Αντιμέτωποι με τον φόβο για τον αόρατο εχθρό
Της Αλεξίας Σβώλου
«Ο φόβος φυλάει τα έρημα» λέει η σοφή λαϊκή παροιμία, που επιβεβαιώνεται και μέσα από αυτή την πρωτόγνωρη κατάσταση της οποία ζούμε, διάγοντας την εθνική προσπάθεια περιορισμού της πανδημίας στη χώρα μας.
Αυτή την εποχή που βρισκόμαστε αντιμέτωποι με έναν εχθρό αόρατο, ύπουλο και ανελέητο, ο πολύς φόβος μας προστατεύει, όπως λέει ο ψυχολόγος Γιώργος Παπαγεωργίου, μέλος της Διεθνούς Ένωσης Σχεσιακής Ψυχανάλυσης, και προσθέτει:
«Εάν όμως αυτός γίνει υπέρμετρος, τότε η συμπεριφορά μας θα αντιδράσει παράδοξα και θα εξισωθεί με τη συμπεριφορά των άσχετων (όσων δεν κατανοούν τη σοβαρότητα του κινδύνου) ή και των ανίδεων (όσων πραγματικά δεν αντιλαμβάνονται τη σοβαρότητα της κατάστασης).
Δίνοντας συμβουλές για το πώς πρέπει να χειριστούμε το απολύτως φυσιολογικό αίσθημα του φόβου που διαρκώς μεγαλώνει μέσα μας, ο κ. Γιώργος Παπαγεωργίου επισημαίνει:«Τηρούμε τις επίσημες οδηγίες του κράτους, των επιστημόνων και του ΕΟΔΥ, οι οποίες μέχρι στιγμής δείχνουν να αποδίδουν. Όταν ο φόβος γίνει υπέρμετρος, θα το καταλάβουμε από το εξής: θα αρχίσουμε να επιστρέφουμε σε γνώριμες παλαιότερες συνήθειές μας, οι οποίες πλέον αποδεικνύονται επιζήμιες. Θέλει, λοιπόν, προσοχή. Ο φόβος είναι σύμμαχός μας αυτήν την εποχή και καλό είναι να τον ακούμε και να μην τον αγνοούμε».
Η σημερινή πρωτόγνωρη κατάσταση που βιώνουμε, σύμφωνα με τον κ. Παπαγεωργίου, είναι πολύ σημαντική γιατί θα επιφέρει μελλοντικά μια ψυχολογική αστάθεια στον κόσμο.
«Κάποιοι από τους ανθρώπους που ενώ θα μολυνθούν, θα ξεπεράσουν τη νόσο με ήπια συμπτώματα, μπορεί ύστερα να
γεμίσουν άθελά τους με ενοχές για άλλους ανθρώπους -ακόμα και δικούς τους- τους οποίους μόλυναν. Όπλο μας σ’ αυτήν την αλλόκοτη κατάσταση που ζούμε είναι η επικοινωνία με τους δικούς μας ανθρώπους.
«Να επικοινωνούμε μαζί τους έστω και από απόσταση, με τηλέφωνα, μέσω των social media, μέσω υπολογιστών, μένοντας σπίτι, ώστε να περιορίσουμε την δια ζώσης επαφή. Σε αυτές τις αγχώδεις καταστάσεις, το χιούμορ βοηθάει πολύ. Γιατί μέσα από το χιούμορ φτιάχνουμε μία δική μας ψυχική πραγματικότητα.»
Για τους ανθρώπους που είναι μόνοι τους και δεν έχουν άλλους ανθρώπους να στηριχθούν δέχεται κλήσεις για υποστήριξη η γραμμή 1110 που δημιούργησε η Περιφέρεια Αττικής ενώ και η Ιατρική Σχολή του ΕΚΠΑ έχει αναλάβει ειδική πρωτοβουλία γι όσους αισθάνονται σοβαρές επιπτώσεις στην ψυχολογία τους, εξαιτίας της απομόνωσης ή του φόβου. Στην γραμμή στήριξης μπορούν να απευθυνθούν και ασθενείς με άνοια, που βιώνουν μαζί και κατάθλιψη (ενίοτε η άνοια υποκρύπτει κατάθλιψη και αντίστροφα), καθώς και οι φροντιστές τους που επωμίζονται πολύ βαρύ έργο.:
Μαθήματα διαχείρισης κρίσεων για συζύγους σε απόγνωση
Τα μέτρα περιορισμού και η κοινωνική αποστασιοποίηση έχουν βαρύ αντίκτυπο στην οικογενειακή ζωή και μπορούν να επηρεάζουν τις σχέσεις ανάμεσα στο ζευγάρι.
Όπως εξηγεί η ψυχολόγος και παιδοψυχολόγος, Αλεξάνδρα Καππάτου η παραμονή στο σπίτι –σε απόσταση ασφαλείας ο ένας από τον άλλο-μπορεί να αποτελέσει σοβαρή πρόκληση για τα ζευγάρια που καλούνται να περάσουν αρκετό χρόνο μαζί για μεγάλο διάστημα μετά ίσως από πολλά χρόνια με ότι αυτό σημαίνει. «Οι σύζυγοι συχνά φαίνονται ανέτοιμοι ή απροετοίμαστοι να διαχειριστούν τις νέες συνθήκες της αυξημένης πίεσης λόγω της πρωτόγνωρης αυτής κρίσης στη δημόσια υγεία.
Σε κάποιους φαίνεται ότι τα στρεσσογόνα και τραυματικά γεγονότα μπορεί να επενεργήσουν θετικά και να ενωθούν ενάντια στην κοινή απειλή. Γι άλλους, ωστόσο, η πρωτόγνωρη αυτή κατάσταση του υποχρεωτικού εγκλεισμού μπορεί να αποκαλύψει τις δυσλειτουργίες της σχέσεις και τα κενά που ήδη υπήρχαν στην επικοινωνία.
Η εγγύτητα προκαλεί αμηχανία , κάποιοι αισθάνονται ότι έχουν απομακρυνθεί ό ένας από τον άλλο, δεν ξέρουν πως να συμπεριφερθούν. Η έλλειψη της ρουτίνας αυξάνει τις δυσκολίες, καθώς είμαστε (υποχρεωτικά) πολλές ώρες με τον σύντροφό μας. Έτσι κάποιοι σκέφτονται τι να πούνε, πώς να λειτουργήσουν.
Συχνά αναδύονται διάφορες δυσκολίες στην επικοινωνία ανάμεσα στο ζευγάρι που η καθημερινότητα τις κάλυπτε. Αυτές εκδηλώνονται με γκρίνιες, φωνές , εντάσεις, δυστυχώς κάποιες φορές και μπροστά στα παιδιά. Είναι σημαντικό να προσπαθήσετε να έρθετε πιο κοντά ο ένας με τον άλλο, να ξαναγνωριστείτε, να σκεφθείτε ότι έχετε την δυνατότητα να κάνετε διάφορα πράγματα μαζί.
Επικοινωνήσετε μεταξύ σας, ακούστε μουσική, συζητήστε, φροντίστε ο ένας τον άλλο, ανακαλύψτε ξανά ο ένας τον άλλο. Περιορίστε τις εντάσεις, επικεντρωθείτε στα κοινά σας , ξαναπιάστε το νήμα της σχέσης σας με καλή διάθεση, συνδεθείτε, διαβάστε, ασχοληθείτε με τις ανάγκες σας και εκμεταλλευτείτε τον χρόνο για να επικοινωνήσετε με τα παιδιά σας» λέει η κ. Καππάτου.
Από το ΈΘΝΟΣ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ 5 ΑΠΡΙΛΊΟΥ 2020