Vita

Τεύχος 183

Από τη Νίκη Ψάλτη

Με τη βοήθεια της  Αλεξάνδρας Καππάτου Ψυχολόγου – Παιδοψυχολόγου

Αντί για το αγγελούδι  που λέει πάντα «ναι», οι περισσότεροι γονείς ζούμε  με μικρά – αλλά χαριτωμένα – διαβολάκια που γκρινιάζουν και απαιτούν

να γίνει «το δικό τους». Υπάρχει τρόπος να τους κόψουμε την γκρίνια;

Φωνές, ένταση και ένα παιδί που κλαψουρίζει, γκρινιάζει και εξαντλεί τα όρια της υπομονής μας προκειμένου να κάνει «το δικό του». Η εικόνα είναι οικεία
για τους περισσότερους γονείς που απελπισμένα αναρωτιούνται με ποιο τρόπο μπορούν  να βάλουν φρένο στην γκρίνια του παιδιού, για την οποία οι έρευνες υποστηρίζουν ότι η ανήκει στους ήχους που αποσυντονίζουν περισσότερο τον ανθρώπινο εγκέφαλο. Με άλλα λόγια δικαιολογημένα η γκρίνια μας εκνευρίζει, αλλά από την άλλη μεριά αντιδρώντας με οργή δεν θα καταφέρουμε να την περιορίσουμε. Αφού λοιπόν πρώτα αποκλείσουμε το ενδεχόμενο το παιδί να γκρινιάζει επειδή πονάει ή είναι άρρωστο, πρέπει να καταστρώσουμε ένα αποτελεσματικό πλάνο ώστε ο μικρός γκρινιάρης να αλλάξει συμπεριφορά.

Γιατί παραπονιέται

Αρχικά πρέπει να αναγνωρίσουμε τις συνθήκες κάτω από τις οποίες γκρινιάζει το παιδί. Η γκρίνια του παιδιού είναι μια έκφραση της δυσφορίας και της
δυσαρέσκειάς του. Πρέπει λοιπόν να μάθουμε να αποκωδικοποιούμε την γκρίνια του. Ξεκινώντας από τα απλά Μήπως πεινάει ή νυστάζει ή είναι άρρωστο;  Αφού αποκλείουμε αυτά προχωράμε στα πιο δύσκολα και ουσιαστικά . Μήπως αισθάνεται παραμελημένο γιατί δεν του καλύπτουμε τις συναισθηματικές του ανάγκες. Μπορεί για παράδειγμα να θέλει να προσελκύσει την προσοχή μας, εάν είμαστε διαρκώς απασχολημένοι με δουλειές . Αναρωτηθείτε μήπως του κάνουμε διαρκώς παρατηρήσεις επειδή ενοχλεί το αδελφάκι του ή είναι ζωηρό . Σας έχει περάσει η σκέψη μήπως είναι χειριστική η συμπεριφορά του γιατί έχει αντιληφθεί ότι με τη γκρίνια πετυχαίνει το σκοπό του , δηλαδή υποκύπτουμε στο αίτημά του επειδή δεν μπορούμε να το ακούμε ή αισθανόμαστε ότι δεν μπορούμε να το κάνουμε καλά.  Ίσως το παιδί να είναι απογοητευμένο επειδή ήθελε να παίξει με τους φίλους και αντί γι’ αυτό έμεινε μόνο στο σπίτι. 
Ας αναρωτηθούμε μήπως η δική μας συμπεριφορά πυροδοτεί τη γκρίνια του παιδιού. Μήπως κάθε φορά που το παιδί γκρινιάζει υποκύπτουμε στο αίτημά του – όσο παράλογο και αν είναι – μόνο και μόνο για να μην το ακούμε άλλο; Με αυτό τον τρόπο όμως ουσιαστικά ενισχύουμε τη γκρινιάρικη  συμπεριφορά του. Μήπως εμείς με το παραμικρό γκρινιάζουμε χωρίς πολλές φορές να το καταλαβαίνουμε και το παιδί απλά μιμείται τη συμπεριφορά μας;  Εντοπίζοντας τα αίτια της γκρίνιας αυξάνουμε και τις πιθανότητες να την καταπολεμήσουμε αποτελεσματικά.

Είναι ο χαρακτήρας του

Είναι γεγονός ότι μερικά παιδιά γεννιούνται με πιο έντονο ταμπεραμέντο και είναι γκρινιάρικα και νευρικά εκ φυσεως. Ωστόσο παρότι αυτή η συμπεριφορά
προκαλεί εκνευρισμό και θυμό στο γονιό, οι ψυχολόγοι επισημαίνουν ότι η επιθετικότητα από μέρους του γονιού θα χειροτερέχει περισσότερο την
επικοινωνία με το παιδί και θα ενισχύσει την αρνητική του συμπεριφορά  Με άλλα λόγια όσο πιο «δύσκολο»  αδιάλλακτο είναι το παιδί, τόσο μεγαλύτερο
απόθεμα υπομονής χρειάζεται να έχουν οι γονείς αν φυσικά θέλουν να το βοηθήσουν.

SOS Για λιγότερη μουρμούρα

Διατηρούμε την ψυχραιμία μας. Δεν δείχνουμε σημάδια εκνευρισμού και θυμού. Κάνοντας ότι δεν δίνουμε σημασία στο παιδί, του στέλνουμε το μήνυμα ότι η γκρίνια δεν είναι το κατάλληλο μέσο για να επικοινωνήσει μαζί μας και το ωθούμε σταδιακά στην υιοθέτηση ενός άλλου τρόπου συμπεριφοράς.  Το σημαντικό είναι να μην λυγίσουμε στη γκρίνια του και να παραμείνουμε σταθεροί. Επίσης είναι σημαντικό μόλις το παιδί αλλάξει τόνο και αρχίσει να μιλάει κανονικά να του δώσουμε όλη μας την προσοχή.

Αποσπάμε το ενδιαφέρον του σε κάποια δραστηριότητα που θα του κινήσει το ενδιαφέρον .Σε πολλές περιπτώσεις αυτό βοηθά και ξεπερνάμε τον ύφαλο της γκρίνιας του παιδιού.

Καταφεύγουμε στο χιούμορ Μπορεί να μας φαίνεται δύσκολο αλλά αντιμετωπίζοντας με χιούμορ το παιδί μπορούμε να το βοηθήσουμε να καταλάβει πόσο ενοχλητική είναι η γκρίνια του, ενώ παράλληλα αποφορτίζουμε την ένταση που προκαλεί το κλαψούρισμά του. Μπορούμε λόγου χάρη να μιμηθούμε με χιούμορ τον τρόπο ομιλίας του βοηθώντας το να καταλάβει από μόνο του πόσο υπερβολικό είναι.

Δίνουμε το καλό παράδειγμα κυρίως με τη συμπεριφορά μας στην οικογένεια . Στο γκρινιάρικο αίτημα του παιδιού απαντάμε επαναδιατυπώνοντάς το έτσι όπως θα θέλαμε να το είχε πει το παιδί και του εξηγούμε σε ήρεμο τόνο ότι αν το πει με αυτό τον ωραίο τρόπο ευχαρίστως θα κάνουμε αυτό που μας έχει ζητήσει.

Χρησιμοποιούμε παραμύθια Σκαρφιζόμαστε μια ιστορία με ένα γκρινιάρη ήρωα που κανένας δεν ήθελε να τον κάνει παρέα ούτε να τον βοηθήσει επειδή γκρίνιαζε διαρκώς. Μόλις όμως ο μικρός γκρινιάρης άρχισε να χρησιμοποιεί τη δική του φωνή για να ζητήσει κάτι, τότε όλοι άρχισαν να τον ακούν και να του δίνουν σημασία. Κάθε φορά που το παιδί θα αρχίζει τη γκρίνια μπορούμε να του θυμίζουμε τον μικρό γκρινιάρη ήρωα της ιστορίας.

Για να μη φτάσουμε στην γκρίνια

Επιβραβεύουμε την καλή συμπεριφορά Για να σταματήσουμε την ενοχλητική γκρίνια είναι σημαντικό να δίνουμε σημασία στις στιγμές που το παιδί συμπεριφέρεται με ωραίο τρόπο. Επαινώντας το επειδή π.χ., μας ζήτησε να πάει βόλτα με ωραίο τρόπο, δεν μας διέκοψε στο τηλέφωνο την ώρα που μιλούσαμε, συμμάζεψε το δωμάτιό του, τονώνουμε την αυτοπεποίθησή του και του δίνουμε ένα σημαντικό κίνητρο να επιδιώκει τον έπαινό μας.

Καλλιεργούμε την ανεξαρτησία του παιδιού Καθημερινά εκμεταλλευόμαστε κάθε ευκαιρία για να μάθουμε το παιδί να εξυπηρετείται μόνο του π.χ., να ντύνεται, να βάζει νερό από τη βρύση ή το ψυγείο, να κάνει μπάνιο ή να λουστεί με την επίβλεψή μας αν είναι κάτω των 5 χρονών. Οι ψυχολόγοι
επισημαίνουν ότι όσο πιο ανεξάρτητο είναι το παιδί τόσο λιγότερο θα γκρινιάζει.

Αφιερώνουμε χρόνο στο παιδί Είναι απαραίτητο να του αφιερώνουμε χρόνο, έστω και μισή ώρα την ημέρα για να κάνουμε μια δραστηριότητα μαζί με το παιδί π.χ., διαβάζοντας παραμύθια το βράδυ, φτιάχνοντας κέικ για το πρωινό κλπ. Με αυτό τον τρόπο περιορίζουμε τις πιθανότητες το παιδί να νιώσει παραμελημένο και να γκρινιάζει μόνο και μόνο για να μας τραβήξει την προσοχή.

Το ακούμε με προσοχή Το παιδί θα νιώσει πολύτιμο και μοναδικό όπως άλλωστεείναι για μας και δεν θα χρειαστεί να αντιδρά με ενοχλητικούς τρόπους. Αυτόθα πρέπει να το κάνουμε κάθε στιγμή και όχι μόνο τις ώρες των κρίσεων

Όποιος και αν είναι ο λόγος που γκρινιάζει το παιδί είναι σημαντικό να το ακούσουμε με προσοχή, χωρίς θυμό. Ας προσπαθήσουμε να νιώσουμε τι αισθάνεται εκείνη τη στιγμή χωρίς όμως να το επιβραβεύσουμε για τη γκρίνια του. Δίνοντάς του να καταλάβει ότι το νιώθουμε μπορούμε να το βοηθήσουμε να ξεπεράσει γρηγορότερη την αρνητική του διάθεση και να ηρεμήσει.