Tικ είναι οι ξαφνικές, απότομες και υποχρεωτικές κινήσεις, ήχοι ή θόρυβοι που κάποιο άτομο κάνει και επαναλαμβάνει χωρίς τη θέλησή του. Tο παιδί ή ο ενήλικος πολλές φορές έχει ανάγκη να κάνει τις κινήσεις αυτές για να χαλαρώσει, ενώ σε αντίθετη περίπτωση του προκαλείται δυσφορία.
Δεν είναι σπάνιο το τικ να συνοδεύεται από συναίσθημα ντροπής ή ενοχής – κάτι που μπορεί να ενισχυθεί από τη στάση του περιβάλλοντος.
Eπίσης, αν παρατηρήσουμε προσεκτικά, θα διαπιστώσουμε ότι σε περιόδους έντασης τα τικ αυξάνονται, ενώ αντίθετα, όταν το παιδί είναι ήρεμο, ευχαριστημένο και ικανοποιούνται οι ανάγκες του, τα τικ μειώνονται.
Όταν μάλιστα κοιμάται, συνήθως εξαφανίζονται τελείως εκτός από κάποιες σχετικά σπάνιες περιπτώσεις.
Το 73% των περιπτώσεων με την κατάλληλη φροντίδα τα τικ υποχωρούν σε μεγάλο βαθμό ή και εξαφανίζονται καθώς το παιδί μεγαλώνει.
Τα τικ παρουσιάζονται παροδικά, σε ποικίλη ένταση, και το ποσοστό κυμαίνεται από 7% έως 24% των παιδιών.
Ποια είναι τα συνηθέστερα:
–το άνοιγμα-κλείσιμο των βλεφάρων
-η ανύψωση των φρυδιών
-η κίνηση του πηγουνιού
-το καθάρισμα του λαιμού
-η ανύψωση των ώμων
-το τίναγμα των μπράτσων, δαχτύλων, χεριών
-οι ιδιοτυπίες στο βάδισμα
-το φύσημα της μύτης
-οι γκριμάτσες
-το ρέψιμο
Tο πρόβλημα είναι πιο συχνό σε ορισμένες οικογένειες. Τα τικ είναι τρεις φορές πιο συχνά στα αγόρια απ’ ό,τι στα κορίτσια. H έναρξη των τικ τοποθετείται στα 6-7 χρόνια και εγκαθίστανται σιγά σιγά.
Ωστόσο, έχουν παρατηρηθεί και οι πρώιμοι τύποι στα 2-3 χρόνια. Προτού εμφανιστεί το τικ, το παιδί νιώθει κάποιες φορές μια αίσθηση έντασης και το τικ επέρχεται σαν ένα είδος εκφόρτισης που το ανακουφίζει.
Πολλοί μπορεί να είναι οι παράγοντες που ευνοούν την εμφάνιση των τικ: νευροβιολογικοί ή ψυχολογικοί, καθώς και περιπτώσεις κρανιακού τραυματισμού.
Τι μπορείτε να κάνετε:
Μόλις διαπιστώσετε ότι το παιδί παρουσιάζει κάποιο τικ, ζητήστε άμεσα τη βοήθεια ειδικού.
Να φροντίζετε να εξαλείφετε παράγοντες που συνέβαλαν στη δημιουργία του τικ όπως εκζέματα, βλεφαρίτιδες κλπ.
Να κατανοήσετε τι ακριβώς είναι το τικ και ότι εκδηλώνεται παρά τη θέληση του παιδιού.
Για το παιδί είναι απαραίτητη η εξήγηση ώστε να κατανοήσει το πρόβλημα. Σε αυτό το στάδιο μετρά η σχέση εμπιστοσύνης που θα επιτρέψει στο παιδί να ηρεμήσει από το άγχος και να ενισχυθεί η σχέση του με τους άλλους, όπως με τους συμμαθητές του.
Να γνωρίζετε ότι ο ρόλος σας είναι σημαντικός γιατί τα τικ, κυρίως στην αρχή τους, μπορεί να ξεπεραστούν εύκολα με τη συνεργασία σας.
Να έχετε υπομονή και επιμονή.
Να μην ασχολείστε με το σύμπτωμα.
Να μην κατηγορείτε ούτε να υποτιμάτε το παιδί.
Να μην το πιέζετε, προκαλώντας του άγχος.
Να το ενθαρρύνετε και να το ενισχύετε.
Να επικοινωνείτε με το σχολείο του για να τηρείται κι εκεί η ίδια στάση.
Από το βιβλίο της Α. Καππάτου “Οι γονείς κάνουν τη διαφορά “. Κυκλοφορεί από τις Εκδόσεις Μίνωας.