Της Αλεξάνδρας Καππάτου, Ψυχολόγος – Παιδοψυχολόγος
H 14χρονη Mαρία είναι ήσυχη και εσωστρεφής. Η επίδοσή της στα μαθήματα δεν είναι καλή, κυρίως στα Αρχαία και στην Έκθεση. Kάνει πολλά λάθη στην ορθογραφία, δυσκολεύεται να συγκεντρωθεί, η έκθεσή της είναι πολύ φτωχή σε περιεχόμενο, με δυσανάγνωστα γράμματα και αρκετά ορθογραφικά λάθη κ.λπ. Επίσης δυσκολεύεται πολύ να απομνημονεύσει την Iστορία, παρότι αφιερώνει πολύ χρόνο κ.λπ. Η Μαρία αντιμετωπίζει αυτές τις δυσκολίες από το δημοτικό. Oι γονείς της όμως θεωρούσαν ότι είναι τεμπέλα και την πίεζαν πολύ. Συνεχώς την επέπλητταν και την έλεγαν χαζή και απρόσεκτη. Αλλά δεν είναι ούτε χαζή ούτε τεμπέλα. H Mαρία παρουσιάζει μαθησιακές δυσκολίες που δεν έγιναν αντιληπτές και δεν αντιμετωπίστηκαν.
Η φιλόλογος που της έκανε Έκθεση και Ιστορία πρόσεξε τις δυσκολίες της, συζήτησε με τους γονείς και τους ανέφερε την πιθανότητα μαθησιακής δυσκολίας, τους πρότεινε λοιπόν να απευθυνθούν σε κάποιο ΚΕΔΔΥ (Κέντρο Διαφοροδιάγνωσης, Διάγνωσης και Υποστήριξης Ειδικών Εκπαιδευτικών Αναγκών)…
Πολλοί έφηβοι που δυσκολεύονται στα μαθήματα δίνουν την εντύπωση ότι τεμπελιάζουν ή ότι έχουν χαμηλό δείκτη νοημοσύνης, χωρίς όμως να ισχύει ούτε το ένα ούτε το άλλο. Ίσως παρουσιάζουν κάποια ειδική μαθησιακή διαταραχή που ως τώρα είχε περάσει απαρατήρητη ή είχε υποτιμηθεί, όπως συνέβη και στην περίπτωση της Μαρίας. Στην εφηβεία όμως οι απαιτήσεις των μαθημάτων γίνονται μεγαλύτερες, οπότε το ήπιο πρόβλημα του δημοτικού αναδεικνύεται. Tο παιδί που προσπαθούσε τόσο καιρό αβοήθητο με το αδιάγνωστο πρόβλημά του έχει στο μεταξύ καταπονηθεί ψυχικά. Tώρα πια γίνεται φανερό ότι «δεν τα βγάζει πέρα». Έχει μείνει αβοήθητο και φτάνει στην εφηβεία, μια ηλικία που είναι από μόνη της πολύ δύσκολη, φέροντας επιπλέον το «στίγμα» του τεμπέλη ή του παιδιού που «γενικά υστερεί».
Είναι σημαντικό ότι αρκετά παιδιά πλέον με ειδικές μαθησιακές δυσκολίες διαγιγνώσκονται στο δημοτικό και με την κατάλληλη βοήθεια ειδικού, δασκάλων και γονιών μπορούν να προχωρήσουν στο γυμνάσιο, το λύκειο αλλά και αργότερα στο πανεπιστήμιο.
Συμπτώματα
Τα κριτήρια για τη διάγνωση της ειδικής μαθησιακής δια€ταραχής (specific learning disorder), σύμφωνα με το «διαγνωστικό και στατιστικό εγχειρίδιο για τις ψυχικές διαταραχές» της Αμερικανικής Ψυχιατρικής Εταιρείας (DSM 5):
α. Περιλαμβάνουν τις δυσκολίες στη μάθηση και στη χρήση των ακαδημαϊκών ικανοτήτων που παρουσιάζει ένα παιδί όπως φαίνονται από την παρουσία τουλάχιστον ενός από τα παρακάτω συμπτώματα, τα οποία επιμένουν τουλάχιστον για διάστημα 6 μηνών, παρά τις παρεχόμενες παρεμβάσεις που στοχεύουν σε αυτές:
• ανάγνωση με λάθη ή αργή ή με συλλαβισμό
• δυσκολία στην κατανόηση αυτού που διαβάζει, π.χ. μπορεί να το διαβάζει καλά αλλά δεν μπορεί να καταλάβει τις σχέσεις, τις αναφορές ή τις βαθύτερες έννοιες αυτού που διαβάζει
• δυσκολίες στην ορθογραφία, π.χ. μπορεί να προσθέτει, να παραλείπει ή να αντικαθιστά φωνήεντα ή σύμφωνα ή να κάνει πολλά ορθογραφικά λάθη
• δυσκολίες στη γραπτή έκφραση, π.χ. κάνει πολλά γραμματικά λάθη ή παραλείπει σημεία στίξης στις προτάσεις, χρησιμοποιεί φτωχή οργάνωση παραγράφων, δεν εκφράζει γραπτά τις σκέψεις του με σαφήνεια
• δυσκολίες στους μαθηματικούς συλλογισμούς, π.χ. έχει σοβαρή δυσκολία να εφαρμόσει μαθηματικές έννοιες, δεδομένα ή τις διαδικασίες επίλυσης ποσοτικών προβλημάτων.
β. Αυτές οι ακαδημαϊκές ικανότητες είναι σημαντικά και ποσοτικά κάτω από αυτά που προσδοκούμε από το παιδί σύμφωνα με τη χρονολογική του ηλικία και προκαλούν αξιοσημείωτη διαφορά στην ακαδημαϊκή του επίδοση.
γ. Οι μαθησιακές δυσκολίες ξεκίνησαν κατά τη διάρκεια των σχολικών χρόνων αλλά δεν έγιναν πλήρως αντιληπτές και δεν έχουν σχέση με τις νοητικές ικανότητες του ατόμου ή με άλλες ακουστικές ή οπτικές αδυναμίες, ή με νευρολογικές διαταραχές ή ψυχοκοινωνικές αντιξοότητες.
Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας (ICD-10-6) οι ειδικές μαθησιακές δυσκολίες είναι:
• Ειδική διαταραχή της ανάγνωσης
• Ειδική διαταραχή της ορθογραφίας
• Ειδική διαταραχή στις μαθηματικές ικανότητες
• Μεικτή διαταραχή σχολικών ικανοτήτων.
Από το βιβλίο μου «Εμπιστευτείτε τους εφήβους, εμπιστευτείτε τη ζωή!».
H φωτογραφία είναι από το https://gr.pinterest.com/