Aναρίθμητες είναι οι περιπτώσεις των γονιών που αναφέρουν ότι τους ανησυχεί η στάση των παιδιών τους όταν τελειώνουν το δημοτικό. Tο μέχρι πρότινος υπάκουο παιδί σας σταδιακά αλλάζει συμπεριφορά. Aρχίζει να σας αντιμιλά, να σας ασκεί κριτική ή και να απορρίπτει κάποιες από τις συμβουλές σας, να μην είναι πολύ διαθέσιμο για συζήτηση και ν’ αντιδρά με το παραμικρό. Φαίνεται δύσκολο να συνεννοηθείτε μαζί του. Tι του συμβαίνει;
Πράγματι, το παιδί σας ίσως βρίσκεται στο κατώφλι της εφηβείας, αυτής της συνταρακτικής περιόδου κατά την οποία θα μπουν τα θεμέλια και θα οικοδομηθεί σταδιακά, λιθαράκι λιθαράκι, η μετέπειτα ανάπτυξή του ως ενηλίκου.
Τα παιδιά αρχίζουν να διαφοροποιούνται σε σύγκριση με τα προηγούμενα χρόνια. Έχουν την τάση να απορρίπτουν συχνά ό,τι προέρχεται από τους γονείς, απαντούν μονολεκτικά, ενώ δείχνουν αδιαλλαξία σε πολλές περιπτώσεις. Στην ηλικία των δώδεκα δεκατριών χρόνων, οι απόψεις τους συχνά είναι ακραίες, δεν υπάρχει μέτρο, όλα είναι μαύρο άσπρο. Aργότερα, στα δεκατέσσερα με δεκαπέντε χρόνια, οι έφηβοι παραδέχονται πια τη σχετικότητα των εννοιών και ο τρόπος σκέψης τους γίνεται πιο ευέλικτος. Ωστόσο, για να διαφοροποιηθούν και να εκφράσουν την ατομικότητά τους, συχνά υιοθετούν τρόπους ηθελημένα αντίθετους προς εκείνους των γονιών τους. Mπροστά σ’ αυτές τις αλλαγές, οι γονείς αισθάνονται αληθινά σαστισμένοι και δεν ξέρουν με ποιον τρόπο να φερθούν. Aν υιοθετήσουν αυταρχική στάση, είναι πιθανό το παιδί τους να επαναστατήσει και ν’ αντιδράσει πιο έντονα. Aντίθετα, αν φανούν πολύ υποχωρητικοί, κινδυνεύουν να θεωρηθούν ανεύθυνοι.
Τι μπορείτε να κάνετε
Αποφασίστε ποια στάση θα κρατήσετε απέναντι στο παιδί σας, βασισμένη πάντα στον διάλογο και την κατανόηση.
Αποδεχθείτε ότι μεγαλώνει και προσπαθεί να διαμορφώσει την προσωπική του άποψη· αυτό θα βοηθήσει να αποκτήσετε μια διαφορετική σχέση μαζί του.
Eίναι σημαντικό να γνωρίζετε ότι ο έφηβος έρχεται αντιμέτωπος με τους γονείς του επειδή αναζητά ένα δικό του σύστημα αξιών και όχι επειδή έχει κάτι εναντίον τους.
Aκούτε τις απόψεις του χωρίς να τις υποτιμάτε και χωρίς να ασκείτε κριτική, έστω κι αν αυτό απαιτεί μεγάλη προσπάθεια.
Mιλήστε μαζί του για ό,τι τον απασχολεί, της σεξουαλικότητας συμπεριλαμβανομένης.
Σεβαστείτε την ανάγκη του παιδιού για ελευθερία· βάλτε όρια, αλλά μην την καταπνίγετε. Μην ξεχνάτε ότι κάθε τόσο πρέπει να αναθεωρείτε τα όρια, ανάλογα με την ωριμότητα του παιδιού σας και τις ανάγκες του.
Θυμηθείτε ότι, αν «ανεχθείτε» κάποιες ασήμαντες παρεκτροπές, έχετε πολλές πιθανότητες να εισακουστείτε στα πιο ουσιαστικά ζητήματα. Kαι, πάνω απ’ όλα, δείξτε κατανόηση, αγάπη και αποδοχή.
Απόσπασμα