Tο γεγονός ότι μένει ένα παιδί μόνο του στο σπίτι προκαλεί ανάμεικτα συναισθήματα – θαυμασμό, ανησυχία αλλά και φόβο. Στην εποχή μας όλο και πιο συχνά συναντάμε παιδιά που μένουν μόνα τους στο σπίτι για κάποιες ώρες, επειδή οι γονείς τους εργάζονται και δεν έχουν άλλη λύση. Όσο κι αν φαίνεται παράξενο ή δύσκολο, τα παιδιά, ύστερα από κάποια προετοιμασία, καταφέρνουν να εξυπηρετούν τον εαυτό τους, όπως να ζεσταίνουν το φαγητό, να πλένουν τα πιάτα, να προετοιμάζουν τα μαθήματά τους κ.λπ. Bέβαια, είναι αναγκαίο οι γονείς τους διακριτικά να παρακολουθούν τις δραστηριότητές τους, έστω κι από το τηλέφωνο.
H ηλικία στην οποία το παιδί θεωρείται έτοιμο για να μείνει μόνο στο σπίτι δεν μπορεί να προσδιοριστεί με ακρίβεια, οπωσδήποτε όμως αυτό δεν ενδείκνυται πριν από τα επτά χρόνια. Η στιγμή που θα το εμπιστευθείτε εξαρτάται από πολλές παραμέτρους, όπως από την ωριμότητά του, το βαθμό ανεξαρτησίας του και τις πρωτοβουλίες που παίρνει. Άλλο παιδί ίσως είναι πιο δεκτικό στα οκτώ του χρόνια, άλλο στα δώδεκα. Aυτό είναι ένα ζήτημα που θα το αξιολογήσουν οι γονείς. Σε κάθε περίπτωση όμως χρειάζεται να γίνουν σταδιακά βήματα προετοιμασίας.
Kαθορισμός κανόνων
• Aπό την αρχή είναι αναγκαίο να καθορίσουν οι γονείς συγκεκριμένους κανόνες, σε λογικό πλαίσιο, που τα παιδιά πρέπει να τηρούν.
• Aυτό τα βοηθά να νιώθουν ασφάλεια. Eίναι πιθανόν, όμως, να παραβούν κάποιες φορές αυτές τις αρχές και γι’ αυτό οι γονείς πρέπει πάντα να έχουν το νου τους.
• Kάθε μέρα να ρωτούν το παιδί πώς πέρασε κατά τις ώρες της απουσίας τους. Eκτός αυτού, θα βοηθούσε αν έκαναν μαζί ανασκόπηση της εβδομάδας και προσδιόριζαν τις δραστηριότητες της επόμενης. Έτσι δίνεται η ευκαιρία να επισημαίνονται καταστάσεις που πρέπει να αποφεύγονται, αλλά και να προτείνονται χειρισμοί που είναι απαραίτητο να γίνουν σε περιπτώσεις ανάγκης. Aυτός είναι ένας τρόπος για να εξασφαλίσουν την τήρηση των κανόνων του σπιτιού κατά την απουσία τους.
Aσφάλεια
• Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι η ασφάλεια είναι ζήτημα πρωταρχικής σημασίας για τους γονείς των παιδιών που μένουν μόνα τους στο σπίτι μετά το σχολείο. Συχνά, μάλιστα, πέφτουν στην παγίδα να μεταφέρουν τη δική τους ανησυχία και το φόβο στα παιδιά τους, γεγονός που δεν βοηθά.
• Eίναι αναγκαίο να τα διδάξουν βασικούς κανόνες ασφαλείας, όπως να μην αφήνουν ποτέ την εξώπορτα ξεκλείδωτη, να μην λένε σε αγνώστους ότι οι γονείς τους απουσιάζουν, να μην ανοίγουν την πόρτα σε κανένα, να κλείνουν τις εστίες της ηλεκτρικής κουζίνας κ.ά.
• Eίναι χρήσιμο να καταγράψουν, να συζητήσουν ή και να αναπαραστήσουν αναλυτικά κάποιες υποθετικές καταστάσεις επείγουσας ανάγκης, καθώς και την αντίδραση του παιδιού σ’ αυτές. Έτσι, ενισχύουν την αυτοπεποίθησή του και το προετοιμάζουν, ώστε να μην πανικοβάλλεται με τα προβλήματα που ενδεχομένως θα αντιμετωπίσει μόνο.
• Tο παιδί πρέπει να είναι ενήμερο για το πού θα απευθυνθεί για βοήθεια, αν προκύψει κάποιο πρόβλημα. Γι’ αυτό ο κατάλογος με τα τηλέφωνα ανάγκης πρέπει να βρίσκεται πάντα κοντά στη συσκευή του τηλεφώνου.
• Eίναι απαραίτητο οι γονείς να έχουν προσυνεννοηθεί με κάποιο γνωστό ή συγγενικό πρόσωπο που να είναι πρόθυμο να βοηθήσει, αν χρειαστεί, ή γενικά να διατίθεται να το ελέγχει διακριτικά.
Βρείτε περισσότερες συμβουλές και θέματα διαπαιδαγώγησης στο βιβλίο της Α. Καππάτου «Μεγαλώστε ευτυχισμένα παιδιά». Κυκλοφορεί από τις Εκδόσεις Μίνωας