Ο δεκατετράχρονος Γιώργος μού διηγείται ότι έκλεψε το κινητό μιας συμμαθήτριάς του από την τσάντα της. «Δεν ξέρω τι με έπιασε» είπε. «Η αλήθεια είναι ότι το είχα προσέξει εδώ και αρκετές μέρες. Ήθελα να το αποκτήσω κι εγώ ζητούσα από τους γονείς μου χρήματα για να αλλάξω το δικό μου κινητό, αλλά ήταν αρηνητικοί. Μου έλεγαν να περιμένω να τελειώσει η σχολική χρονιά και, αν ήταν καλοί οι βαθμοί μου, τότε θα μου επέτρεπαν αυτή την αλλαγή. Έτσι, χωρίς να το πολυσκεφτώ, την ώρα του διαλείμματος βρήκα την ευκαιρία, άνοιξα την τσάντα της και το πήρα. Tο έκρυψα στο παντελόνι μου. Γύρισα στο σπίτι αναστατωμένος. Tη νύχτα δεν μπορούσα να κοιμηθώ. Δεν με πείραζε που η συμμα- θήτριά μου στο μεταξύ θα είχε καταλάβει ότι έλειπε και θα είχε στενοχωρηθεί. Mε ένοιαζε μόνο να μη με πιάσουν. H μητέρα μου δυστυχώς ανακάλυψε το κινητό, με ρώτησε και φυσικά δεν πείστηκε από την απάντησή μου ότι το βρήκα. Ύστερα από πολλή πίεση τής αποκάλυψα την αλήθεια. Tης είπα ότι εδώ και καιρό τής ζητούσα να μου αγοράσει καινούριο κινητό αλλά δεν το έκανε, γιατί δήθεν δεν διάβαζα. Έπεσε από τα σύννεφα, έδειξε θυμό, απογοήτευση, με αποκάλεσε κλέφτη. Απαίτησε να το επιστρέψω, εγώ όμως ήμουν σε πολύ δύσκολη θέση. Πώς να το έκανα αυτό; Και αν με καταλάβαινε η συμμαθήτριά μου, τι θα γινόταν; Πραγματικά, δεν μπορούσα να φανταστώ τι συνέπειες θα είχα ύστερα από αυτή την κίνηση».
Κάποιοι γονείς μένουν εμβρόντητοι όταν ανακαλύπτουν ότι το παιδί τους απέκτησε κάποιο αντικείμενο χωρίς να το πληρώσει. Ορισμένοι μάλιστα διαπιστώνουν ότι δεν είναι η πρώτη φορά που συμβαίνει αυτό. Nιώθουν ταραχή και αγωνία. Όταν το παιδί είναι μικρό, θεωρούν ότι ίσως δεν είναι τόσο σοβαρό το ζήτημα, γιατί το παιδί δεν καταλαβαίνει (παρότι τα περισσό- τερα παιδιά μπορούν να αντιληφθούν τι είναι δικό τους και τι των άλλων ήδη στα τρία με τέσσερα έτη, οπότε και αρχίζουν να κατανοούν ότι δεν παίρνουμε πράγματα που δεν μας ανήκουν). Τώρα όμως που το παιδί είναι στην εφηβεία, αυτό τους φαίνεται πάρα πολύ σοβαρό.
Τι οδηγεί τον έφηβο στην κλοπή
Τα αίτια που μπορεί να οδηγήσουν έναν έφηβο στην κλοπή είναι πολλά. Συνήθως όμως φταίει κάτι από τα παρακάτω:
H μεγάλη αυστηρότητα των γονιών προκαλεί τον έφηβο να κάνει «την επανάστασή του» ακόμα και κλέβοντας. Στο ίδιο αποτέλεσμα μπορεί να οδηγήσει επίσης η πολύ χαλαρή επίβλεψή τους και η αδυναμία τους να προσδιορίσουν τις συνέ- πειες της κάθε πράξης. Η συνήθεια αυτή μπορεί να ξεκινήσει τυχαία και στην αρχή να το κάνουν μόνο ευκαιριακά, αν φέρ’ ειπείν έχετε αφήσει το πορτοφόλι σας πάνω στο τραπέζι και το δουν. Σιγά σιγά όμως, όταν οι «ευκαιρίες» πυκνώνουν, η κακή συνήθεια μπορεί να εγκατασταθεί και να επεκταθεί.
H μεγάλη στέρηση, ίσως λόγω έντονων οικονομικών προβλημάτων της οικογένειας, που δεν του επιτρέπει να έχει κάποια πράγματα που επιθυμεί, όπως ας πούμε το τελευταίο μοντέλο κινητού τηλεφώνου που κατέχουν οι συμμαθητές του. Συχνά η πίεση που νιώθει ο έφηβος για να ταιριάξει με τους συνομηλίκους του και στην οικονομική κατάσταση μπο- ρεί να τον οδηγήσει στην κλοπή.
H «κακιά στιγμή» κατά την οποία το παιδί τυχαίνει να είναι αποδέκτης πολλών πιέσεων και αρνητικών συγκυριών. Παιδιά που είναι στενοχωρημένα, αγχωμένα, θυμωμένα, που αισθάνονται ότι δεν έχουν κανένα αποκούμπι και θέλουν να ξεσπάσουν κάπου ή να επαναστατήσουν μπορεί να καταφύγουν στην κλοπή.
Ο έφηβος απομονώνεται, αναζητά παρέες στις οποίες να νιώθει αποδεκτός και ίσως κάπως έτσι «ανακαλύπτει» τις παραβατικές.
Κάποιες φορές μπορεί να καταφεύγει σε τέτοιες συμπεριφο- ρές για να τραβήξει το ενδιαφέρον σας.
Η κλοπή μπορεί να είναι σημάδι ότι το παιδί κάνει χρήση ουσιών και χρειάζεται χρήματα για να αγοράζει αλκοόλ ή ναρκωτικά, καθώς το χαρτζιλίκι του συνήθως δεν επαρκεί για να καλύψει αυτές του τις ανάγκες και, φυσικά, δεν θα σας ζητήσει ποτέ χρήματα γι’ αυτά.
Κάποιες φορές μπορεί να χρειάζεται κάτι έκτακτο, που όμως δυσκολεύεται, φοβάται ή ντρέπεται να σας αποκαλύψει (προφυλακτικά, τεστ εγκυμοσύνης, φάρμακα για σεξουαλικώς μεταδιδόμενα νοσήματα κ.λπ.), με αποτέλεσμα να στραφεί στην κλοπή.
Μερικά παιδιά το κάνουν μόνο και μόνο για την «περιπέτεια» και την αδρεναλίνη. Είναι περίεργα να διαπιστώσουν αν μπορούν να το κάνουν, αν θα καταφέρουν να ξεφύγουν, τι θα γίνει αν τα πιάσουν κ.λπ.
Από το βιβλίο μου «Εμπιστευτείτε τους εφήβους, εμπιστευτείτε τη ζωή!»