Διαστάσεις έχει πάρει το φαινόμενο του  σχολικού εκφοβισμού και στην ελληνική κοινωνία. Καιρός να μάθουμε να το αντιμετωπίζουμε. 

Από τη Χρύσα Κλειτσιώτη 

Για το φαινόμενο του εκφοβισμού κάνει λόγο η ψυχολόγος – παιδοψυχολόγος – συγγραφέας  Αλεξάνδρα Καππάτου 

Τι είναι ο εκφοβισμός και η θυματοποίηση (bullying-victimization) ,κα Καππάτου,και πως μπορούν να βοηθήσουν οι γονείς τα παιδιά τους; 

Ο εκφοβισμός είναι η συστηματική και ανεπιθύμητη επιθετική συμπεριφορά που εκδηλώνουν ένα ή περισσότερα συνομήλικα παιδιά ενάντια σε κάποιο άλλο παιδί και περιλαμβάνει:  την εσκεμμένη πρόκληση δυσφορίας ή πόνου –ψυχικού ή σωματικού– στο θύμα,  την επίδειξη δύναμης ή υπεροχής από το θύτη προς το θύμα και συνήθως  συμβαίνει κατ’ επανάληψη και σε διάρκεια χρόνου.

Ο εκφοβισμός μπορεί να εκδηλωθεί στο προαύλιο, στην τουαλέτα, στη γωνία ή σε ένα διάδρομο του σχολείου, στο σχόλασμα, στην παιδική χαρά, στο λεωφορείο, στη γειτονιά• σημεία όπου το παιδί στόχος μπορεί να απομονωθεί ή εκεί όπου οι εκφοβιστές είναι βέβαιοι ότι οι παριστάμενοι δεν θα αντιδράσουν.
Μερικές φορές ο εκφοβισμός ασκείται μόνον από ένα παιδί το οποίο ίσως διαθέτει σημαντική σωματική υπεροχή, δύναμη και αυτοπεποίθηση. Τότε, το παιδί αυτό ίσως γίνεται ένα είδος αρχηγού στην τάξη ή στη συντροφιά και διαμορφώνει μια «αυλή». Το παιδί-στόχος θεωρείται ότι είναι ο αδύναμος ή ο ανυπεράσπιστος της τάξης. Αφορμή αποτελεί, κατά κανόνα, η διαφορετικότητα του παιδιού σε κάποιον τομέα όπως, για παράδειγμα, είναι ήσυχο, διστακτικό, διαφέρει στην εμφάνιση, στην ομιλία, στην εθνικότητα, στη θρησκεία, στο ντύσιμο.

Να τι μπορείτε να κάνετε…

•  Ακούστε με προσοχή και ηρεμία όσα σας πει το παιδί σας. Καθησυχάστε το ότι δεν ευθύνεται το ίδιο για ό,τι συνέβη. Εξηγήστε του ότι ένα επιθετικό παιδί ίσως παρασύρει και τη μισή τάξη εναντίον του στόχου του.  Βοηθήστε το να καταλάβει ότι και το ίδιο είναι σε θέση να βάλει όρια σε όποιον το ενοχλεί• ίσως όμως χρειαστεί βοήθεια από ειδικό.

Μην αναγκάσετε το παιδί να αντιμετωπίσει μόνο του εκείνους που το τρομοκρατούν, αν το ίδιο δεν αισθάνεται ότι είναι έτοιμο. Ειδικά, αν ο εκφοβισμός ασκείται από ομάδα παιδιών, πρέπει να πείσετε το παιδί ότι όπως ο επιθετικός αναζητεί συμμάχους, πρέπει κι εκείνος να μην είναι μόνος του αλλά να αναζητήσει φίλους, ώστε να αισθάνεται ότι ανήκει σε μια παρέα.

Αναρωτηθείτε γιατί το παιδί σας αποδείχτηκε πιο εύκολο θύμα από άλλα παιδιά Μήπως έχει χαμηλή αυτοεκτίμηση, νιώθει απροστάτευτο, αισθάνεται ότι μειονεκτεί; Όταν το πρόβλημα εντοπίζεται στο σχολικό περιβάλλον –να συζητήσετε άμεσα με το δάσκαλο και με το διευθυντή του σχολείου και, αν δεν βρείτε κατανόηση, με την αρμόδια διεύθυνση του υπουργείου Παιδείας.

Ζητήστε από το δάσκαλο να επιμείνει ιδιαίτερα στην αξία της φιλίας και της αλληλοϋποστήριξης των μαθητών. Προσπαθήστε να βρείτε σημεία στήριξης και σε άλλους γονείς, ώστε να μιλήσουν στα παιδιά τους και να υπάρχει μια κοινή αποφασιστική στάση, σε συνεργασία πάντα με το σχολείο, και χωρίς να στιγματίσετε ή να εξοστρακίσετε τα επιθετικά παιδιά σαν να λειτουργείτε αυτή τη φορά εσείς σαν όχλος.

Ενδείξεις ότι το παιδί εκφοβίζεται

Το παιδί μπορεί να είναι θύμα εκφοβισμού αν παρατηρείτε:

• Αλλαγή στη συμπεριφορά του χωρίς εμφανή λόγο, δείχνει στενοχωρημένο, ανήσυχο, άκεφο, επιθετικό.

• Παρουσιάζει άρνηση να πάει στο σχολείο και προφασίζεται κοιλόπονο ή ναυτία ή άλλα ψυχοσωματικά προβλήματα, προκειμένου να αποφύγει να βρεθεί με τα άτομα που τον εκφοβίζουν.

• Φοβάται να πάει μόνο στο σχολείο, ή αλλάζει διαδρομή, ή συχνά παρακαλεί τους γονείς να το πάνε με το αυτοκίνητο ή με άλλον τρόπο.

• Κάνει συχνές απουσίες.

• Έχει διαταραχθεί ο ύπνος του και η διατροφή του – αλλαγές στις συνήθειές του.

• Παρουσιάζει πτώση στη βαθμολογία του.

τTvζάπινγκ 15-21 Νοεμβρίου 2014 – Τεύχος 1183