Ο έφηβος πρέπει να καθορίσει εκ νέου τη σχέση του με το περιβάλλον του, και κυρίως απέναντι στους γονείς του. Μέχρι πρότινος η οικογένεια αποτελούσε το κέντρο της συναισθηματικής του ζωής και τώρα έρχεται σε δεύτερη μοίρα.
Τώρα στο επίκεντρο του ενδιαφέροντός του και των συναισθημάτων του είναι οι φίλοι, οι σχέσεις με συνομηλίκους και το σύντροφό του. Οι έφηβοι έχουν ανάγκη να κρατούν σε απόσταση τους γονείς τους. Παρατηρούμε ότι συχνά απωθούν τις προσπάθειές τους να τους βοηθήσουν, να τους καθησυχάσουν, και δύσκολα δέχονται τη στοργή τους.
Επίσης, δεν θέλουν να βγαίνουν πια με τους γονείς τους, όχι γιατί ντρέπονται ή ενοχλούνται από αυτούς, αλλά απλώς γιατί θέλουν να δίνουν την εντύπωση ότι είναι μεγάλοι και ανεξάρτητοι. Οι έφηβοι έχουν ανάγκη να κρατούν για τον εαυτό τους κάποια πράγματα.
Ίσως αναπολήσετε τις στιγμές που ως παιδιά σάς διηγούνταν όλα όσα γίνονταν κατά τη διάρκεια της ημέρας, ιστορίες με τη δασκάλα, τους φίλους και τις φίλες, ή ακόμη και τις ανοησίες του μικρού τους αδερφού. Τώρα θέλουν να κρατούν μυστικές τις σκέψεις και τα συναισθήματά τους. Κλείνονται στο δωμάτιό τους για να ονειροπολήσουν να « ανανεωθούν» και να δουν τον κόσμο κάτω από άλλο πρίσμα.
Μετά τα 15 τους χρόνια, όταν δεν είναι στο σχολείο ή δεν ασχολούνται με άλλες δραστηριότητες και χόμπι, προτιμούν να βρίσκονται μεταξύ τους, να συναντούν φίλους, να βγαίνουν με παρέες, να παίζουν ομαδικά σπορ, να συμμετέχουν σε κάποιο μουσικό γκρουπ κλπ. Τους αρέσει, όμως, εξίσου να κάθονται μόνοι τους, για να δουν τηλεόραση, να διαβάσουν ένα βιβλίο ή να παίξουν ένα βιντεοπαιχνίδι και να σερφάρουν στο διαδίκτυο.
Οι συναισθηματικές σχέσεις, φαντασιωσικές ή πραγματικές, απασχολούν ένα μέρος του χρόνου, της ενέργειάς και των σκέψεών. Φλερτάρουν, ερωτεύονται, γνωρίζουν τις πρώτες σεξουαλικές εμπειρίες και περνούν τις ώρες τους στο τηλέφωνο μιλώντας στους καλύτερούς τους φίλους. Γενικά, αυτό που ενδιαφέρει τους εφήβους είναι πρωτίστως οι φίλοι τους. Τώρα αρχίζουν να γνωρίζουν τη διαφορά μεταξύ των φίλων και των «κολλητών».
Αναζητούν την παρέα των συνομηλίκων τους, με τους οποίους μπορούν να ανταλλάξουν προσωπικές εμπειρίες που αφορούν τις προτιμήσεις και τα ενδιαφέροντά τους, τις δραστηριότητες του ελεύθερου χρόνου τους, καθώς επίσης να μιλήσουν για τις σχέσεις με τους γονείς τους.
Η «ομάδα» αυτή των συνομηλίκων είναι απαραίτητη στο παιδί που διανύει την εφηβεία, αφενός για να κρατήσει σε απόσταση τους γονείς του, αφετέρου για να εξοικειωθεί, να αποκτήσει εμπειρίες στους τομείς των προσωπικών και κοινωνικών σχέσεων.
Κάποιες φορές ως μέρος μιας ομάδας, ο έφηβος μπορεί να παρασυρθεί σε παραβατικές συμπεριφορές ή να καταναλώσει «απαγορευμένα» προϊόντα. Αν αυτό συμβεί, οφείλετε να το συζητήσετε μαζί του, χωρίς να δραματοποιήσετε την κατάσταση, επιχειρώντας να κατανοήσετε το κίνητρο αυτών των πράξεων.
Είναι πολύ σημαντικό να του πείτε ότι δεν πρέπει να βάζει τον εαυτό του σε κίνδυνο, εξηγώντας του τους λόγους, και να τον κάνετε να καταλάβει ότι δεν είναι απαραίτητο να λειτουργήσει όπως οι άλλοι για να γίνει αποδεκτός από την παρέα του.
Μικρές, σημαντικές συμβουλές…
·Να είστε κοντά στον έφηβο.
·Να δείχνετε κατανόηση στις αλλαγές που βιώνει και στις μεταπτώσεις της διάθεσής του.
·Να ασχολείστε μαζί του όπως θέλει ο ίδιος.
·Να είστε διαθέσιμοι για επικοινωνία, δίνοντάς του την άνεση να εκφράσει αυτά που τον απασχολούν.
·Να μην κριτικάρετε τους φίλους του.
·Να έχετε ευελιξία στα όρια και στα θέλω του.
Από το βιβλίο μου, Μεγαλώστε ευτυχισμένα παιδιά