Από την Αλεξάνδρα Καππάτου, Ψυχολόγο – Παιδοψυχολόγο
Οι τελευταίοι μήνες σε όλον τον πλανήτη φαίνονται να προέρχονται από ταινία επιστημονικής φαντασίας ή θρίλερ. Ποτέ δεν μας πέρναγε από τη σκέψη ότι αυτά που συνέβαιναν στη μακρινή Κίνα θα ερχόντουσαν στην Ευρώπη και δη στη μικρή μας χώρα. Ούτε μας δόθηκε αρκετό περιθώριο χρόνου να προετοιμαστούμε ψυχολογικά…
Ο κορωνοιός μεταδίδεται με ιλιγγιώδη ταχύτητα που δεν μας επέτρεψε να σκεφθούμε ή να συνειδητοποιήσουμε τι συμβαίνει. Μέσα σε μερικές βδομάδες άλλαξε η ζωή μας, όλοι σχεδόν είμαστε κλεισμένοι στο σπίτι μας… Μας μιλούν για ένα αόρατο εχθρό που παρελαύνει επιδεικτικά και αφήνει πίσω του πόνο και θλίψη… Σίγουρα δεν είναι καθόλου εύκολο να κρατήσει κανείς την ψυχραιμία του με όσα μαθαίνει καθημερινά. Η πανδημία δοκιμάζει τις ψυχικές αντοχές όλων μεγάλων και μικρών.. Όλοι καλούμαστε να αναπροσαρμόσουμε τη ζωή μας με ιλιγγιώδη ρυθμό, εξάλλου ζούμε στην εποχή της ταχύτητας… Κάποιοι όμως είναι πιο επιρρεπείς στο άγχος ειδικά αυτή την περίοδο και όχι αδικαιολόγητα. Ο υποχρεωτικός εγκλεισμός αυξάνει τις αρνητικές σκέψεις και βοηθά να αναδυθούν διάφοροι υπαρξιακοί προβληματισμοί ή φόβοι που τους είχαμε καταχωνιάσει καλά. Πρέπει όμως να κάνουμε ότι μπορούμε για να το καταπολεμήσουμε καθώς το άγχος αποτελεί τον χειρότερο σύμβουλο…
Το άγχος μπορεί να εκδηλωθεί με
Φόβο και ανησυχία για την υγεία τη δική σας και των αγαπημένων σας ανθρώπων.
Αρνητικές σκέψεις
Αναίτιες εκρήξεις θυμού
Αλλαγές στις συνήθειες φαγητού και ύπνου
Δυσκολίες στη συγκέντρωση
Επιδείνωση χρόνιων προβλημάτων υγείας
Αυξημένη χρήση αλκοόλ, καπνού και άλλων ουσιών
Ανάμεσα σε αυτούς που κατακλύζονται ή και καταβάλλονται από το άγχος είναι οι ομάδες υψηλού κινδύνου όπως οι ηλικιωμένοι ή οι άνθρωποι με υπάρχοντα προβλήματα υγείας, τα παιδιά και οι έφηβοι που δεν διαθέτουν ακόμα όλα τα γνωστικά μέσα για να αντιληφθούν το μέγεθος της κατάστασης που έχει διαμορφωθεί και φυσικά οι εργαζόμενοι στον χώρο της υγείας. Ωστόσο αυτό δεν σημαίνει ότι και όλοι εμείς οι υπόλοιποι άνθρωποι δεν αισθανόμαστε ένα τεράστιο άγχος και αγωνία για το τι συμβαίνει και τι μένει ακόμα να συμβεί μπροστά σε αυτό το πρωτόγνωρο φαινόμενο που έχει εξαπλωθεί σε ολόκληρο τον πλανήτη.
Συχνά με ρωτάτε «τι μπορούμε να κάνουμε;»
Αρχικά να διατηρήσετε την ψυχραιμία σας.
Να έχετε σαφή και ακριβή ενημέρωση μέχρι του σημείου που μπορείτε να διαχειριστείτε. Αποφεύγετε να έχετε όλες τις ώρες ανοικτούς τους δέκτες της τηλεόρασης.
Βάζετε πάντα τη λογική σας και να σκέφτεστε ρεαλιστικά όταν αναλύετε τις πληροφορίες που μαθαίνετε.
Όταν ακολουθείτε τις οδηγίες της πολιτείας και μένετε στο σπίτι, κερδίζετε χρόνο γιατί βάζετε ένα ανάχωμα στην εξάπλωση του ιού, συμμετέχετε δηλαδή σε μια εθνική προσπάθεια στην οποία έχετε και εσείς μερίδιο ευθύνης και αποτελείτε μέρος της αντιμετώπισης. Αυτό και μόνο είναι ελπιδοφόρο και μας γεμίζει δύναμη.
Υπάρχει στόχος και μεθοδολογία που καλείστε να ακολουθήσετε σε αυτή τη φάση προστατεύοντας τον εαυτό σας και τους αγαπημένους σας καθώς και το υπόλοιπο κοινωνικό σύνολο. Αναλογιστείτε πόση δύναμη διαθέτετε όταν μέσα από το σπίτι ο καθένας συμμετέχει σε ένα τιτάνιο αγώνα και μια εθνική προσπάθεια. Αυτό δεν μας γεμίζει με αίσθημα ευθύνης αλλά και αισιοδοξία;
Μην έχετε μόνιμο θέμα συζήτησης στην οικογένειά σας αλλά και στις συνομιλίες με τους φίλους σας το κορωνοιό. Αν κάποιοι από τους οικείους σας δείχνουν φοβισμένοι, βάλτε τη λογική σας ασπίδα στο φόβο και αλλάξτε θέμα συζήτησης ή διακόψτε την. Μην επιτρέψετε να σας επηρεάσουν..
Φτιάξτε μια νέα ρουτίνα μέσα στο σπίτι αυτό το διάστημα.
Ξεκουραστείτε και προσπαθήστε να κοιμάστε περισσότερο.
Υιοθετήστε κανόνες υγιεινής ζωής και βάλτε στόχο να τους ακολουθήσετε. Δείτε τον κατ’οίκον περιορισμό σαν μια καλή ευκαιρία να βελτιώσετε τη διατροφή σας. Βάλτε περισσότερα φρούτα και λαχανικά στο πιάτο σας για να ενισχύσετε το ανοσοποιητικό σας, ξεκινήστε να τρώτε τακτικά γεύματα, πιείτε περισσότερο νερό και τσάι…
Θυμηθείτε πόσες φορές λέγατε ή γκρινιάζατε ότι δεν έχετε χρόνο να κάνετε όσα θέλατε για παράδειγμα να ασχοληθείτε με τον εαυτό σας ή να διαβάσετε. Η ευκαιρία είναι μπροστά σας! Καταγράψτε όλα αυτά που θέλατε και ανάλογα αποφασίστε από που να ξεκινήσετε. Βάλτε κάποιο μικρό στόχο που σας αρέσει πολύ και μόλις τον υλοποιήσετε προχωρήστε στον επόμενο.
Ορίστε κάθε μέρα κάποιες δραστηριότητες που θα επιθυμούσατε να κάνετε. Για παράδειγμα να φτιάξετε τη ντουλάπα σας, να διαβάσετε κάποια βιβλία που είναι παρατημένα στη βιβλιοθήκη σας και κάθε φορά που ξεσκονίζετε τα θυμάστε και σκέφτεστε «μακάρι να είχα χρόνο να τα διαβάσω» ή να δοκιμάσετε κάποιο είδος γυμναστικής που θέλατε καιρό αλλά το αφήνατε, ή να ξανανεβείτε σ’ αυτόν τον ξεχασμένο διάδρομο, να δοκιμάσετε να φτιάξετε κάποιες νέες συνταγές, να δείτε ταινίες κλπ.
Κρατήστε καθημερινά ημερολόγιο δραστηριοτήτων και συναισθημάτων. Αν νιώθετε στενοχωρημένοι ή έχετε αγωνία, καταγράψτε τα συναισθήματά και τις σκέψεις σας και δείτε τα με ρεαλιστικό τρόπο. Για τις δύσκολες στιγμές μάθετε κάποιες ασκήσεις χαλάρωσης που μπορούν να σας βοηθήσουν.
Συνεχίζετε με ακρίβεια τα μέτρα πρόληψης και διδάξτε και τα παιδιά σας κανόνες υγιεινής που θα τους φανούν χρήσιμοι και μετά. Για παράδειγμα να πλένουν τα χέρια με προσοχή , όταν βήχουν ή φταρνίζονται να καλύπτουν το στόμα τους ώστε να μην εξαπλώνονται τα σταγονίδια κλπ. Επίσης, αν παραγγέλνετε φαγητό ή είδη σούπερ μάρκετ, ζητάτε από τους διανομείς να τα αφήνουν στην πόρτα σας και παραλάβετέ τα αφού φύγουν.
Επικοινωνήστε με το σύντροφό σας και κάνετε μαζί πράγματα μέσα στο σπίτι όπως να ακούσετε μουσική, να δείτε μια ταινία , να συζητήσετε και να ανταλλάξετε απόψεις.
Συνδεθείτε με τα παιδιά σας , αφουγκραστείτε τις ανάγκες τους , και τα συναισθήματά τους χωρίς να τους δείχνετε το άγχος ή την ανασφάλειά σας. Δείξτε τους ότι είστε διαθέσιμοι, ότι τα υπολογίζετε και σέβεστε αυτά που αισθάνονται… Κάνετε μαζί πράγματα που θα σας φέρουν κοντά π.χ. παίξτε, χορέψτε, μαγειρέψτε, διαβάστε βιβλία κ.λπ.
Εξηγήστε τους με απλά λόγια προσαρμοσμένα στην ηλικία και στο γνωστικό τους υπόβαθρο για την κατάσταση και το μερίδιο ευθύνης που έχουμε όλοι μαζί για να νικήσουμε τον ιό καθησυχάζοντάς τα ότι δεν κινδυνεύετε. Τα παιδιά όταν γνωρίζουν τους λόγους που γίνεται κάτι, πειθαρχούν καλύτερα.
Τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης θα σας φανούν ιδιαίτερα χρήσιμα για να νικήσετε την αίσθηση της απομόνωσης. Μιλήστε με τους φίλους σας, γελάστε μαζί τους αποφεύγοντας τις δυσάρεστες συζητήσεις.
Θυμηθείτε ότι το σπίτι σας είναι η φωλιά σας, ο ιστός που σας προστατεύει από αρνητικές σκέψεις και συναισθήματα.
Αυτή την δοκιμασία μπορούμε να τη μετατρέψουμε σε θετική εμπειρία που μπορεί να μας βοηθήσει να καταλάβουμε τελικά τι θέλουμε από τη ζωή μας και ποιες είναι οι πραγματικές μας ανάγκες.
Είναι ευκαιρία να αναθεωρήσουμε τις προτεραιότητες, τους στόχους και τα θέλω μας.
Μένουμε σπίτι! Όλοι μαζί μπορούμε!
Ανοιχτή τηλεφωνική γραμμή βοήθειας 1110 (χωρίς χρέωση)
Ψυχολογική υποστήριξη, συμβουλευτική και καθοδήγηση στους γονείς
Λειτουργεί από την Περιφέρεια Αττικής και τον ΙΣΑ καθημερινά 9 π.μ. – 9μ.μ.
Τηλεφωνική γραμμή ψυχοκοινωνικής υποστήριξης 10306 (χωρίς χρέωση)
Λειτουργεί από το Υπουργείο Υγείας και το ΕΚΠΑ και παρέχει:
Ψυχολογική στήριξη: 24ωρη λειτουργία.
Ψυχιατρική βοήθεια σε πάσχοντες από ψυχικό νόσημα: από 08.00 έως 20.00.
Ψυχολογική στήριξη παιδιών και οικογενειών: 24ωρη λειτουργία.
Ψυχολογική στήριξη υγειονομικού προσωπικού: από 08.00 έως 20.00
Κοινωνική στήριξη: από 08.00 έως 20.00