Η εφηβεία του παιδιού προκαλεί στους περισσότερους γονείς ανησυχία. Τα προβλήματα είναι πολλά κακές παρέες, ναρκωτικά, χαμηλοί βαθμοί, κάποια ανεπιθύμητη εγκυμοσύνη κ.ο.κ. και η ομπρέλα προστασίας αναπόφευκτα πολύ ανίσχυρη. O γονιός δικαιολογημένα ανησυχεί, αλλά πολλές φορές υπερβάλλει, με αποτέλεσμα στη φαντασία του να προβάλλονται δυσοίωνες εικόνες από το μέλλον.
Οι πιο ουσιαστικοί κίνδυνοι στη ζωή ξεκινούν και τελειώνουν στα όρια. Όρια που το παιδί πρέπει να εκπαιδευτεί να θέτει στον εαυτό του και στους άλλους. Είναι το «μέχρις εκεί» που θα το προφυλάξει από σοβαρούς, ακραίους κινδύνους. Μέχρι τα εννιά με δέκα του χρόνια, το παιδί συμμορφωνόταν ουσιαστικά με τα όρια τα δικά σας και των δασκάλων του. Αποκεί και πέρα όμως βαθμηδόν αρχίζει να σκέφτεται για λογαριασμό του και καλείται να βάζει δικά του όρια. Όλα μέσα στο μυαλό του αναπροσαρμόζονται ραγδαία και του είναι εξαιρετικά δύσκολο να βρει τη νέα σωστή θέση των ορίων. Κατά συνέπεια, ώσπου να ορίσει τα δικά του νέα σύνορα για να ταξινομεί στοιχειωδώς τη ζωή του, εξακολουθεί να χρειάζεται έναν εξωτερικό προσδιορισμό. Και, παρόλο που δεν τον θέλει, γιατί νιώθει ότι τον δεσμεύει, συγχρόνως τον έχει απόλυτη ανάγκη για να μην πελαγοδρομεί.
Kαλό είναι να εξηγήσετε εξαρχής στο παιδί ότι το όριο δεν είναι κάτι δυσάρεστο, αλλά απλούστατα κάτι αναγκαίο, όχι μόνο για το ίδιο αλλά και για όλους. Όταν τα παιδιά βλέπουν ότι οι γονείς τους τηρούν επίσης όρια και ότι γενικά τα όρια ισχύουν για όλους, εσωτερικεύουν αυτή τη συμπεριφορά, δηλαδή προσαρμόζονται και τηρούν τα όρια και τα ίδια, χω- ρίς να χρειάζεται να τους το θυμίζετε κάθε φορά.

Βρείτε την κατάλληλη στιγμή
Πολλές φορές θυμόμαστε τα όρια μόνον όταν αυτά ξεπερνιούνται και, ως συνέπεια, προκαλούνται έντονες αντιδράσεις δηλαδή, τα θυμόμαστε πάνω στον καβγά. Αυτή όμως είναι η χειρότερη στιγμή για να θεσπιστούν κανόνες.
Η καλύτερη ευκαιρία, απεναντίας, είναι μια ουδέτερη, χαλαρή ή ευχάριστη στιγμή ή, αν αυτό γίνει μετά τη φασαρία, τουλάχιστον δυο τρεις ώρες αργότερα, ώστε να έχετε ηρεμήσει. Τότε το έδαφος είναι πράγματι πρόσφορο προκειμένου να συζητήσετε με το παιδί σας τους όποιους κανόνες και να συμφωνήσετε από κοινού σε κάποια θέματα, λόγου χάριν, σε σχέση με το χαρτζιλίκι, τις εξόδους ή τη χρήση του ηλεκτρονικού υπολογιστή.
Αν αιτία της ρήξης είναι οι υπερβολικές απαιτήσεις σας, στις χαλαρές στιγμές είναι πιο εύκολο να βάλετε νερό στο κρασί σας, και να παραδεχτείτε, ας πούμε, ότι το παιδί όντως δεν μπορεί να επικοινωνεί με τους φίλους του μόνο είκοσι λεπτά την ημέρα. Αν, πάλι, αιτία για τη διένεξη είναι κάποια υπερβολική αξίωση του παιδιού, στη χαλαρή στιγμή θα πα- ραδεχτεί πιο εύκολα το σφάλμα του.

Από το βιβλίο μου «Εμπιστευτείτε τους εφήβους, εμπιστευτείτε τη ζωή!».