Οι έφηβοι καπνίζουν για τους εξής λόγους:
Το κάνουν όλοι στην παρέα τους.
Kαπνίζει ο καλύτερος φίλος ή φίλη τους. Έτσι δείχνουν ότι είναι μεγάλοι.
Kαπνίζει ο γονιός ή οι συγγενείς τους και μιμούνται την πράξη. Αντιμετωπίζουν δηλαδή το κάπνισμα ως κάτι φυσιολογικό. ñ Δεν έχουν πειστεί για τις βλαβερές συνέπειες του καπνίσματος.

Έχουν χαμηλή αυτοεκτίμηση.
Έχουν πολύ στρες και καταφεύγουν στο κάπνισμα σαν χα- λαρωτικό μέσο.
Mπορεί να έχουν κατάθλιψη.
Έχουν λανθασμένες αντιλήψεις για το κάπνισμα. Για παράδειγμα, πιστεύουν ότι το τσιγάρο αδυνατίζει, ότι δρα εναντίον του άγχους κ.λπ.
Έχουν δεχτεί επιρροές από τις διαφημιστικές καμπάνιες των εταιρειών καπνού, αλλά και από την έμμεση προβολή του κα- πνίσματος σε ταινίες, σειρές ή σίριαλ.

Μελέτη έδειξε πως οι έφηβοι που βλέπουν ταινίες στις οποίες οι ήρωες καπνίζουν έχουν περισσότερες από διπλάσιες πιθανότητες να ξεκινήσουν και οι ίδιοι το τσιγάρο από τους συνομηλίκους τους που δεν εκτίθενται σε παρόμοια ερεθίσματα. (Ευτυχώς, τα τελευταία χρόνια έχει μειωθεί ο αριθμός των εικόνων καπνιζόντων στις ταινίες.)
Επίσης, οι έφηβοι που ζουν σε συνθήκες φτώχειας έχουν αυξημένες πιθανότητες να καπνίσουν (National Cancer Institute, USA).

Τι μπορεί να τους βοηθήσει
Οικογενειακό περιβάλλον χωρίς τσιγάρο και χωρίς συγκρούσεις.
Εκπαιδευτικά προγράμματα που θα τους ενημερώνουν με ασφαλή και έγκυρο τρόπο σχετικά με τις συνέπειες του κα πνίσματος.
Η ενασχόληση με τον αθλητισμό. Έχει καταδειχτεί σε μελέτες ότι οι έφηβοι που συμμετέχουν σε αθλητικές δραστηριότητες έχουν λιγότερες πιθανότητες να καπνίσουν.
Η τήρηση των νόμων σχετικά με την απαγόρευση του καπνίσματος σε δημόσιους χώρους, σχολεία, νοσοκομεία κ.λπ. Η τήρηση των νόμων που απαγορεύουν την πώληση προϊόντων καπνού σε ανηλίκους.

Αντικαπνιστική εκστρατεία… στο σπίτι
Ενημερώστε με τρόπο ρεαλιστικό τους εφήβους για τις αρνητικές επιπτώσεις του τσιγάρου στην υγεία. Αναζητήστε μαζί τους στο διαδίκτυο στοιχεία που έχουν δημοσιευτεί. Πείτε τους ότι οι καπνιστές έχουν δέκα φορές περισσότερες πιθανότητες να πεθάνουν από ΧΑΠ (χρόνια αποφρακτική πνευμονοπάθεια) και κινδυνεύουν είκοσι δύο φορές περισσότερο από καρκίνο του πνεύμονα σε σχέση με τους μη καπνιστές. Επίσης το 25% των θανάτων από καρδιαγγειακά νοσήματα οφείλεται στο κάπνισμα. Γενικά το 40% των θανάτων εξαιτίας όλων των μορφών καρκίνου αποδίδονται στο κάπνισμα.
H οικογενειακή εκστρατεία κατά του καπνίσματος πρέπει να αρχίζει νωρίς, ήδη στις πρώτες τάξεις του δημοτικού.
Ρωτήστε το παιδί σας τι σκοπεύει να κάνει αν του προσφέρει τσιγάρο κάποιος φίλος ή φίλη του.
Tι θα πει;
Πώς θα αρνηθεί χωρίς να νιώσει άσχημα;
Tο έχει προβληματίσει ήδη το όλο ζήτημα;

Προτρέψτε το να σκεφτεί τους λόγους για τους οποίους πραγματικά δεν θα ήθελε να καπνίζει και να έχει έτοιμα τα δικά του επιχειρήματα. Έτσι, όταν προκύψει το ζήτημα, δεν θα βρεθεί απροετοίμαστο και αμήχανο.
Eξηγήστε στο παιδί ότι δεν καπνίζουν όλοι στη συντροφιά του, οπότε το επιχείρημα «θέλω να καπνίζω σαν όλους τους άλλους» δεν ευσταθεί. Δεν θα ήταν δηλαδή εξίσου σημαντικοί για κείνο οι φίλοι του σε περίπτωση που δεν κάπνιζαν; Aν ο έφηβος ασχολείται με κάποιο άθλημα, τονίστε του ότι το κάπνισμα θα επηρεάσει τόσο την αθλητική όσο και αργότερα την ερωτική του επίδοση.

Από το βιβλίο μου «Εμπιστευτείτε τους εφήβους, εμπιστευτείτε τη ζωή!».