Λίγα λόγια για την αξέχαστη παράσταση του Νίκου Καραθάνου που παρουσιάστηκε το 2010 και θα έχουμε την ευκαιρία να την απολαύσουμε για ένα 24ωρο στο site του Εθνικού Θεάτρου.
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
Δεν σκάλωνε το μάτι, γιατί απλούστατα το έργο γινόταν χάρμα οφθαλμών και ακοής, όπως συνέβη και με τους Γάλλους εκατό και κάτι χρόνια πριν, όταν, εν μέσω μιας μεγάλης κρίσης ηθικής τάξεως, τους φανερώθηκε ένας άνευ προηγουμένου θεατρικός θρίαμβος
Δεν είναι μόνο ότι το υπέροχο έργο του Εντμόν Ροστάν, «Σιρανό ντε Μπερζεράκ», έχει καταγραφεί στο γαλλικό και παγκόσμιο θέατρο ως ένα από τα κορυφαία δείγματα έμμετρης ρομαντικής κωμωδίας, γραμμένο μάλιστα μόλις πριν ανατείλει ο 20ός αιώνας, προσφέροντας έναν υπέροχο πρωταγωνιστικό ρόλο.
Είναι και ότι κατά έναν παράξενο τρόπο διέσωσε το όνομα μιας προσωπικότητας που διαφορετικά θα είχε ξεχαστεί παντελώς, θα είχε χαθεί στη λήθη. Ο Σιρανό δεν είναι απλώς υπαρκτό πρόσωπο αλλά διέγραψε μια σπουδαία και εκκωφαντική πορεία! Ποιητής του 17ου αιώνα, επηρέασε άλλους σημαντικούς συγγραφείς, όπως ο Μολιέρος, αλλά ήταν και ο πρώτος που έγραψε λογοτεχνία επιστημονικής φαντασίας, π.χ. το περίφημο «Ταξίδι στη σελήνη» ‒από το οποίο πολύ αργότερα δανείστηκε στοιχεία ο Βολτέρος‒, ενώ παράλληλα εμπνεύστηκε το αερόστατο, εκατόν πενήντα χρόνια προτού εφευρεθεί.
Αιρετικός και ασυμβίβαστος, σατίρισε την εποχή του και τη θρησκοληψία της κοινωνίας, έζησε έντονα και απερίσκεπτα, πεθαίνοντας σε ηλικία μόλις τριάντα πέντε ετών, το 1655, από ένα δοκάρι που έπεσε στο κεφάλι του. Και ναι μεν ο Θεόφιλος Γκοτιέ έκανε ό,τι μπορούσε για να αποκαταστήσει τη φήμη του ως λογοτέχνη, αλλά ήταν ο Ροστάν που με το ομότιτλο θεατρικό έργο του εν έτει 1897 έκανε τον Σιρανό να αποκτήσει παγκόσμιο κύρος.
Τι πραγματική απόλαυση να ακούς ευφυώς και έμμετρα μεταφρασμένο από τη Λουίζα Μητσάκου το κείμενο, αυτό το αψεγάδιαστο μνημείο ιδεαλισμού και ρομαντικού έρωτα του χειμαρρώδους Σιρανό, που όσο μεγάλο είναι το αναβλύζον ταλέντο του στην ποίηση τόσο μεγάλη είναι η μύτη του. Αυτός, λοιπόν, ο ρόλος, το όνειρο πολλών ηθοποιών διεθνώς, δίνει τον τίτλο σε μια απολαυστική έμμετρη «ηρωική κωμωδία», την οποία ο Νίκος Καραθάνος είχε τη μεγάλη τύχη να σκηνοθετήσει, αναλαμβάνοντας παράλληλα και τον πρωταγωνιστικό ρόλο, κατόπιν ανάθεσης του Εθνικού Θεάτρου. Απ’ ό,τι φαίνεται, ήταν τόσο μεγάλη η αφοσίωσή του στο όχι απαραιτήτως εύκολο εγχείρημα, που το τελικό αποτέλεσμα ξεχείλισε από θεατρική ευφορία.
Μια απίστευτη θετική ενέργεια πλημμύρισε την παράσταση, της οποίας όλοι οι ηθοποιοί, ακόμα και οι πιο «αδύναμοι», εντάχθηκαν στο γενικό κλίμα και τη λάμπρυναν με την παρουσία τους. Βρέθηκα στο κτίριο Τσίλερ της οδού Αγ. Κωνσταντίνου για να τη δω σε μια «απογευματινή».
Η αίθουσα ασφυκτιούσε, γεμάτη από κόσμο μέχρι ψηλά στον εξώστη. Με το που ξεκίνησε η παράσταση με τον Άγγελο Παπαδημητρίου (αυτό το μέχρι τα μπούνια θεατράλε, καλλιτεχνικό ον) στον ρόλο του Μονφλερί, ενός διάσημου θεατρίνου (ο Παπαδημητρίου κρατούσε και τον σπουδαίο ρόλο του Ντε Γκις), το έργο προχωρούσε, έτρεχε και δεν έλεγε να κάνει καμιά κοιλιά. Όχι μόνο δεν «κόμπιαζε», αλλά απογειωνόταν.
Δεν είναι τυχαίο τον ότι στο πρόγραμμα οι ηθοποιοί είναι φωτογραφημένοι να αιωρούνται!
Οι δέκα Γασκόνοι, το τάγμα του οποίου ηγείται ο Σιρανό, υπέροχες νεανικές παρουσίες, αγόρια όλο φρεσκάδα (ανάμεσά τους σούπερ ταλαντούχοι ηθοποιοί όπως ο Αργύρης Πανταζάρας, ο Μιχάλης Σαράντης, ο Πάνος Βλάχος, ο Προκόπης Αγαθοκλέους, ο Ντένης Μακρής, ο Άγγελος Τριανταφύλου, ο Αλέξανδρος Μαυρόπουλος, ο Γιάννης Κωνσταντακόπουλος κ.ά.), συμμετείχαν προσφέροντας απαράμιλλη δύναμη, παίζοντας μάλιστα και μουσικά όργανα που, όπως μας πληροφορεί ο μουσικός Κορνήλιος Σελαμσής στο σημείωμά του, έμαθαν να παίζουν για χάρη της παράστασης.
Κι όλα αυτά κουκουλωμένοι με γούνινα παλτά και φλούο κουβέρτες σαν αυτές που βλέπει κανείς στην πραμάτεια των Τσιγγάνων. Χόρευαν, στροβιλίζονταν, κυλιόντουσαν στα στρώματα και στα πατώματα ‒ τι απόλαυση να τους βλέπεις!
Οι δέκα Γασκόνοι, το τάγμα του οποίου ηγείται ο Σιρανό, υπέροχες νεανικές παρουσίες, αγόρια όλο φρεσκάδα (ανάμεσά τους σούπερ ταλαντούχοι ηθοποιοί όπως ο Αργύρης Πανταζάρας). Αλλά, κυρίως, τι πραγματική απόλαυση να ακούς ευφυώς και έμμετρα μεταφρασμένο από τη Λουίζα Μητσάκου το κείμενο, αυτό το αψεγάδιαστο μνημείο ιδεαλισμού και ρομαντικού έρωτα του χειμαρρώδους Σιρανό, που όσο μεγάλο είναι το αναβλύζον ταλέντο του στην ποίηση τόσο μεγάλη είναι η μύτη του. Πράγμα που ακυρώνει κάθε ελπίδα για τον παθιασμένο του έρωτα για τη Ρωξάνη (Λένα Κιτσοπούλου), που αγαπάει τον ωραίο Κριστιάν (Χρήστος Λούλης).
Κι ο ήρωάς μας φτάνει στο σημείο να στηρίξει τον αντεραστή του, υπογράφοντας εξαιρετικά ποιήματα με αποδέκτη την αγαπημένη του, η οποία μόνο όταν ακούει τους θεσπέσιους στίχους από το στόμα του Κριστιάν αφήνεται στη σαγήνη του έρωτα.
Κι εκεί, στην παράσταση του Εθνικού, συνέβη το εξής καταπληκτικό: ο λόγος «γέμιζε» τη μεγάλη και σχεδόν γυμνή σκηνή, εκσφενδονιζόταν μέχρι τον β’ εξώστη κι έτσι δεν χανόταν ούτε μία λέξη, ούτε ένα δάκρυ, ούτε ένα γέλιο! Μετά από αυτό κανένας «νεωτερισμός», καμία ελαφρότητα δεν φαινόταν παράταιρη, μόνο ευρηματική και χρήσιμη.
Δεν σκάλωνε το μάτι, γιατί απλούστατα το έργο γινόταν χάρμα οφθαλμών και ακοής, όπως συνέβη και με τους Γάλλους εκατό και κάτι χρόνια πριν, όταν, εν μέσω μιας μεγάλης κρίσης ηθικής τάξεως, τους φανερώθηκε ένας άνευ προηγουμένου θεατρικός θρίαμβος!
Η παράσταση του Εθνικού Θεάτρου Σιρανό ντε Μπερζεράκ θα είναι διαθέσιμη για 24 ώρες, από τις 13:00 το μεσημέρι του Σαββάτου, 11 Απριλίου, έως και την ίδια ώρα της Κυριακής, 12 Απριλίου στο
https://www.n-t.gr/ και στο www.culture.gr.
Πηγή: www.lifo.gr