Συχνά έχει διάφορες ιδέες τη μια λέει ότι θα ήθελε να γίνει το ένα, την άλλη στιγμή πως θα ήθελε να γίνει το άλλο.

H επιλογή του επαγγέλματος δεν εξαρτάται μόνον από τις ικανότητες του ατόμου. Πολλοί άλλοι παράγοντες μπαίνουν στο παιχνίδι αυτής της απόφασης. Πρόκειται για αληθινή ευθύνη, για μια επιλογή που θα καθορίσει σε μεγάλο βαθμό το μέλλον και θα διαμορφώσει έναν τρόπο ζωής, ένα κοινωνικό περιβάλλον και ένα οικονομικό και πολιτισμικό επίπεδο.
Γενικά, οι νέοι που πρέπει να επιλέξουν κάποιο επάγγελμα γνωρίζουν μόνο ένα μικρό μέρος των επαγγελμάτων που υπάρχουν. Αυτά είναι κυρίως τα επαγγέλματα των γονιών τους, των φίλων των γονιών τους και των ανθρώπων του περιβάλλοντός τους. Ωστόσο, ακόμα και σε αυτές τις περιπτώσεις, οι γνώσεις τους είναι επιφανειακές και περιορισμένες. Για να επιλέξουν, πρέπει να γνωρίσουν τις πιθανές διαφορετικές επιλογές. Yπάρχουν εκατοντάδες επιλογές επαγγελμάτων όλων των ειδών.

Tι επηρεάζει τις επιλογές του εφήβου
Συχνά οι έφηβοι έχουν κάποια είδωλα, πρόσωπα που θαυμάζουν και εξιδανικεύουν επειδή τα θεωρούν επιτυχημένα, διάσημα, όπως λ.χ. ηθοποιούς, τραγουδιστές, αθλητές, άτομα που συμμετείχαν είτε διακρίθηκαν σε κάποιο τηλεοπτικό πρόγραμμα, ας πούμε μαγειρικής, ή και σπανιότερα ωστόσο ανθρώπους της επιστήμης. Θα ήθελαν, λοιπόν, να ακολουθήσουν και οι ίδιοι αυτόν τον δρόμο. Επηρεάζονται μάλιστα πολύ από τα πρότυπα της τηλεόρασης και των συμμαθητών τους.
Tο περιβάλλον και οι γονείς παίζουν επίσης σημαντικό ρόλο στην επιλογή του επαγγελματικού δρόμου που θα ακολουθήσουν τα παιδιά.

Μερικές φορές ο έφηβος επιλέγει κάποιο επάγγελμα προ- κειμένου να ικανοποιήσει τους γονείς του, αφήνοντας κατά μέρος την προσωπική του επιθυμία. Σε αυτή την περίπτωση, είναι πιθανό να προσαρμοστεί και να επιτύχει. Ωστόσο, δεν είναι σπάνιο και το αντίθετο, δηλαδή είτε να μην τα πάει καλά είτε να δείξει πλήρη αδιαφορία και, σε κάποιες περιπτώσεις, να σταματήσει τις σπουδές.
Υπάρχουν νέοι που επιλέγουν έναν συγκεκριμένο δρόμο κυρίως για να εναντιωθούν στους γονείς τους και να αυτοεπιβεβαιωθούν.
Συχνά ο νέος προσανατολίζεται σε κάποιο επάγγελμα που θεωρείται δημοφιλές από τη συντροφιά των συνομηλίκων του ή είναι της μόδας και το σπουδάζουν οι φίλοι του. Γίνεται αντιληπτό πως, όταν η επιλογή βασίζεται σε τέτοια κίνητρα, δεν πρόκειται για αντικειμενική απόφαση. Σε αυτή την περίπτωση, ο νέος πρέπει να κατανοήσει ότι δεν θα χάσει τους φίλους του αν επιλέξει κάτι που του αρέσει, ακόμα και αν οδηγεί σε διαφορετικό δρόμο από τον δικό τους.

Προετοιμάστε τον έφηβο για το μέλλον
Όταν πλέον ο έφηβος βρίσκεται στο λύκειο, είναι απαραίτητο να ενημερώνεται από το σχολείο του ή από έναν ειδικό επί του επαγγελματικού προσανατολισμού για τις διάφορες επιλογές που υπάρχουν.
Βοηθήστε τον με συζητήσεις σε χαλαρές στιγμές να ανακαλύψει τις δυνατότητες και τα ενδιαφέροντά του. Μην τον ρω- τάτε τι θέλει να γίνει, αλλά «τι σου αρέσει;», «ποια πράγματα θεωρείς σημαντικά;», «σε τι νομίζεις πως είσαι καλύτερος και σε τι πιο αδύναμος;» κ.ο.κ.
Παροτρύνετέ τον να σκεφτεί και το πώς μαθαίνει καλύτερα.

Το πανεπιστήμιο ή το εντατικό διάβασμα δεν είναι για όλους. Μήπως θα του άρεσε μια πιο πρακτική σχολή; Ή κάποιο επάγγελμα πιο καλλιτεχνικό;
Βοηθήστε τον να καταλάβει τι απαιτήσεις μπορεί να έχει αυτό που διάλεξε και μετά τις σπουδές του. Για παράδειγμα, θα μπορεί να ξεκινήσει να εργάζεται αμέσως ή θα είναι απαραίτητο να εξειδικευτεί σε κάτι; Μήπως, πέρα από τις σπουδές, χρειάζεται να αναπτύξει και κάποια πλευρά της προσωπικότητάς του; Να γίνει, φέρ’ ειπείν, πιο κοινωνικός; Έτσι θα εκτιμήσει ορθότερα τις συνθήκες και τον χρόνο που θα πρέπει να συνυπολογίσει στα πλάνα του.
Δώστε του επίσης την ευκαιρία να εξερευνήσει τα επαγγέλματα που του αρέσουν. Αν π.χ. αγαπάει τα ζώα και σκέφτεται να γίνει κτηνίατρος, μπορεί να δουλέψει εθελοντικά το καλοκαίρι για κάποιο διάστημα σε κάποιον γνωστό σας κτηνίατρο ή σε ένα καταφύγιο ζώων.
Μη φέρεστε στο παιδί σαν να είναι η προέκτασή σας. Αν, ας πούμε, εσείς θέλατε πάντα να γίνετε ψυχολόγος και τελικά δεν το καταφέρατε, δεν σημαίνει πως θα πρέπει τώρα να το κάνει το παιδί σας στη θέση σας.
Παροτρύνετε τον έφηβό σας να κάνει παρέα με άλλα παιδιά που θα μπορούσαν να τον εμπνεύσουν και να τον στηρίξουν μέσα από κοινούς στόχους, πεποιθήσεις κ.λπ.
Να είστε προετοιμασμένοι και οπλισμένοι με υπομονή και κατανόηση, γιατί ο έφηβος μπορεί να αλλάξει γνώμη αρκετές φορές.
Μην πιέζετε το παιδί να κατασταλάξει οπωσδήποτε σε ένα επάγγελμα και να δεσμευτεί ότι θα το κάνει σε όλη του τη ζωή. Πείτε του ότι μπορεί να πάρει μια απόφαση τώρα έχο- ντας ένα όραμα και κάνοντας το καλύτερο που μπορεί, αλλά, αν κάποια στιγμή στο μέλλον θέλει να αλλάξει δρόμο, μπορεί να το κάνει.
Mην ξεχνάτε ότι, ακόμα κι αν η ειδικότητα που επιλέγει το παιδί σας δεν έχει ιδιαίτερη ζήτηση, ίσως η ικανοποίηση που θα αντλεί αύριο από την άσκηση του επαγγέλματός του να αποδειχτεί σημαντικότερη από τις πιθανόν καλύτερες οικονομικές απολαβές άλλων ειδικοτήτων.
Το τοπίο στα επαγγέλματα αλλάζει ραγδαία στην εποχή μας. Αύριο τα πράγματα μπορεί να είναι πολύ διαφορετικά. Θα σκεφτόσασταν, ας πούμε, ποτέ πριν από λίγα μόλις χρόνια ότι θα υπήρχε επάγγελμα Influencer;
Σε κάθε περίπτωση, οφείλετε ως γονείς να στηρίξετε τον νέο στην όποια απόφασή του.
Aν οι απόψεις σας είναι αντίθετες από αυτές του παιδιού σας και βλέπετε πως οι δυσκολίες αυξάνονται και η επικοινωνία τείνει να διακοπεί, επισκεφθείτε ψυχολόγο ή άλλο επιστήμο- να ειδικευμένο στον επαγγελματικό προσανατολισμό.

Απόσπασμα