H Xρύσα, μαθήτρια της τρίτης γυμνασίου, λέει στους γονείς της συχνά ψέματα, είτε για τα μαθήματα του σχολείου είτε για τις εξόδους που πρόσφατα άρχισε με τις φίλες της, όπου κάποιες φορές αλλού λέει ότι θα πάνε και αλλού τελικά πηγαίνει. «Άρχισε να λέει ψέματα από την πέμπτη δημοτικού ξέχναγε δήθεν κάποια μαθήματα, έκρυβε τους χαμηλούς βαθμούς κ.ά. Αυτό συνεχίζεται μέχρι σήμερα, όπου πια λέει ψέματα και για άλλα πράγματα. Ίσως την έχουμε πιέσει, ίσως είμαστε αυστηροί και θέλουμε να την ελέγχουμε καταλαβαίνετε, ανησυχούμε, γίνονται τόσα πράγματα σήμερα» λένε οι γονείς της. «Από την άλλη, στενοχωριόμαστε πολύ όταν ανακαλύπτουμε ότι μας λέει ψέματα. Tη ρωτάμε γιατί το κάνει και μας απαντά χωρίς ίχνος μεταμέλειας: “Εσείς θέλετε να ακούτε ό,τι σας αρέσει. Ε, λοιπόν, αυτό κάνω κι εγώ”. Είναι βέβαιο ότι κάτι δεν κάνουμε σωστά και φοβόμαστε μήπως χάσουμε την επαφή με το παιδί μας»

Δεν πρέπει να μας εκπλήσσει που οι έφηβοι λένε ψέματα. Aς σκεφτούμε λίγο ότι και εμείς, οι γονείς τους, χρησιμοποιούμε το ψέμα πολύ άνετα και εύκολα, είτε για να αποφύγουμε κάποιον ανεπιθύμητο γνωστό που μας ζητά στο τηλέφωνο είτε για να ξεφύγουμε από κάτι που δεν μας αρέσει κ.ά. Δεν είναι σπάνιο μάλιστα ο ένας γονιός να αποκρύπτει πράγματα που έκανε το παιδί από τον άλλο γονιό, επειδή γνωρίζει ότι δεν θα συμφωνήσει, ενώ άλλοτε υποκύπτει ο ένας γονιός, ή και οι δυο μαζί, στο αίτημα του εφήβου να πουν ψέματα στο σχολείο ότι δήθεν ήταν άρρωστος επειδή δεν διάβασε για το διαγώνισμα κ.λπ. Όλα αυτά τα ψέματα, που ίσως τα θεωρούμε αθώα, έχουμε άραγε σκεφτεί πόσο μπορούν να επηρεάσουν τα παιδιά μας;

Γιατί το κάνουν
Οι έφηβοι βιώνουν την επιτακτική ανάγκη να γίνουν ανεξάρτητοι και να δημιουργήσουν τη δική τους ταυτότητα χωριστά από τους γονείς τους. Στην προσπάθειά τους αυτή αναζητούν μεγαλύτερη ανεξαρτησία, αυτονομία, δεν θέλουν να τους ασκείται έλεγχος από τους γονείς και, σε κάποιες περιπτώσεις, καταφεύγουν στα ψέματα.
Για πολλούς εφήβους, το ψέμα είναι η εύκολη διέξοδος από τα καθήκοντά τους και η αφορμή για να ζήσουν μια «περιπέτεια» που εσείς θα τους «στερούσατε».
Ο έφηβος μπορεί επίσης να καταφύγει στο ψέμα για να απο-φύγει μια πιθανή συνέπεια ή τιμωρία από σας, αν λόγου χάριν έχει κάνει κάτι που κατά κανόνα δεν του επιτρέπετε.
Μπορεί επίσης να σας πει ψέματα αν είστε ήδη θυμωμένοι μαζί του και δεν θέλει να θυμώσετε ακόμα περισσότερο.
Για να εκτονώσει πιο περίπλοκα συναισθήματα που τον μπερδεύουν. Πολύ συχνά το ψέμα μπορεί να είναι για τον έφηβο ένα μέσο για να περιφρουρήσει τον εσωτερικό του κόσμο.
Επειδή ντρέπεται για κάτι και προσπαθεί να το αποτινάξει, αποκρούοντας την πραγματικότητα σχετικά με αυτό.
Είναι ένας τρόπος για να κρατά μακριά τους γονείς από δραστηριότητες ή σχέσεις που ο ίδιος κρίνει προσωπικές.

Απόσπασμα από το βιβλίο μου “Εμπιστευτείτε τους Εφήβους, Εμπιστευτείτε Τη Ζωή”