Δεν έχουν τέλος τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν τα Ελληνόπουλα στην καθημερινότητά τους, εξαιτίας της οικονομικής κρίσης. Σαν να μην έφταναν τα δυσλειτουργικά σχολεία, χωρίς βιβλία, δασκάλους και θέρμανση και τα άδεια ψυγεία στο σπίτι, όπως φανερώνουν τα τραγικά περιστατικά ασιτίας μαθητών, τώρα έχουν να αντιμετωπίσουν και την υπερβολική αυστηρότητα των γονιών τους. Οι τελευταίοι γίνονται σκληροί με τα βλαστάρια τους καθώς είναι διαρκώς «φορτωμένοι» με άλυτα προβλήματα.

Άγχος

Έρευνα φανερώνει ότι ένας στους τρεις ενήλικους Έλληνες έχει άγχος ενώ ένας στους δυο βρίσκεται στα πρόθυρα της κατάθλιψης . Το άγχος επηρεάζει καθοριστικά τη συμπεριφορά των ενηλίκων και η αισθητή αύξηση στις κλίσεις που έχουν δεχτεί τους τελευταίους μήνες οι δυο τηλεφωνικές γραμμές στήριξης της Εταιρείας Ψυχοκοινωνικής Υγείας του Παιδιού και του Εφήβου (ΕΨΥΠΕ) επιβεβαιώνουν ότι όλο και περισσότερα παιδιά γίνονται αποδέκτες αυστηρότητας, παραμέλησης ή κακομεταχείρισης από τους γονείς τους.

«Το συσσωρευμένο άγχος που προκαλούν στους γονείς οι μισθολογικές περικοπές ή η απώλεια της εργασίας έχει τρομακτικό αντίκτυπο στη ζωή των παιδιών», εξηγεί η κ. Αλεξάνδρα Καππάτου, ψυχολόγος – παιδοψυχολόγος και συγγραφέας, και προσθέτει: «Τον τελευταίο καιρό βιώνουμε μεγάλες ανατροπές στην καθημερινότητα μας. Μπαίνουν νέοι όροι στο λεξιλόγιο μας, όπως η «εργασιακή εφεδρεία», ενώ η ανεργία γίνεται σκληρή πραγματικότητα για πολλούς συμπολίτες μας. Όλα αυτά διαμορφώνουν μαζικά μια ψυχολογία ανασφάλειας, απογοήτευσης, απελπισίας και θυμού.

Το τελευταίο 2μηνο η κατάσταση έχει επιδεινωθεί και το άγχος είναι πλέον ανεξέλεγκτο. Οι γονείς, εξουθενωμένοι από τη δουλειά, τα έκτακτα «χαράτσια» και το αίσθημα ανασφάλειας, συχνά δεν έχουν την ψυχική διάθεση να σταθούν σωστά δίπλα στα παιδιά τους. Είναι παρόντες σωματικά αλλά όχι συναισθηματικά και από ισχυρό πρότυπο μετατρέπονται σε ένα ανίσχυρο μοντέλο. Αν μάλιστα απολυθούν, τότε νιώθουν ότι χάνουν τελείως το κύρος τους και συχνά καταλήγουν να ντρέπονται για τον εαυτό τους». Παράλληλα, το άγχος σε συνδυασμό με την εξουθένωση τους κάνει τιμωρητικούς, κάποιοι μάλιστα επιστρατεύουν ακόμα και τη σωματική τιμωρία (το ξύλο). «Και ενώ οι γονείς χάνουν την υπομονή τους, τα παιδιά από τη μεριά τους γίνονται πιο άτακτα και χειριστικά διεκδικώντας μερίδιο στο ενδιαφέρον και την προσοχή τους, με αποτέλεσμα να συσσωρεύεται η ένταση μέσα στο σπίτι. Επιζήμιος είναι και ο συνεχής βομβαρδισμός με ειδήσεις που προβάλλονται από την τηλεόραση για το πόσο απελπιστική είναι η κατάσταση, καθώς συχνά δημιουργούνται φοβίες στα λιλιπούτεια μέλη της οικογένειας», προσθέτει η ειδικός, καταγράφοντας την προσωπική της εμπειρία:

«Πόλεμος»

«Μέσα σε μια μέρα είχα δυο περιστατικά, το πρώτο με ένα παιδί της Γ΄ Δημοτικού που άκουσε στο σχολείο από το δάσκαλό του ότι έχουμε οικονομικό πόλεμο με τη Γερμανία –χωρίς ο δάσκαλος να εξηγήσει στην τάξη τι εννοούσε με τον όρο «πόλεμο»-και επιστρέφοντας πανικόβλητο στο σπίτι του ρωτούσε επίμονα τη μητέρα του αν έχουμε πόλεμο και αν θα μας σκοτώσουν όλους οι Γερμανοί. Το δεύτερο περιστατικό αφορά ένα παιδί μεγαλύτερης ηλικίας που, ακούγοντας καθημερινά για την τραγικότητα της κατάστασης, αγχώθηκε τόσο πολύ ώστε άρχισε να βλέπει εφιάλτες και ζητούσε τον ένα γονιό να μείνει μαζί τους μέχρι να κοιμηθεί», λέει η κ. Καππάτου.

Τα παιδιά αντιλαμβάνονται αμέσως την ψυχική διάθεση των γονιών τους. Όχι από τα λόγια αλλά από τη συμπεριφορά τους.

Η ψυχική κατάσταση των γονιών περνά στα παιδιά όχι μόνο μέσα από αυτά που τους λένε αλλά και κυρίως από όσα μένουν ανείπωτα. Τα παιδιά παρατηρούν και ακούν με τα μάτια, οπότε, για να ανακτηθούν οι ισορροπίες μέσα στο σπίτι, οι γονείς πρέπει καταρχήν να περιορίσουν την έκθεση του παιδιού στα οικονομικά προβλήματα. «Χωρίς να πείτε ψέματα, εξηγήστε στο παιδί με απλά λόγια –προσαρμοσμένα στην ηλικία του – τι συμβαίνει.

Μιλήστε του καθησυχαστικά και αν είναι πάνω από 10 ετών ζητήστε τη βοήθεια του στην προσπάθεια περικοπής κάποιων εξόδων που το αφορούν, π.χ ελάττωση στο χαρτζιλίκι του. Έτσι, του δίνετε κίνητρο και τελικά η οικογένεια βγαίνει πιο δεμένη μέσα από τις δυσκολίες. Είναι χρέος μας να δώσουμε στα παιδιά ελπίδα και όχι μιζέρια. Εξηγούμε τις δυσκολίες αλλά αφήνουμε παράθυρο στην αισιοδοξία. Προσφέρουμε σταθερότητα, τονίζουμε στα παιδιά ότι είμαστε δίπλα τους ό, τι κι αν συμβεί», επισημαίνει η Κα Καππάτου προσθέτοντας ότι επιβάλλεται να δώσουμε κάποιες εξηγήσεις. Αν δεν το κάνουμε, τα παιδιά κυρίως προσχολικής ηλικίας θα φτιάξουν αυθαίρετα σενάρια με τη φαντασία τους που απέχουν πολύ από την πραγματικότητα ή θα ρίξουν το φταίξιμο στον εαυτό τους και θα πιστέψουν ότι εκείνα έκαναν κάτι «κακό» και γι’ αυτό οι γονείς τους άλλαξαν συμπεριφορά». Για να εκτονωθεί η ένταση μέσα στο σπίτι η ειδικός συνιστά να ασχοληθούμε με τα παιδιά και να βρούμε δραστηριότητες που δεν κοστίζουν, όπως επαφές με φίλους, βόλτες, επισκέψεις στην παιδική χαρά και εκδηλώσεις των δήμων που είναι δωρεάν.

Από την Αλεξία Σβώλου

Eλεύθερος τύπος