Οι διαταραχές σίτισης και πρόσληψης τροφής μπορεί να παρουσιαστούν σε άτομα κάθε ηλικίας και κοινωνικοοικονομικής ομάδας, ωστόσο στις έφηβες και στις νέες γυναίκες εμφανίζονται πιο συχνά. Διάφοροι παράγοντες, όπως ψυχολογικοί, γενετικοί καθώς και χαρακτηριστικά της προσωπικότητας, μπορεί να προδιαθέτουν τους εφήβους για την εμφάνιση των διατροφικών διαταραχών. Το ειδικό χαρακτηριστικό που συνδέεται με την
ανορεξία είναι η τελειομανία και με τη βουλιμία η παρορμητικότητα.
Τα άτομα που παρουσιάζουν μια σειρά από τους παρακάτω παράγοντες διατρέχουν υψηλότερο κίνδυνο να αναπτύξουν κάποια διατροφική διαταραχή:
Ψυχολογικοί-προσωπικοί παράγοντες
▪ χαμηλή αυτοεκτίμηση
▪ αισθήματα ανεπάρκειας, άγχος ή κατάθλιψη
▪ φόβος για την ενηλικίωση
▪ πεποίθηση ότι η αγάπη από την οικογένεια εξαρτάται από τις υψηλές επιδόσεις
▪ κακή επικοινωνία μεταξύ των μελών της οικογένειας ή απροθυμία των γονέων να επιτρέψουν την ανεξαρτησία των παιδιών τους καθώς μεγαλώνουν
▪ δυσκολία στην έκφραση των συναισθημάτων τους, κυρίως των αρνητικών, όπως θυμός, θλίψη, άγχος ή φόβος
▪ φόβος και αποφυγή των συγκρούσεων
▪ παρορμητική συμπεριφορά ή τελειομανία, ανάγκη να ικανοποιούν τους άλλους
▪ έντονο ενδιαφέρον και έγνοια για τις απόψεις των άλλων και τάση να κάνουν ακραίες σκέψεις (άσπρο μαύρο).
Κοινωνικές επιρροές
▪ Δίνεται ιδιαίτερη έμφαση και αξία στο αδύνατο σώμα, ως αναπόσπαστο στοιχείο της ομορφιάς.
▪ Οι έφηβες επηρεάζονται από τις τρέχουσες αντιλήψεις για την ανάγκη τέλειου σώματος.
Τα τελευταία χρόνια στο στόχαστρο έχουν μπει και τα social media (instagram κ.λπ.) εξαιτίας των προτύπων που προωθούν και της δύναμης που δίνουν στην εικόνα.
▪ Η αξία των ανθρώπων αποτιμάται κυρίως με βάση την εξωτερική τους εμφάνιση και όχι τα εσωτερικά τους χαρίσματα.
▪ Ασκείται από παντού πίεση για την επιτυχία.
▪ Προβάλλεται η αξία επαγγελμάτων που δίνουν έμφαση στο σώμα, όπως μοντέλα, αθλητές κ.ά.
Βιολογικοί παράγοντες
▪ η ανισορροπία ορισμένων χημικών ουσιών στον εγκέφαλο, οι σωματικές και ορμονικές αλλαγές που συμβαίνουν στην εφηβεία
▪ διάφοροι γενετικοί παράγοντες.
Εξωγενείς παράγοντες
▪ γεγονότα που έχουν προκαλέσει σοβαρές αλλαγές στη ζωή του εφήβου, π.χ. απώλεια ενός μέλους της οικογένειας ή κάποιου φίλου ή διαζύγιο των γονέων
▪ διάφορες δίαιτες
▪ η πίεση που βιώνουν
▪ αδυναμία για αποτελεσματική αντιμετώπιση του στρες
▪ ατομικό ή οικογενειακό ιστορικό παχυσαρκίας, κατάθλιψης, κατάχρησης ουσιών ή διατροφικών διαταραχών
▪ ιστορικό με εκφοβισμό ή ενοχλήσεις σχετικά με το σωματικό βάρος
▪ σεξουαλική ή σωματική κακοποίηση
Από το βιβλίο της Α. Καππάτου «Εμπιστευτείτε τους εφήβους, εμπιστευτείτε τη ζωή!». Κυκλοφορεί από τις Εκδόσεις Μίνωας.