Η επόμενη μέρα μετά από έστω και μία μόνο νύχτα με άσχημο ύπνο έχει επιπτώσεις. Επιπτώσεις που τις βλέπουμε όχι μόνο εμείς αλλά και οι γύρω μας αφού μπορεί να γινόμαστε πιο αγχώδεις και ανήσυχοι αλλά και γκρινιάρηδες και επιθετικοί. Μια πρόσφατη έρευνα όμως ανακάλυψε τον μηχανισμό πίσω από αυτό το φαινόμενο και ανοίγει το δρόμο για νέες θεραπείες που θα βοηθήσουν στην αντιμετώπιση πολλών ψυχικών παθήσεων.
Συναισθήματα εκτός ελέγχου
Ειδικοί του Πανεπιστημίου του Τελ Αβίβ, οι ειδικοί κατάφεραν να αναγνωρίσουν τον νευρολογικό μηχανισμό που κρύβεται πίσω από τις συνέπειες της κακής ποιότητας ύπνου. Αυτό που κατάφεραν να ανακαλύψουν είναι ότι η έλλειψη ύπνου επιδρά στον τρόπο με τον οποίο ο εγκέφαλός μας ρυθμίζει τα συναισθήματά μας εμποδίζοντάς τον στην ουσία να το κάνει.
Στην έρευνα συμμετείχαν 18 ενήλικες οι οποίοι υποβλήθηκαν σε διάφορα τεστ πρώτα μετά από έναν καλό ύπνο και έπειτα μετά από μια άυπνη νύχτα. Στα τεστ συμπεριλαμβάνονταν μαγνητικές τομογραφίες και άλλες απεικονιστικές εξετάσεις καθώς και πρακτικές δοκιμασίες όπως προβολή εικόνων με κυμαινόμενο συναισθηματικό φορτίο (ουδέτερες, χαρούμενες, σκληρές κ.λπ.), παρατήρηση κινούμενων εικόνων κ.ά.
Όταν οι συμμετέχοντες είχαν κοιμηθεί καλά απέδιδαν σαφώς καλύτερα στις πρακτικές δοκιμασίες γεγονός που καταγράφηκε και στις απεικονιστικές τους εξετάσεις οι οποίες έδειξαν όλες τις φυσιολογικές νευρολογικές αντιδράσεις στον εγκέφαλό τους (ουδέτερα στις ουδέτερες εικόνες, μεγαλύτερη ένταση στις πιο φορτισμένες κλπ.).
Όταν όμως ήταν άυπνοι δεν τα πήγαν καθόλου καλά ούτε στην παρατήρηση των κινούμενων εικόνων ούτε στην αντίδραση στην προβολή των υπόλοιπων καθώς αντιδρούσαν σε όλες με τον ίδιο -μάλλον έντονο- τρόπο.
Επιπλέον έγιναν πειράματα με σκοπό να ελεγχθεί η ικανότητα συγκέντρωσης των συμμετεχόντων. Σε αυτά τους έδειχναν συναισθηματικά ουδέτερες και φορτισμένες εικόνες ενώ παράλληλα τους ζητούσαν να εκτελέσουν μία δουλειά που απαιτούσε την προσοχή τους. Καλούνταν λοιπόν να συνεχίσουν τη δουλειά αγνοώντας όσο γινόταν τις εικόνες που προβάλλονταν και όλα αυτά ενώ ήταν μέσα σε έναν ειδικό μαγνητικό τομογράφο.
Σκοπός των ερευνητών ήταν να καταγράψουν τη δραστηριότητα διάφορων περιοχών του εγκεφάλου κατά τη διάρκεια του πειράματος που σχετίζονται με την επεξεργασία των συναισθημάτων. Τελικά ανακάλυψαν πώς οι συμμετέχοντες μετά από μία μόνο νύχτα αϋπνίας αποσπώνταν από κάθε εικόνα που προβαλλόταν στο background, είτε ουδέτερη είτε φορτισμένη συναισθηματικά. Αντίθετα όταν είχαν κοιμηθεί καλά αποσπώνταν μόνο από τις συναισθηματικά φορτισμένες εικόνες.
Κάνουμε την τρίχα …τριχιά
“Διαπιστώσαμε αλλαγές στην περιοχή της αμυγδαλής, η οποία σχετίζεται με την ανίχνευση και την αξιολόγηση των περιβαλλοντικών ερεθισμάτων κατά την ολοκλήρωση μιας γνωστικής εργασίας” είπαν οι ερευνητές.” Τα ευρήματά μας δείχνουν πώς χωρίς καλό ύπνο η απλή διάκριση του τι είναι συναισθηματικά “αξιόλογο” και τι ουδέτερο, υπονομεύεται. Έτσι χάνουμε την ικανότητά μας να αποδίδουμε τη σημασία που πρέπει στο καθένα γεγονός που μπορεί να οδηγήσει σε αγχώδη συμπεριφορά, κακή κρίση, δυσθυμία κ.λπ. Πριν την έρευνά μας, δεν ήταν ξεκάθαρο τι ευθυνόταν για αυτές τις συναισθηματικές μεταπτώσεις που πυροδοτούνταν από την έλλειψη ύπνου. Διαπιστώσαμε όμως, ότι επηρεάζει σημαντικά την επεξεργασία τόσο των ουδέτερων ερεθισμάτων όσο και των συναισθηματικά φορτισμένων, γεγονός που στην ουσία παρεμποδίζει την ικανότητα του εγκεφάλου να ξεχωρίζει τι είναι σημαντικό και τι όχι. Σαν ξαφνικά να γίνονται όλα σημαντικά, να μεγαλοποιούνται.”
Τώρα οι ερευνητές στρέφονται στην εκπόνηση νέων μεθόδων που θα τους βοηθήσουν να παρέμβουν στη διαδικασία του ύπνου με σκοπό τον έλεγχο της συναισθηματικής απορρύθμισης που συναντάμε συχνά στις αγχώδεις διαταραχές, την κατάθλιψη, το μετατραυματικό στρες κ.λπ.
https://psychcentral.com/news/2015/12/09/lack-of-sleep-impairs-regulation-of-emotions/95985.html
Το άρθρο επιμελήθηκε η Αλεξάνδρα Καππάτου