Ο εξάχρονος Νικόλας ψάχνει να βρει ευκαιρία να χτυπήσει την τρίχρονη αδελφή του Αλεξάνδρα. «Ακούμε συνέχεια τη μικρή να κλαίει ή να φωνάζει ότι τη χτύπησε. Του εξηγήσαμε με το καλό ότι δεν πρέπει να χτυπά την αδελφή του. Όμως, καταπώς φαίνεται, δεν τον πείσαμε, γιατί συνέχισε να ενεργεί με τον ίδιο τρόπο. Ακόμα και μπροστά μας να τύχει να τη χτυπήσει, λέει ότι δεν το έκανε. Άλλοτε παραπονείται ότι η μικρή του παίρνει τα παιχνίδια του, και ίσως έχει δίκιο. Βέβαια, του εξηγούμε ότι δεν θα του τα χαλάσει, ότι θα του τα επιστρέψει, αλλά ο Νικόλας θυμώνει και λέει ότι αγαπάμε περισσότερο την Αλεξάνδρα, γιατί όλο την υποστηρίζουμε. Εμείς αισθανόμαστε ότι δεν συμβαίνει αυτό, αλλά το μικρό παιδί κλαίει και έτσι αναγκαζόμαστε να κάνουμε στον Νικόλα συνεχώς παρατηρήσεις. Μας έχει κουράσει όμως αυτή η κατάσταση. Το σπίτι μας έχει μετατραπεί σε πεδίο μάχης» λένε χαρακτηριστικά οι γονείς.
Όταν τα παιδιά σας μαλώνουν μεταξύ τους, έχετε ενστικτωδώς την τάση να παίρνετε το μέρος του μικρότερου, που θεωρείτε ότι είναι το αδύναμο μέρος στη διαμάχη.

Άλλες φορές επεμβαίνετε στον καβγά εκτοξεύοντας κριτικές:

«Eίσαι πάντοτε εγωιστής και απαιτητικός. Kάνεις τόση φασαρία, επειδή σου πήρε ένα παιχνιδάκι!» ή «Tο ξέρεις ότι η αδελφή σου είναι μικρή και αρχίζει τη φασαρία αν της πάρεις κάτι από το χέρι…».

Ωστόσο, με αυτόν τον τρόπο δεν βοηθάτε. Αντίθετα, δημιουργείτε τις συνθήκες ώστε να διαιωνιστούν αυτές οι δια€μάχες. Και ακριβώς επειδή οι διαφωνίες και οι τσακωμοί είναι αναμενόμενοι σε κάθε σχέση –πόσο μάλλον ανάμεσα σε αδέλφια που νιώθουν ότι έχουν να διεκδικήσουν τη γονεϊκή προσοχή και ταυτόχρονα τον χώρο και τον τρόπο να αναπτύξουν την προσωπικότητά τους–, είναι απαραίτητο να μάθετε να διαχειρίζεστε την κατάσταση αποτελεσματικά.
Τι θα πρέπει να γνωρίζετε

Aν πάρετε το μέρος του ενός ή του άλλου παιδιού σας, οπωσδήποτε θα αδικήσετε κάποιο από τα δύο.
Αυτό συμβαίνει γιατί εκείνο που σας καθοδηγεί πάντοτε στην προσπάθεια να ελέγξετε τη σύγκρουση είναι τα συναισθήματά σας. Tο μικρότερο παιδί σάς φαίνεται «αδύναμο» και «ανυπεράσπιστο». Tο μεγαλύτερο είναι λίγο «απαιτητικό» και «πεισματάρικο».
Eπεμβαίνοντας σε έναν καβγά, θα πρέπει, ανεξαρτήτως των χαρακτηριστικών του καθενός, να επαναλαμβάνετε τον κανόνα που οφείλουν να σέβονται –«δεν θέλω να χτυπιέστε!»–, αλλά χωρίς να διατυπώνετε σχόλια ή απόψεις που οξύνουν τα πνεύματα αντί να φέρνουν ηρεμία.
Aν, για παράδειγμα, τα παιδιά μαλώνουν για ένα παιχνίδι, μπορείτε να πείτε: «Tο αρκουδάκι είναι δικό σου. Δεν σου το παίρνει κανείς. Όμως, η αδελφή σου θέλει να παίξει λίγο μ’ αυτό. Έπειτα, θα σου το ξαναδώσει». Mε αυτόν τον τρόπο, το άλλο παιδί καταλαβαίνει ότι του αναγνωρίζονται τα δικαιώματά του ως «ιδιοκτήτη» του παιχνιδιού, ενώ η αδελφή του δεν θεωρείται «απαιτητική και κλαψιάρα», «που τα θέλει όλα δικά της», αλλά απλώς θέλει να δανειστεί για λίγο ένα παιχνίδι.
Προσπαθείτε να μην τους κολλάτε ετικέτες του τύπου «είσαι γκρινιάρης», «είσαι απαιτητικός» κ.λπ.
Αν το ένα παιδί κάποια στιγμή σας πει: «Δίνεις πάντοτε δίκιο σ’ αυτήν», είναι καλύτερα να κάνετε έναν απολογισμό της συμπεριφοράς σας.
Μήπως, άθελά σας, θεωρείτε ότι το μικρό σας παιδί είναι συνήθως το «θύμα» και το μεγάλο ο «ένοχος», γιατί έτσι είναι πιο εύκολο για σας να επεμβαίνετε; Έχετε, άραγε, σκεφτεί ότι με αυτήν τη στάση σας ενισχύετε τη ζήλια μεταξύ των δύο παιδιών σας;
Αποδεχτείτε ότι δεν θα μπορέσετε να αποφύγετε όλους τους τσακωμούς των παιδιών. Εξάλλου, οι τσακωμοί, ως έναν βαθμό, βοηθάνε τα παιδιά να εξωτερικεύσουν τα συναισθήματα, το άγχος τους κ.λπ. Διαχειριστείτε όμως τις έριδές τους με τέτοιον τρόπο ώστε μέσα από αυτές να μάθουν τα παιδιά να επιλύουν τις διαφορές τους με πιο ήπια και ενδεδειγμένα μέσα, να ελέγχουν τα συναισθήματά τους, να εκφράζουν τον θυμό τους χωρίς ακραίες συμπεριφορές κ.ο.κ.
Να είστε βέβαιοι ότι ο τρόπος με τον οποίο τσακώνεστε με τον σύντροφό σας επηρεάζει τα παιδιά. Γι’ αυτό, όσο μπορείτε, κρατήστε τις συγκρούσεις σας σε ένα πολιτισμένο επίπεδο, όπου ο διάλογος θα έχει τον πρώτο λόγο.
Βεβαιωθείτε επίσης ότι τα παιδιά σας θα αντιληφθούν ότι ένας καβγάς πάντα ακολουθείται από τη συμφιλίωση. Μάθετέ τα να την επιδιώκουν ζητώντας συγγνώμη, όπως θα κάνατε κι εσείς σε αντίστοιχη περίπτωση.
Δείξτε τους πόσο σας ευχαριστεί να τα βλέπετε να συνεργάζονται αντί να μαλώνουν. Επαινέστε τα κάθε φορά που παίζουν ήσυχα ή όταν, ενώ είναι έτοιμα να καβγαδίσουν, τελικά το αποφεύγουν κ.ο.κ.

Απόσπασμα από το βιβλίο μου