γνωρίζουν ήδη τα βιβλία από το πρωτότυπο.
»Οι εκδόσεις Κλειδάριθμος ξεκίνησαν με τη σειρά Twisted της Ana Huang, θα εκδώσουν τα βιβλία της σειράς Kingdom of the wicked της Kerri Maniscalco και δύο τίτλους της Tessa Bailey, It happenned one summer και Hook, line and sinker ενώ συνεχίζουν με την απόκτηση κι άλλων συγγραφέων».
Λίλα Παχαραλάμπους, Διευθύντρια Μάρκετινγκ των εκδόσεων Μεταίχμιο
«Ομολογουμένως το TikTok είναι μια από τις πιο γνωστές και ταχύτατα αναπτυσσόμενες εφαρμογές. Ξεκίνησε ως μια εφαρμογή δημιουργίας χιουμοριστικών βίντεο και έχει εξελιχθεί σε μια από τις μεγαλύτερες κοινότητες ανταλλαγής απόψεων αλλά και προτάσεων για πάσης φύσεως θέματα. Βλέπουμε βίντεο με μαγειρικές συνταγές, προτάσεις μακιγιάζ και χαριτωμένα ζωάκια, αλλά και βίντεο για ψυχικά νοσήματα, πολιτικές αντιπαλότητες και άλλα επίκαιρα κοινωνικά ζητήματα.
»Μέσα στην κοινότητα του TikTok υπάρχουν μικρότερες κοινότητες με τεράστια δύναμη και επιρροή. Μια από αυτές είναι η υποκοινότητα του #BookTok στην οποίαβλέπουμε να προτείνουν και να σχολιάζουν βιβλία, ενώ συχνά δημιουργούν και minivideoclipsμε συρραφή εικόνων για να παρουσιάσουν την υπόθεση ενός βιβλίου. Η δύναμη επιρροής της ομάδας αυτής είναι συνάρτηση πολλών παραγόντων. Το μεγαλύτερο μέρος της κοινότητας είναι άνθρωποι της γενιάς Ζ ήiGen και ακολουθούν σε μικρότερο ποσοστό οι Millennials. Είναι πολύ εξοικειωμένοι με την τεχνολογία, το internet, τα socialmedia και τον κόσμο των διαφημίσεων,αφού μεγάλωσαν με την ανάπτυξη όλων αυτών.
»Τα στατιστικά αγορών δείχνουν πως η γενιά αυτή δεν επηρεάζεται όσο οι προηγούμενες από τις «κλασικές» διαφημίσεις των παραδοσιακών μέσων, αλλά εμπιστεύεται τις προτάσεις ανθρώπων με τους οποίους νιώθειμεγαλύτερη οικειότητα, αφού τους συνδέουν πολλά κοινά, και ταυτίζεται με κάποιον τρόπο. Έτσι βλέπουμε και τη ραγδαία ανάπτυξη διαφημιστικών βίντεο στα socialmediaαπό σελέμπριτικαι μη που παρουσιάζουν και προτείνουν προϊόντα στο σπίτι ή το αυτοκίνητό τους, με τα δικά τους ρούχα και χωρίς μακιγιάζ, με ερασιτεχνικές λήψεις από κινητό, και όχι κάποια σκηνοθετημένη διαφήμιση που γυρίστηκε από επαγγελματικό συνεργείο.
»Επίσης, η συγκεκριμένη γενιά μιλά ανοιχτά για την κακοποίηση, τα ψυχικά τραύματα, τη διαφορετικότητα και τη μοναδικότητα του καθενός μας. Αρκετοί συγγραφείς διέκριναν αμέσως την ανάγκη της γενιάς αυτής για μια πιο ανοιχτή συζήτηση και καταπιάστηκαν με τα θέματα που τους απασχολούν γράφοντας υποθέσεις και δημιουργώντας ήρωες με τους οποίους μπορούν πιο εύκολα να ταυτιστούν.
»Τα βίντεο του #BookTokείναι φτιαγμένα κυρίως από ανθρώπους της γενιάς Ζ και απευθύνονται σε αυτούς. Διακρίνονται από αμεσότητα και ταχύτητα στην επικοινωνία μεταξύ τους, κάτι που δεν μπορούν να έχουν με κάποιον κριτικό βιβλίου.
Ποια είναι η δύναμή του και κατά πόσο έχει επηρεάσει τους Έλληνες αναγνώστες;
»Το TikTok,αν και ξεκίνησε το 2017, στην Ελλάδα έγινε ευρέως γνωστό στατέλη του 2019. Με την εμφάνιση της πανδημίας και τον εγκλεισμό η χρήση της εφαρμογής εκτοξεύτηκε και ειδικά οι έφηβοι βρήκαν ένα μέσο που τους πρόσφερε διασκέδαση, γνώση, αλλά και βήμα για να μιλήσουν οι ίδιοι.
»Η δύναμή του είναι μεγάλη και φαίνεται πόσο έχει επηρεάσει το ελληνικό αναγνωστικό κοινό από τις εκδοτικές επιλογές σχεδόν όλων των εκδοτών. Οι κατηγορίεςβιβλίων romance,mentalhealth καιLGBT+ βρίσκονται σε άνθηση στη χώρα μας, με το 2023 να φέρνει πληθώρα τίτλων που έχουν ήδη κάνει επιτυχία στο εξωτερικό και έχουν συζητηθεί στο BookTok.
»Οι Έλληνες χρήστες έχουν ήδη εντοπίσει πολλά βιβλία μέσα από την εφαρμογή και αναμένουν την έκδοσή τους στα ελληνικά, ενώ συχνά συναντάμε και χρήστες που ρωτούν αν θα κυκλοφορήσει στη χώρα μας ένα ξένο βιβλίο που έχει αποθεωθεί στο TikTok.
»Από τα βιβλία που αναδείχθηκαν σε παγκόσμια φαινόμενα μέσω του Booktok, περιμένουμε στα ελληνικά από τις εκδόσεις Μεταίχμιο τη ρομαντική κωμωδία Φίλησα τη Σάρα Γουίλερ (κυκλοφορεί στις 24 Νοεμβρίου 2022) της Casey McQuiston, μια ιστορία για ό,τι συμβαίνει όταν κυνηγάς αυτό που θέλεις – μόνο και μόνο για να βρεις αυτό που χρειάζεσαι. Από την ίδια συγγραφέα, θα κυκλοφορήσει και το One Last Stop (άνοιξη 2023), ένα μαγικό, σέξι, μεγαλόκαρδο ρομαντικό μυθιστόρημα όπου τα αδύνατα γίνονται δυνατά.
»Ακόμα, έρχεται το μπεστσέλερ των New York Times Girl in pieces της Kathleen Glasgow (άνοιξη 2023), μια ιστορία σπαρακτική στην αλήθεια της και ατρόμητη στην ειλικρίνειά της, που δεν θα σας αφήσει να την αφήσετε. Το The summer of broken rules της K.L. Walther (άνοιξη 2023), ένα ρομαντικό μυθιστόρημα εμπνευσμένο από τα τραγούδια της Τέιλορ Σουίφτ, έχει ήδη κατακτήσει το Booktok και αναμένεται να μπει και στις καρδιές των Ελλήνων αναγνωστών, που είναι έτοιμοι να αφεθούν στη μαγεία ενός σύγχρονου, καλοκαιρινού έρωτα.
»Τέλος, καθώς και εμείς και το booktok αγαπάμε τα feelgood βιβλία, αναμένουμε με ανυπομονησία τους Επιβάτες της αποβάθρας 5 της ClarePooley(κυκλοφορεί στις 10 Νοεμβρίου 2022) που μας κέρδισε πέρυσι με το Πράσινο σημειωματάριο. Μετά την επιτυχία του Βιβλιοπωλείου των μικρών θαυμάτων, επιστρέφει και η MónicaGutiérrez με τη Σκηνή των μεγάλων ονείρων (κυκλοφορεί στις 24 Νοεμβρίου 2022)».
Αγγέλα Σωτηρίου, Διευθύντριας του Εκδοτικού Τμήματος των Εκδόσεων Ψυχογιός
«Το #BookTok είναι μια «κοινότητα» νεανική, αυθόρμητη, ζωντανή. Τα μέλη της κινούνται ελεύθερα και αβίαστα, χωρίς «πρέπει» και κανόνες. Οι BookTokers βγάζουν προς τα έξω τον αληθινό τους εαυτό και τα πραγματικά τους συναισθήματα. Και αυτός ο αυθορμητισμός και η ειλικρίνεια είναι που κερδίζουν like και followers, πείθουν, επηρεάζουν και διαμορφώνουν. Εξ ου και η δύναμή του. Φυσικά έχουν επηρεαστεί και οι Έλληνες αναγνώστες, και κυρίως οι ηλικιακά νεότεροι, αφού αυτοί είναι βασικά οι χρήστες του TikTok. Πρόκειται για ένα παγκόσμιο φαινόμενο όπου η γλώσσα δεν αποτελεί εμπόδιο αφού τα βιντεάκια είναι τόσο «εύγλωττα» και παραστατικά.
»Οι Εκδόσεις Ψυχογιός είχαν ήδη «#BookTok sensation» τίτλους στον κατάλογό τους πριν ακόμη το φαινόμενο πάρει τις τεράστιες διαστάσεις που έχει τώρα. Πρόκειται για βιβλία που απευθύνονται σε νέους και νέες, βιβλία ρομαντικά, αισθηματικά αλλά και περιπέτειας και φαντασίας, όπως για παράδειγμα οι σειρές της Sarah J. Maas, της Leigh Bardugo, της Kiera Cass και της Stephanie Garber ενώ ετοιμάζονται και θα κυκλοφορήσουν μέσα στους επόμενους μήνες και πολλοί άλλοι, όπως το “Όλα μου τα καλοκαίρια” της Carley Fortune, το “Όσα ποτέ δεν ξεπεράσαμε” της Lucy Score, το “Fabbricante Di Lacrime” της Erin Doom, το “Boyfriend Material” του Alexis Hall, το “Here’s to us” του Adam Silvera και άλλα».
Και το ερώτημα που προκύπτει είναι: Τα βιβλία που έχουν γίνει δημοφιλή μέσα από την πλατφόρμα BookTok, σημειώνουν όντως μεγαλύτερες πωλήσεις και ζήτηση; Άραγε αυτή η νέα τάση θα έχει διάρκεια και θα υποσκελίσει τη δυναμική των διαφημίσεων και των εμπεριστατωμένων κριτικών;
Η Αρετή Γεωργιλή, διαχειρίστρια του ακτιβιστικού βιβλιοπωλείου Free Thinking Zone (Σκουφά 64, Αθήνα) μας δίνει τη δική της απάντηση:
«Πράγματι σημειώνουν αλλά στη συγκεκριμένη κατηγορία νεανικού κοινού. Δεν απευθύνονται όμως όλα τα διαθέσιμα μέσα επικοινωνίας στις ίδιες κατηγορίες κοινού. Για παράδειγμα, ενώ η Χούβερ, ο Σιλβέρα ή η Ρούνει είναι δημοφιλή βιβλία στο booktok ή στο instagram, δεν θα βρείτε όμως εκεί άλλα, παγκόσμια best sellers όπως πχ το “Εκεί που τραγουδούν οι καραβίδες” ή νομπελίστες όπως ο Γκούρνα ή η Ερνό ή άλλη εξαιρετική, κλασσική λογοτεχνία όπως για παράδειγμα Τζόζεφ Ροτ ή Ουελμπέκ και πολύ λιγότερο θα δει κάποιος δοκίμιο(non fiction). αυτό συμμβαίνει γιατί αυτά τα είδη προτιμώνται από άλλες ηλικιακές ομάδες και άλλες κατηγορίες αναγνωστικού κοινού οι οποίες δεν χρησιμοποιούν- ή τουλάχιστον δεν χρησιμοποιούν ακόμη αυτά τα μέσα- και ενημερώνονται από άλλα ψηφιακά μέσα, τον τύπο, την τηλεόραση, το ραδιόφωνο και τις κριτικές. Με αυτό απαντώ και στο δεύτερο ερώτημά σας, Το μίγμα των επικοινωνιακών μέσων που επιλέγει ο αναγνώστης και η αναγνώστρια κάθε φορά είναι ανάλογο των διαθέσιμων μέσων της εποχής, της ηλικίας και των ενδιαφερόντων τους, κατά συνέπεια, η δυναμική θα είνα αναλογική. Η τεχνολογία τρέχει τόσο γρήγορα που αύριο ακόμη και το booktok να φαίνεται “γερασμένο” μπροστά σε ένα καινούριο μέσο. Πιστεύω όμως ότι πάντα θα χρησιμοποιούμε όλα τα διαθέσιμα μέσα».
Ο Ευρυπίδης Κωνσταντινίδης, ιδιοκτήτης του βιβλιοπωλείου Κωνσταντινίδης (Μητροπόλεως 92, Θεσσαλονίκη) μας δίνει τη δική του οπτική:
«Τα BookTok βιβλία αποτελούν όντως ένα φαινόμενο καθώς η ζήτηση αλλά και οι πωλήσεις είναι πρωτοφανείς κυρίως στις ηλικίες των 13-18 κάτι που αποτελεί από μόνο του κάτι το καινοφανές καθώς πρόκειται για μια ηλικιακή ομάδα που δεν είχε το βιβλίο σε πρώτο πλάνο. Το πιο ενδιαφέρον από όλα είναι ότι η ζήτηση είναι κυρίως για τις πρωτότυπες αγγλικές εκδόσεις και όχι για τις αντίστοιχες ελληνικές. Για την διάρκεια δεν θα στοιχημάτιζα καθώς εξ’ ορισμού ότι έχει σχέση με το Tik Tok δεν μπορεί παρά να αντιμετωπίζεται με την σχετική επιφύλαξη ως προς την διάρκειά του. Δεν παύει πάντως να αποτελεί μια πολύ ενδιαφέρουσα ώθηση στο βιβλίο και σε ηλικίες που αντιμετώπιζαν με επιφύλαξη το έντυπο βιβλίο».
To #BookTok είναι λοιπόν αδιαμφισβήτητα μια τάση που φαίνεται να επηρεάζει τις πωλήσεις των βιβλίων, και στη χώρα μας.
Δεν μπορεί κανείς να ξέρει τη διάρκειά της, καθώς η εποχής μας χαρακτηρίζεται από την ιλιγγιώδη ταχύτητα και τις συνεχείς αλλαγές σε κάθε τομέα της καθημερινότητας. Το μόνο σίγουρο είναι ότι όσοι αγαπούν τα μίνι βίντεο που προσφέρει αυτή η κοινότητα, θα ικανοποιηθούν από τις νέες κυκλοφορίες των εκδοτικών το προσεχές διάστημα και μπορούν καθημερινά να διαμορφώνουν άποψη για βιβλία που θέλουν να αγοράσουν και να εμπλουτίζουν τις βιβλιοθήκες τους.
Η κα Αλεξάνδρα Καππάτου έχει γράψει πλήθος βιβλίων για γονείς, παιδιά, εφήβους και νέους τα οποία κυκλοφορούν από τις Εκδόσεις Μίνωας, περισσότερες πληροφορίες ΕΔΩ
Το βιβλίπωλείο Free Thinking Zone βρίσκεται Σκουφά 64, Αθήνα, περισσότερες πληροφορίες ΕΔΩ
Το βιβλιοπωλείο Κωνσταντινίδης βρίσκεται Μητροπόλεως 92, Θεσσαλονίκη, περισσότερες πληροφορίες ΕΔΩ
Πηγή: https://mailchimp.com/courier/article/booktok-tiktok-book-sales/
photo credit: https://www.stickpng.com/img/icons-logos-emojis/tech-companies/tik-tok-logo
photo collage: https://www.canva.com/el_gr/
Η Κέλλη Κρητικού είναι βιβλιοκριτικός και αρθρογραφεί σε έντυπα και ηλεκτρονικά μέσα.