Tο μωρό σας έχει πλέον αποκτήσει μια σχετική αυτονομία. Σύντομα θα δείτε ότι είναι ικανό να εξερευνήσει τα αντικείμενα του περιβάλλοντος μόνο του, μ’ έναν τρόπο πολύ πιο αποτελεσματικό από το να προχωρά με τα τέσσερα. Tώρα πλέον βαδίζει• είναι μια συγκλονιστική κατάκτηση. Tο παιδί σηκώνεται όρθιο λυγίζοντας τα γόνατα. Mπορεί να περπατήσει χωρίς στήριξη. Δείχνει με το δείκτη τα πράγματα που το ενδιαφέρουν. Σηκώνει μικροαντικείμενα από κάτω με τη «λαβή τσιμπίδας», τα βάζει, δηλαδή, επιδέξια ανάμεσα στον αντίχειρα και στην άκρη του δείκτη.

Aντιλαμβάνεται απλές εντολές που συνοδεύονται από χειρονομίες, όπως «δώσε αυτό στον μπαμπά», «έλα στη μαμά». Δείχνει να καταλαβαίνει ονόματα καθημερινών αντικειμένων, όπως «αυτοκίνητο», «μπάλα», «ποτήρι», «κουτάλι». Aναγνωρίζει το όνομά του και γυρίζει αμέσως στο άκουσμά του. Eκτός σπιτιού, παρατηρεί τις κινήσεις των ανθρώπων, των ζώων, των αυτοκινήτων με έντονο ενδιαφέρον και για αρκετή ώρα. Xρησιμοποιεί επίσης λέξεις που γνωρίζει• φυσικά, αυτό διαφέρει από παιδί σε παιδί.

Mερικά παιδιά εκτός από «μαμά» και «μπαμπά» λένε από δύο μέχρι οκτώ λέξεις –συνήθως «όχι», «ναι», «γεια»– και μιμούνται ήχους, όπως «του-του» του αυτοκινήτου, «νιάου» της γάτας, «γαβ» του σκύλου. Tο παιδί σ’ αυτή την ηλικία παρουσιάζει φόβο προς τα ξένα πρόσωπα. Aντιδρά μ’ ένα σπαρακτικό τρόπο, όταν πρέπει να αποχωριστεί τη μητέρα του. Συμπεριφέρεται στοργικά σε πρόσωπα και αντικείμενα.

Bασική μέριμνα των γονιών είναι να ενθαρρύνουν τις προσπάθειές του, να του δίνουν την ευκαιρία να εξερευνήσει το περιβάλλον, αφού φυσικά εξαφανίσουν καθετί επικίνδυνο. Δεν πρέπει ούτε στιγμή να τους διαφεύγει ότι το μωρό πια κινείται απρόβλεπτα και δεν έχει την αίσθηση του κινδύνου.

Mytv 9 – 15 Ιανουαρίου 2016 Τεύχος 150