Από την Αλεξάνδρα Καππάτου, Ψυχοόγο – Παιδοψυχολόγο
Οι γονείς της 14χρονης Nίκης ζήτησαν επειγόντως να με συναντήσουν γιατί πριν από μερικές ημέρες, έπειτα από μια φασαρία μαζί τους, η Nίκη έφυγε από το σπίτι. Έμεινε όλο το βράδυ έξω χωρίς να τους στείλει κάποιο μήνυμα ή να απαντήσει στις συνεχείς κλήσεις τους.
Ύστερα από μια νύχτα αγωνίας και συνεχή τηλεφωνήματα, ενώ ήταν έτοιμοι να δηλώσουν την εξαφάνισή της στην αστυνομία, στις 8 το πρωί απάντησε στο τηλέφωνο, τους είπε πως είναι καλά και στις παρακλήσεις τους να γυρίσει σπίτι και να μην φοβάται τις συνέπειες είπε ότι θα το σκεφτεί. Τελικά επέστρεψε σπίτι το ίδιο απόγευμα.
Tην αντιμετώπισαν ήρεμα· ο πατέρας της είχε συγκινηθεί, της έλεγε πόσο ανησύχησε, πώς ένιωσε, πόσο σημαντική είναι γι’ αυτούς. H Nίκη στενοχωρήθηκε, έδειξε μετανιωμένη, δεν περίμενε αυτή την αντίδραση από τον πατέρα της· τον ήξερε για αποφασιστικό, σοβαρό. Tους είπε ότι όλη τη νύχτα περιπλανιόταν στους δρόμους γύρω από το σπίτι τους, δεν μπορούσε όμως να απαντήσει στο ερώτημα τι την οδήγησε να μην επιστρέψει…
Όπως έχουμε ήδη αναφέρει, ο έφηβος διανύει μια περίοδο διαρκούς αναζήτησης και αμφισβήτησης όπου κατά έναν τρόπο τού δίνεται η δυνατότητα να υλοποιήσει πράγματα που ονειρευόταν και δεν τολμούσε να κάνει πριν, όπως για παράδειγμα να αντιταχθεί στην εξουσία των γονιών, να διεκ€δικήσει την ελευθερία του κ.λπ. Αναπτύσσει μια αντιθετικότητα προς τους γονείς ταυτόχρονα με μια μεγάλη επιθυμία ανεξαρτησίας.
Κάποιοι έφηβοι εγκαταλείπουν την οικογενειακή κατοικία συνήθως ύστερα από μια σύγκρουση με τους γονείς χωρίς προειδοποίηση και εξαφανίζονται για κάποιες ώρες ή μέρες χωρίς να δώσουν νέα τους. Aυτό το φαινόμενο αφορά άτομα απ’ όλες τις κοινωνικές τάξεις. Συνήθως ο έφηβος δεν προετοιμάζει τη φυγή του από το σπίτι και είναι μοναχικός.
Έχει μια διπλή επιθυμία: από τη μια πλευρά να ανακαλύψει τον κόσμο, αναχωρώντας για περιπέτειες, και από την άλλη να ξεφύγει από κάποια προβλήματα, όπως τις συγκρούσεις με τους γονείς του, τις δυσκολίες με τα μαθήματα ή άλλα οικογενειακά προβλήματα κ.λπ.
Τα παιδιά που φεύγουν είναι ευαίσθητα, ανώριμα και ανασφαλή.
H φυγή είναι μια μορφή συναγερμού και ένα μέσο να κινητοποιήσει το ενδιαφέρον του περιβάλλοντός του, χωρίς ωστόσο να σημαίνει ότι και ο ίδιος ο έφηβος δεν υποφέρει. Eξάλλου η επιθετική και προκλητική διάσταση της φυγής συνδέεται πραγματικά με μια έντονη εσωτερική σύγκρουση και αγωνία που είναι δύσκολο στον έφηβο να αντιμετωπίσει και να επιλύσει με άλλο τρόπο εκτός της φυγής.
Τι σας προτείνω
Όταν διαπιστώσετε ότι ο έφηβός σας δεν επιστρέφει στο σπίτι, δεν απαντά στα τηλεφωνή-ματά σας για ώρες, ειδικά αν έχει προηγηθεί κάποια σύγκρουση ή σοβαρή διένεξη και δεν γνωρίζετε πού έχει πάει, είναι απαραίτητο να αρχίσετε να επικοινωνείτε με τους φίλους, τους συμμαθητές του, τους συγγενείς σας, το σχολείο και όσους συναναστρέφεται.
Aν το παιδί παρ’ όλα αυτά δεν δώσει κάποια σημεία, αναφέρετε αμέσως την εξαφάνιση στην αστυνομία ή ζητήστε βοήθεια από το 116000 που είναι η ευρωπαϊκή γραμμή για τα εξαφανισμένα παιδιά ή από το «Xαμόγελο του Παιδιού», τηλ. 1056.
Tο 80% των εφήβων που φεύγουν από το σπίτι επιστρέφουν μέσα σε 48 ώρες. Αλλά εσείς δεν μπορείτε να ζείτε με αυτή την αγωνία. Να θυμάστε ότι οι πρώτες ώρες από την εξαφάνιση είναι πολύ σημαντικές.
Όταν ο έφηβος γυρίσει στο σπίτι, υποδεχτείτε τον με ηρεμία, χωρίς δραματικές σκηνές, αλλά και χωρίς να αγνοήσετε την πράξη του.
Προσπαθήστε να καταλάβετε τι τον οδήγησε στη φυγή και συζητήστε μαζί του με ηρεμία. Aν αυτή η πρώτη απόπειρα δεν φέρει αποτέλεσμα, προσπαθήστε ξανά.
Βεβαιώστε τον ότι μπορεί πάντα να σας εμπιστεύεται.
Αποφεύγετε να τον κάνετε να νιώθει ενοχές.
Eξηγήστε του σαφώς ότι ανησυχήσατε και ότι υπάρχουν άλλοι τρόποι να δείξει τη δυσαρέ-σκειά του πέρα από τη φυγή.
Σε περίπτωση που δεν ανταποκρίνεται στη συζήτηση, είναι αναγκαίο να ζητήσετε βοήθεια από ειδικό.