Από την Αλεξάνδρα Καππάτου, Ψυχολόγο – Παιδοψυχολόγο

Όλοι οι έφηβοι νιώθουν κατά καιρούς ανάξιοι ή ασήμαντοι. Mια σειρά από γεγονότα που φαντάζουν επουσιώδη στα μάτια των γονιών μπορούν να πυροδοτήσουν ακραίες ή και δραματικές αντιδράσεις στον έφηβο.

Σημάδια προειδοποιητικά – Ζητήστε βοήθεια

• Ο έφηβος μιλά για τον θάνατο ή για εξαφάνιση, ή εκφράζει σκέψεις αυτοκτονίας όπως: θα πηδήξει από το μπαλκόνι ή θα πυροβολήσει τον εαυτό του κ.ά. 

• Δείχνει έλλειψη ενδιαφέροντος για τους φίλους του, για δραστηριότητες που πριν του άρεσαν ύστερα από μια πρόσφατη απώλεια όπως θάνατος, διαζύγιο, χωρισμός, το τέλος μιας φιλικής σχέσης κ.ά.    

• Αλλαγές στη συμπεριφορά του έπειτα από κάποιο συμβάν όπως: δείχνει λυπημένος, ευερέθιστος, έχει άγχος, κούραση, είναι αναποφάσιστος, απαθής, δεν μπορεί να συγκεντρω-θεί στο σχολείο ή στις εργασίες ρουτίνας.

• Αλλαγές στις συνήθειες ύπνου ή στις διατροφικές συνήθειες ύστερα από ένα αρνητικό γεγονός που έχει συμβεί: παρουσιάζει αϋπνία ή υπνηλία ή ξυπνά νωρίς ή έχει εφιάλτες ή απώλεια της όρεξης και ελάττωση του βάρους ή υπερφαγία.

• Χαμηλή αυτοεκτίμηση: αίσθημα ότι δεν αξίζει, ντροπή, ενοχή, μισεί τον εαυτό του, σκέψεις ότι όλοι θα ήταν καλύτερα χωρίς αυτόν.

• Καμιά ελπίδα για το μέλλον: θεωρεί ότι τα πράγματα δεν θα πάνε ποτέ καλύτερα, τίποτε δεν θα αλλάξει.

Τι σας προτείνω

• Μιλήστε ανοιχτά ακόμα και για την απόπειρα αυτοκτονίας που έκανε ή τις απόψεις του γι’ αυτό το θέμα.

• Να του παρέχετε αμέριστη στήριξη και να του δείχνετε την αγάπη σας. 

• Να ενισχύσετε την αυτοεκτίμησή του. 

• Aποφεύγετε να του ασκείτε κριτική λέγοντάς του πόσο λάθος αισθάνεται ή γιατί το έκανε αυτό και σας στενοχώρησε.

• Να είστε προσεκτικοί ακόμα και στην περίπτωση που φέρεται αυτοκαταστροφικά χωρίς απαραίτητα να εκφράζει σκέψεις θανάτου. Aν, για παράδειγμα, το αγόρι καπνίζει, οδηγεί μοτοσικλέτα με επικίνδυνο τρόπο, φέρεται εν γένει ριψοκίνδυνα κ.λπ., πιθανόν με αυτή τη συμπεριφορά του να εκθέτει τη ζωή του σε κίνδυνο χωρίς να το συνειδητοποιεί. 

• Aν το παιδί έχει κάνει απόπειρα αυτοκτονίας, απευθυνθείτε οπωσδήποτε σε επαγγελματία ψυχικής υγείας, ακόμα κι αν νομίζετε ότι το πρόβλημα ξεπεράστηκε.

Να θυμάστε ότι πολλές φορές μετά την πρώτη απόπειρα ακολουθεί και δεύτερη – συνήθως τους επόμενους μήνες.