Oι γονείς της επτάχρονης Γεωργίας λένε ότι πολύ συχνά κάνει παράπονα για τους συμμαθητές της. «H Eλεάννα την έσπρωξε, ο Nίκος την κλότσησε ή την κορόιδεψε. Έχει καταντήσει πια κουραστικό. Στην αρχή νομίζαμε ότι πράγματι αυτά συμβαίνουν. Θορυβηθήκαμε, ζητήσαμε τον λόγο από τη δασκάλα, μα σύντομα καταλάβαμε ότι η Γεωργία απλώς υπερέβαλλε. Προσπαθούμε να μη δίνουμε πλέον ιδιαίτερη σημασία στα λεγόμενά της, όμως εκείνη επιμένει. Aναρωτιόμαστε γιατί το κάνει αυτό· μήπως θέλει να μας τραβήξει το ενδιαφέρον ή υπάρχει άλλος λόγος; Πώς μπορούμε να το χειριστούμε;»
Για να παίξει το παιδί με συνομηλίκους, χρειάζεται να έχει αναπτύξει ορισμένες απαραίτητες κοινωνικές δεξιότητες, όπως το να παίρνει την πρωτοβουλία να προσεγγίσει κάποιο άγνωστο παιδί, π.χ. στην παιδική χαρά, να διαπραγματεύεται ποιον ρόλο θα παίζει ο καθένας, ποιος θα είναι ο αρχηγός στο παιχνίδι, ποιος θα παίξει πρώτος κ.λπ.
Παρατηρώντας τα παιδιά σας να παίζουν, αντιλαμβάνεστε ότι αντιγράφουν, κατά κάποιον τρόπο, ό,τι έχουν παρατηρήσει στο σπίτι, όπως τη στάση σας απέναντι στους φίλους σας, τη συμπεριφορά σας, τη ζεστασιά, την εμπιστοσύνη ή τη δυσπιστία σας στις συναλλαγές σας.
Όταν παρουσιάζονται δυσκολίες στις φιλίες…
Είναι προτιμότερο να μην εμπλέκεστε άμεσα. Μην πλησιάζετε, λόγου χάριν, το άλλο παιδί ζητώντας του τον λόγο για τον οποίο δεν τα βρίσκουν.
Nα ακούτε προσεκτικά τα παράπονα του παιδιού για τον φίλο του. Δεν χρειάζεται να μεγαλοποιείτε τις καταστάσεις, όμως η στήριξή σας είναι πολύτιμη, είτε επιλυθεί η διαφωνία είτε όχι.
Eίναι γνωστό ότι οι φίλοι φιλονικούν. Η ικανότητα για συμφιλίωση ύστερα από έναν καβγά είναι σπουδαία ιδιότητα, που το παιδί είναι καλό να καλλιεργήσει από νωρίς.
Σε περίπτωση που δείχνει αδύναμο να διαχειριστεί το πρόβλημα με τον φίλο του, μπορείτε να επέμβετε συζητώντας μαζί του και ίσως κάνοντας κάποιες προτάσεις, π.χ. «προσπάθησε αυτό και, αν δεν έχει αποτέλεσμα, θα σκεφτούμε μαζί κάτι άλλο».
Όταν αντιμετωπίζει δυσκολίες στην προσέγγιση ή την ανάπτυξη φιλικής σχέσης με κάποιο άλλο συνομήλικο παιδί, αντισταθείτε στον πειρασμό να δείξετε υπερβολική συμπόνια.
Aντίθετα, τονίστε του ότι το συγκεκριμένο παιδί –ή παιδιά– ίσως έχει άλλα ενδιαφέροντα ή ότι θα έπρεπε να χρησιμοποιήσει διαφορετικό τρόπο προσέγγισης.
Τα διαρκή παράπονα για τους φίλους του ίσως είναι μια πρόκληση ή πρόσκληση του παιδιού προς εσάς – μπορεί να θέλει να σας στείλει ένα μήνυμα. Aναλογιστείτε τον τρόπο που το μεγαλώνετε, μήπως το υπερπροστατεύετε ή σπεύδετε με το παραμικρό να λύνετε εσείς τα προβλήματά του. Του επιτρέπετε να αναλαμβάνει κάποιες πρωτοβου€λίες; Δείχνετε εμπιστοσύνη; Μήπως γίνεται μάρτυρας δικών σας παραπόνων ή συνεχούς δυσφορίας για τους φίλους σας, για άλλους ανθρώπους ή για άλλα πράγματα· Αν δια€πιστώσετε κάτι από αυτά, ίσως χρειάζεται να αλλάξετε τον τρόπο που αντιμετωπίζετε το παιδί.
Μιλήστε με τους δασκάλους του παιδιού ή άλλους ανθρώπους που είναι επίσης κοντά του, για να καταλάβετε αν και αυτοί έχουν διαπιστώσει κάτι σχετικά με τις φιλικές σχέσεις του παιδιού.
Αναλογιστείτε μήπως ο λόγος για τον οποίο το παιδί σας έχει προβλήματα με τους φίλους του κρύβεται στην συμπεριφορά του. Μήπως είναι υπερβολικά κτητικό; Μήπως θέλει να ελέγχει τους άλλους; Μήπως μιλάει άσχημα; Μήπως αποκαλύπτει πράγματα που του έχουν εμπιστευθεί; Μάθετέ του ότι οι φιλίες είναι εφικτές και υγιείς μόνο όταν είναι ισότιμες και στηρίζονται στον αμοιβαίο σεβασμό.
Μην ξεχνάτε ότι και εδώ μπορείτε να αποτελέσετε το πρότυπό του. Μιλήστε με ενδιαφέρον για τους φίλους σας, βάλτε την ευγένεια, τους όμορφους τρόπους και την άμιλλα στο σπίτι σας.
Εξηγήστε στο παιδί ότι κάθε ανθρώπινη σχέση, επομένως και η φιλία, έχει όχι μόνο τις καλές αλλά και τις κακές στιγμές της. Μάθετέ του να τις αξιολογεί και να τις διαχειρίζεται με ψυχραιμία.
Μάθετέ του επίσης να είναι επιεικές με τα λάθη των άλλων, αλλά και τα δικά του, χωρίς να τα μεγαλοποιεί. Δείξτε του τον τρόπο να διορθώνει ό,τι μπορεί και να αποδέχεται και τα ελαττώματα των άλλων, όταν αυτά φυσικά δεν θίγουν ανεπανόρθωτα την προσωπικότητά του.
Απόσπασμα