Αν μείνουμε ελεύθεροι σε όλη μας τη ζωή, θα είναι καλύτερα, απ’ ότι αν παντρευτούμε, αλλά μετά χωρίσουμε ή χηρέψουμε; Παλαιότερα, είχα πει ότι οι single ήταν τυπικά καλύτερα απ’ ότι οι διαζευγμένοι, με τον τρόπο που οι ερευνητές όριζαν το «καλύτερα», μετρώντας δηλαδή το συνολικό επίπεδο ευτυχίας και υγείας.

Την τελευταία δεκαετία όμως, η επιστήμη της κοινωνικής ψυχολογίας άρχισε να αμφιβάλλει ως προς την οικογενειακή κατάσταση. Αντί λοιπόν να συγκρίνει διαφορετικούς ανθρώπους σε ένα δεδομένο χρονικό σημείο, ερευνητική μέθοδος που διέπεται από κάποια προβλήματα εγκυρότητας, οι σύγχρονοι ερευνητές τώρα ακολουθούν τους ίδιους ανθρώπους στο πέρασμα των χρόνων, καθώς παντρεύονται ή χωρίζουν ή μένουν χήροι/ες ή παραμένουν άγαμοι/χωρίς σχέση.

Όλο και συχνότερα, τα αποτελέσματα και αυτών των νέων ερευνών φέρνουν τα ίδια αποτελέσματα, με τους διαζευγμένους να καταλήγουν λιγότερο υγιείς και ευτυχισμένοι από τους ελεύθερους. Αυτό που οι νέες έρευνες έρχονται να συντρίψουν πιο δραματικά είναι οι κυρίαρχοι ισχυρισμοί και οι μύθοι με τους οποίους έχουμε μεγαλώσει: ότι δηλαδή οι παντρεμένοι είναι πιο χαρούμενοι και υγιείς και με άλλους τρόπους.

Στις καλύτερες των περιπτώσεων, οι άνθρωποι που παντρεύονται βιώνουν μια σύντομη έκρηξη ευτυχίας στα πρώτα στάδια -το φαινόμενο του μήνα του μέλιτος- αλλά ύστερα επιστρέφουν στα ίδια επίπεδα ευτυχίας ή δυστυχίας που είχαν και πριν ως single. Αλλά ακόμα και αυτό το φαινόμενο δεν απολαμβάνεται από όλους όσοι παντρεύονται, αλλά μόνο από εκείνους που παραμένουν παντρεμένοι.

Για εκείνους που χωρίζουν, συνολικά τα επίπεδα ευτυχίας και υγείας τους μειώνονται ακόμα και σε μικρό ποσοστό. Αν ανησυχείτε για το ότι αυτά είναι μάλλον άσχημα νέα για τους διαζευγμένους, ούτε αυτό αληθεύει. Μια μεγάλη έρευνα με συμμετέχουσες γυναίκες 50-79 ετών έδειξε ότι οι γυναίκες που χώριζαν ήταν υγιέστερες από εκείνες που παρέμεναν παντρεμένες.

Ο Tennyson, λοιπόν, μπορεί και να μην είχε δίκιο. Όμως, εδώ τίθεται ένα λογικό ερώτημα: Γιατί οι άνθρωποι που παραμένουν ελεύθεροι τα πάνε καλύτερα από εκείνους που είναι διαζευγμένοι ή χήροι; Οι ειδικοί σε θέματα γάμου έχουν μια έτοιμη απάντηση. Μάλιστα έχει και το δικό της όνομα, με τρεις παραλλαγές, η υπόθεση του «στρες» ή «της κρίσης» ή «της απώλειας».

Τα άτομα που είναι πάντα single δεν έχουν βιώσει τον ίδιο βαθμό στρες (ή κρίσης ή απώλειας), όσο εκείνα τα άτομα που χώρισαν ή έχασαν σύζυγο. Θα μπορούσαμε να πούμε ότι αυτή η εξήγηση έχει μια διαισθητική βάση και τα γραφήματα σχετικών ερευνητικών δεδομένων συχνά φαίνεται να συμφωνούν με αυτή.

Για παράδειγμα, αν κανείς κοιτάξει τα γραφήματα του βαθμού ευτυχίας των ανθρώπων στο πέρασμα των χρόνων, καθώς παντρεύονται και ύστερα χωρίζουν/ χηρεύουν, μπορεί να παρατηρήσει ότι η καμπύλη της ευτυχίας πέφτει κατακόρυφα καθώς η χρονιά χωρισμού πλησιάζει και ύστερα η ίδια καμπύλη ανακάμπτει, όσο η λύση του γάμου απομακρύνεται όλο και περισσότερο στο παρελθόν.

Οι μελέτες έχουν αρχίσει να ερευνούν τις λεπτομερείς διαφορές ανάμεσα στους παντρεμένους. Διαχωρίζουν από αυτή την ομάδα εκείνους που τελικά χώρισαν ή χήρεψαν. Βρίσκουν ότι οι χωρισμένοι/χήροι, μερικές φορές βρίσκονται σε χειρότερη θέση από εκείνους που μένουν παντρεμένοι (σε άλλες μελέτες, οι παντρεμένοι χωρίζονται βάσει της ποιότητας του γάμου τους, του οικονομικού/κοινωνικού στάτους και γενικά μιας ευρείας γκάμας άλλων μεταβλητών).

Τώρα ας σκεφτούμε τι συμβαίνει όταν οι άνθρωποι που μένουν ελεύθεροι συμπεριληφθούν στις μελέτες: αυτή η ομάδα είναι μια μεγάλη αδιαχώριστη μάζα. Είναι σαν οι ερευνητές και οι ειδικοί που μελετούν το γάμο και τις σχέσεις να έχουν μια συγκεκριμένη στάση απέναντί τους που δηλώνει ότι «όλοι είναι ίδιοι»! https://enallaktikidrasi.com/